11
Het Badhotel, (foto Zeeuws Documentatiecentrum)
ben laten staan'. De project ontwik
kelaar is er natuurlijk het minst rou
wig om, in ieder geval is er een
schandvlek minder op de kaart van
Domburg. Het 'herenakkoord' tussen
gemeente en projectontwikkelaar is
hiermee wat veranderd. Er komt nu
een nieuw Badhotel in oude stijl, met
rondboogvensters en louvres.
Dokter Mezger
Met dr. Joh. G. Mezger kwam de Eu
ropese, vooral Duitse, aristocratie op
zoek naar rust en buitenlucht naar
Domburg. De door collegae miskende
arts, zoon van een Duitse slager, wei
gerde het voorschrijven van moderne
medicijnen. Hij stond heilgymnastiek
en massage (fysiotherapie) voor en
genas prins Willem, zoon van Koning
Willem III, waarmee zijn naam defini
tief gevestigd was en de Europese
aristocratie hem blindelings volgde;
van Amsterdam, waar hij praktiseerde
in het Amstelhotel, tot Parijs en gedu
rende de zomermaanden in Dom
burg. Hij was in tweede echt gehuwd
met de Middelburgse Pieternella Bor-
sius, die hem in 1885 introduceerde
in het gezonde Domburg. De 'wrijf-
arts' met de gouden duimen was een
sociaal voelend mens, had ook tijd
voor de minder welgestelden en zette
zich in voor de verbetering van de
volksgezondheid. In Domburg zorgde
hij voor licht, gas en verbeterde leef
omstandigheden. Hij overleed in 1909
en werd in Oostkapelle begraven. Ter
nagedachtenis werd in 1910 op het
Groentje in Domburg een borstbeeld
onthuld.
De volgelingen van Mezger zoch
ten onderkomen in het Badhotel, het
Strandhotel (in de oorlog opgebla
zen) of bouwden villa's in de duinen
en de bossen. Een mooi voorbeeld is
villa Carmen Sylva (1887, architect J.
J. van Nieukerken) pseudoniem van
de dichtende Roemeense koningin
Elisabeth von Wied, die er regelmatig
te gast was. Mezger zelf bouwde in
1886 Villa Irma die eind jaren veertig
afbrandde bij het bakken van panne
koeken. De kolossale neo-renaissan-
ce villa Duinenburg, opgebouwd door
de Antwerpse architect C. Matijssens
in opdracht van Jhr. Spreng erin
1885, heeft in de tuin nog een sauna
gebouwtje dat op aanraden van dr
Mezger werd gebouwd.
Men treft verder fraaie villa's in
chaletstijl, Noorse stijl en jugendstil,
sommige goed onderhouden, andere
in slechte staat. Typische voorbeel
den van badplaatsarchitectuur uit de
periode 1915-1930 treft men aan in
het Burgemeester van Teylingenpark.
Toorop
De op Java geboren kunstenaar Jan
Toorop (1858-1928) was vanaf 1892
een regelmatig bezoeker van Dom
burg. De reislustige Toorop kwam op
uitnodiging van de kunstminnende
Mies Elout-Drabbe voor rust en ook
om heil te zoeken bij dokter Mezger
tegen zijn kwalen tengevolge van sy
filis. Gefascineerd door het beroem
de Zeeuwse licht en de Zeeuwse ta
ferelen verzamelde zich rondom
Villa Carmen Sylvia, hoog op het duin.
hem in de loop der jaren een kunste
naarskolonie. Een aardige bijkom
stigheid was het geïnteresseerde en
koopkrachtige publiek in de bad
plaats. Regelmatig zag men in Dom
burg Sluyter, Jacoba van Heems-
kerck, Maurice Goth, Hart Nibbrig en
natuurlijk Toorop's dochter Charley.
Achteraf is de belangrijkste figuur
onder hen Piet Mondriaan geweest,
die tot 1919 regellmatig terugkeerde.
Het is in Domburg geweest dat zijn
stijl radicaal veranderde. Toorop was
zeer actief en organiserde vanaf
1911 in een door hem ontworpen
tentoonstellingsgebouwtje nabij het
Saunagebouwtje in de tuin van villa
Duinenburg, gebouwd op advies van dokter
Metzger
Badpaviljoen jaarlijks tentoonstellin
gen. Het eenvoudige bouwwerk
waaide overigens bij elke storm gro
tendeels weg, maar werd telkens
hersteld. De oorlog en het wegblij
ven van de centrale figuur Toorop
betekende rond 1920 het einde van
de kolonie.
Villa Loverendale
In opdracht van de antropofose en
verzamelaar van moderne kunst Ma-
rie Tak van Poortvliet werd villa Lo
verendale in 1908 gebouwd. De villa
was tevens de werkplek van haar
vriendin de schilderes Jacoba van
Heemskerck. Jacqueline van
Paaschen heeft zich intensief inge
zet deze villa voor sloop te behoe
den, te restaureren en te gebruiken
als documentatiecentrum en muse
um m.b.t. de Domburg-groep. De
sterk verwaarloosde villa - architec
tuurhistorisch niet zo interessant
maar cultuurhistorisch des te meer -
bevond zich echter op het (dure)
Badhotelterrein en moest plaatsma
ken voor een appartementencom
plex en de sloopvergunning was snel
gegeven... de verschillende partijen
waren echter nog in onderhandeling
en op zoek naar alternatieven en
mogelijkheden. Men zag wel wat in
