■KB 20 De Zuidhavenpoort. ondanks die verliezen bezit de stad nog talrijke monumenten. De drie grootste stadspoorten, de Nobel-, Noordhaven en Zuidhavenpoorten zijn bewaard gebleven en dateren in oorsprong uit de 14de eeuw. De No- belpoort uit het begin van de 14de eeuw wordt aangeduid als de meest volledige stadspoort in Nederland uit die periode. De Zuid- en Noordha venpoorten beschermen de oude stadstoegang te water en vormen een schilderachtige gebouwengroep. Stadhuis Het stadhuis dateert in oorsprong uit het eind van de 14de eeuw. In 1550- 1554 werd het belangrijk vergroot. Fraai van vormgeving is de toren, met op de spits het beeld van de zeegod Neptunes. In de jaren 1775- 1779 werd de eerste verdieping aan- Stadhuistoren met de topgevels van het stadhuis. gepast. De huidige trouwzaal en de raadzaal werden voorzien van Lode- wijk XV-interieurs. De bovenverdie ping heeft een indrukwekkende be kapping. Hier en in de aangrenzende ruimten is het stadhuismuseum ge vestigd. Zierikzee telt nog twee molens: den Haas (1727) en de Hoop (1850, herbouwd 1876). Molen den Haas staat op het Blauwe Bolwerk, het restant van de oude stadsmuren. Van de oude kerken resteert naast de al genoemde Nieuwe Kerk de Gasthuiskerk, in oorsprong de kapel van het Sint Elizabethgasthuis. Deze kerk werd in 1651 vergroot met een galerij, met daaronder een koren beurs. Voorts zijn er de Lutherse Kerk (1755) en de Rooms-Katholie- ke Sint Willibrorduskerk, die groten deels uit de 19de eeuw dateert. Twee hofjes kent Zierikzee, het Sint Anthonieshofje en het Sint Jacobs- hofje. Bij dit laatste ligt de uit 1804 daterende Vismarkt. Het uit 1524- 1526 daterende Gravensteen was tot 1923 in gebruik als gevangenis. Thans is hier het Maritiem museum gehuisvest. Woonhuizen Het meest bekoorlijke onderdeel van het monumentenbezit is echter zonder twijfel de grote variëteit aan woonhuizen, gecombineerd met het vrijwel ongewijzigde stratenpatroon. In de Meelstraat staat het zoge naamde Tempelierenhuis met een gevel in Brugse trant uit de 14de eeuw. Verder moet hier volstaan worden met het noemen van het Burgerweeshuis, gevestigd in een pand waarvan de voorgevels uit de 17de eeuw dateren en dat verbouwd werd omstreeks 1730. In 1858 werd hier het weeshuis gevestigd. In de zomermaanden worden in dit pand tentoonstellingen gehouden en dan is ook de regentenkamer met het fraaie goudleren belang te bezichti gen. Ontsierende reclame Vanaf 1950 is het Zierikzeese ge meentebestuur druk doende het mo numentenbezit te restaureren. Danzij de rijkssubsidies zijn thans alle grote monumenten gerestaureerd. De Zierikzeese burgerij heeft op bewon derenswaardige wijze haar bijdrage geleverd door de restauratie van vele particuliere monumenten. De toeristen, die deze oude Zeeuwse havenstad bezoeken, hebben dan ook alle gelegenheid het Zierikzeese erfgoed te bewonderen. Maar de toeristenstroom eist ook haar tol. Een deel van de middenstand, in het bijzonder een aantal horecagelegen heden, ontsieren door hun opdringe rige reclame het straatbeeld. Een deel van het winkelbestand harmo nieert door de gewijzigde onderpui en met veel glas nauwelijks met de Gravensteen. overige monumenten. Een schrijnend geval is het huis in het Vrijpoortje met een zeer bijzondere 17de eeuwse vakwerkgevel, die op instorten staat. Het zijn dissonanten, die ons ervan bewust doen zijn dat het nodig is waakzaam te zijn en te blijven. Zierikzee is door haar monumen ten een oude stad waar het verleden schijnbaar moeiteloos samengaat met het heden. Een stad, die leeft met haar verleden in de wereld van nu. Het is met recht een parel aan de Oosterschelde. De heer H. Uil is streekarchivaris te Zierikzee.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1992 | | pagina 20