A^
i M
fl
'Gelukkig dat hier maar weinig
gebouwd wordt'
Heemschut
IN DIT NUMMER
3
TIJDSCHRIFT VAN DE
BOND HEEMSCHUT
opgericht in 1911
Beschermvrouwe:
H.M. Koningin Beatrix
REDACTIE:
Drs. J. Kamerling, eindredacteur
Drs. A. M. ten Cate
Drs. H. C. Franssen
Dr. E. Jans
VERDER WERKTEN MEE:
A. Reitsma
G. M. Baijens
L. van der Meule
H. Uil
P. A. Boot
W. Heijbroek
A. de Klerk
A. K. Lemstra
L. Prins
J. P. B. Zuurdeeg
Artikelen, voorzien van auteursnaam, zijn
geheel voor rekening van de auteur.
CORRESPONDENTIEADRES
BOND HEEMSCHUT:
Nieuwezijds Kolk 28,
1012 PV Amsterdam;
tel. 020-6225292
fax.nr. 020-6240571
Postgiro 124326
Ledenadministratie, postbus 1,
3740 AA Baarn, tel. 02154-82290
Lidmaatschap 50,per jaar
Voor 65+ 35,- en voor 30- 25,-
Opzegging alleen vóór 1 december.
CORRESPONDENTIE VOOR
ADVERTENTIES:
Bosch Keuning: Channa Molenaar
Postbus 1,3740 AA Baarn
tel. 02154-82345
gironummer 4988
GRAFISCHE VERZORGING:
grafische bedrijven
Bosch Keuning-Baarn
REDACTIE RAAD:
mr. C.J. Vogel (voorz.)
drs. J. Kamerling, Amsterdam (secr.)
B.J.M. Duimel (alg. directeur)
drs. S. van Dockum, Utrecht
H. Knijtijzer, Amsterdam
P. de Ruijter, Hilversum
JAARGANG 69,
NO. 3,
JUNI 1992
Heemschut verschijnt minimaal 6x per
jaar
Zeeland mooi maar meer ondanks dan dankzij de Zeeuw
'Het stads-, dorps- en landschapsschoon is in Zeeland minder onderhevig aan de
druk van bedrijvigheid en volkshuisvesting dan in andere provincies. Maar daaruit
mogen we niet afleiden, dat de Zeeuwse monumenten nauwelijks aan bedreigingen
blootstaan. In Zeeland is niet veel gevoel voor historie'. Dat zegt de provinciale com
missie van Heemschut in Zeeland in een interview in dit speciale Zeeland-nummer.
Zij vervolgt: 'Vrijwel overal zijn de karakteristieke boerderijen uit de kernen verdwe
nen. Bij stads- en dorpsuitleg wordt geen rekening gehouden met het zicht op de
oude bebouwing. Dan zeg je maar: gelukkig, dat er zo weinig gebouwd wordt hier'.
De situatie rond de monumentenzorg
is in Zeeland minder goed dan men
op het eerste gezicht, bijvoorbeeld bij
een bezoek aan Middelburg, zou
denken. De hoofdstad is natuurlijk
prachtig gerestaureerd na de oorlog
en in veel Zeeuwse steden is veel
van het gebouwde erfgoed behouden
gebleven maar op het platteland is
de situatie slechter. De stads- en
dorpsvernieuwingsfondsen dreigen
minder voor restauraties te worden
gebruikt. En de restauratiebudgetten
worden steeds kleiner.
FOTO
OMSLAG:
Abdijtoren 'De Lange
Jan' in Middelburg
(dia A. de Klerk)
Interieur met beschilderde sarcofagen in de
Grote Kerk van Aardenburg.
Maar de Zeeuwen zelf zijn ook
niet zo monument-minded. Een
Zeeuwse boer is naar de indruk van
Heemschut minder bereid in het mo
numentale karakter van zijn boerderij
te investeren dan bijvoorbeeld de
Friese. Het aantal gemeentelijke mo
numentenlijsten is nog maar klein. In
de Zeeuwse steden worden de top-
monumenten aardig bewaakt maar
is de achteruitgang meer sluipend.
Het zijn vaak de kleine verbouwin
gen, die een historisch gebouw zijn
sfeer ontnemen of het zijn de gebou
wen tussen de monumenten, die het
moeten ontgelden.
Gelukkig zijn de Zeeuwen wel vat
baar voor argumenten als je tenmin
ste als Heemschut je eerst in hun ei
gen situatie en taal verdiept. En ook
lijken de Zeeuwen zich bewust van
het belang van hun cultureel erfgoed
voor het toerisme.
In dit nummer naast een interview
met de Zeeuwse commissie van
Heemschut ook een gesprek met de
Gedeputeerde voor Monumentenzorg,
mevrouw G. de Vries-Hommes, die op
timistischer is en signaleert, dat ge
meenten steeds meer de waarde van
het cultureel erfgoed gaan inzien. Ver
der impressies over de Zeeuwse ste
den en dorpen, het landschap, de
Zeeuwse dorpstypen, archeologie in
Zeeland en natuurlijk enkele 'gevallen',
waarmee Heemschut Zeeland bezig is
zoals de herbestemming van de Grote
Kerk van Veere en het appartementen
complex in Brouwershaven. De verloe
dering van badplaats Domburg is
Heemschut ook een doorn in het oog.
Het massatoerisme heeft hier hard toe
geslagen. Maar wat in dit nummer toch
blijft overheersen is de bewondering
voor de architectonische en landschap
pelijke schoonheid van Zeeland.
Jaap Kamerling
Kerkepad; In memoriam 4
Toerist als beschermheer 5
Interview met Gedeputeerde 6
Monumentaal Middelburg 8
Kunstleven in Domburg 10
Stadsvernieuwing Vlissingen 14
Atlantikwall Museum 15
Wonen in Grote kerk Veere? 18
Zierikzee monumentenstad 19
Zeeuwse boerderijen 21
Het Zeeuwse cultuurlandschap 24
Stadsvernieuwing in Goes 28
Exposities 29
Zeeland ondergronds 30
Dorpstypen in Zeeland 32
Tholen in vogelvlucht 34
Heemschut-agenda 35
Brouwershaven 36
Impressies uit Zeeuws-
Vlaanderen 37
Bezuinigingen werken
verlammend 38
Vereniging 40 t/m 44
Heemschut decentraliseert 40
Brieven 41,42
Heemschut in actie 43