Markiezenhof
Boerderijonderzoek
Uitgaven Rijksdienst
Waterstaatskerken
Jaarboeken
Boeken
44
en werkelijkheid' samengesteld door
W. M. M. Huetink, waarin de ontwik
keling van Arnhem als vestigings
plaats voor welgestelden uiteen wordt
gezet. De grote bloei in de 19e eeuw,
de tekenen van neergang en het poli
tieke en culturele klimaat. Vervolgens
een hoofdstuk over de moderniserin
gen rond de eeuwwisseling (nutsbe
drijven, openbare werken en de
woongelegenheid voor de welgestel
den). Tenslotte een hoofdstuk over de
Arnhemmers; bevolkingsgroei en
middelen van bestaan. Het boekje
bevat vele oude tekeningen en foto's.
Utrecht Matrijs, 1991. 96 p. ISBN
90.5345.010.6. Prijs/24,95.
Eind vorig jaar verscheen het boek
'Waar eens de Markiezen woonden',
over de Markiezenhof in Bergen op
Zoom, waarvan de restauratie recen
telijk voltooid werd. Met potloodteke
ningen van Aat Weijsters en teksten
van R. C. Bastiaanse en Michel van
der Plas. Het boek werd uitgegeven
t.g.v. het 75-jarig bestaan van kan
toorboekhandel Van der Kreek, Lieve
vrouwenstraat 12-16, 4611 JK Bergen
op Zoom. Tel. 01640-34500, alwaar
het boek te bestellen is. Prijs 34,90.
In twee delen verscheen het proef
schrift (Leiden): 'Uilkema, een histo
risch boerderij-onderzoek; boerderij-
onderzoek in Nederland 1914-1934'
door E. L. van Olst. Het eerste deel
beschrijft het verloop en de resultaten
van Uilkema's onderzoek, zijn metho
diek en theorievorming en de plaats
die hij als pionier inneemt in het histo
risch boerderijonderzoek. Het tweede
deel bevat de volledige documentatie
(tekeningen, foto's, opmetingen) van
de 388 boerderijen zoals die door
hem werden verzameld.
Een uitgave van de Stichting Histo
risch Boerderijonderzoek, Schelmse-
weg 89, 6816 SJ Arnhem. Tel. 085-
576222. Prijs 240,-. Begunstigers
SHBO krijgen 10% korting.
Eind vorig jaar verscheen het tweede
Jaarboek Monumentenzorg, waarin
kleine (deel)studies een publicatiemo
gelijkheid krijgen. De reacties op de
eerste uitgave waren zeer positief,
dus de ingeslagen weg wordt voort
gezet, aldus de redactie. Ook hierin
weer een keur aan onderwerpen.
Prof. C. Peeters schreef een be
schouwend, historisch opstel over de
relatie tussen een verantwoorde stijl
van restaureren en de toepassing van
moderne architectuur - bijvoorbeeld
als gevolg van functieverandering -
en in hoeverre deze verenigbaar zijn
(plan kerk Veerel). Verder opstellen
over de Gertrudiskerk in Bergen op
Zoom, het Nieuw-Entrepat in Amster
dam, de meubilering in het koor van
de St. Jan in Den Bosch, kazerne-
menten uit de periode 1951-53 en de
invloed van het Nieuwe Bouwen.
Onze vaste medewerker Leo van de
Meule zette de verontrustende ont
wikkelingen rondom Villa Windlust te
Leidschendam nogmaals uiteen en
bespreekt de verschillende restaura
tieplannen, met de kernvraag 'Hoe
eenvoudig laat zich een eenvoudig
pand restaureren?' Van A. G. Schulte
een studie over de kruiswegstaties in
de Dom van Keulen van F. W. Men
gelbergen de navolging ervan in Ne
derland. Tenslotte een opstel over de
bouwmeestersfamilie Hagen uit het
Duitse Gildehaus, die tussen 1680 en
1720 actief waren in oost Nederland
en het aangrenzende Duitse gebied.
Omdat de opstellen kort zijn en niet te
zwaar geschreven geeft ook dit Jaar
boek Monumentenzorg 1991 menig
uur leesplezier.
Waanders, 1991. 160 p. ISBN
90.6630.310.7. Prijs 35,-.
MlP-publikaties
Onlangs verschenen er in de serie Ar
chitectuur en stedebouw 1850-1940;
de resultaten van het Monumenten
Inventarisatieproject twee nieuwe de
len. Architectuur en stedebouw in
Overijssel geeft de resultaten van het
MIP, waar 12.000 objecten werden
geïnventariseerd, en 45 gemeentebe
schrijvingen werden gemaakt. Het
project geschiedde in samenwerking
met het Oversticht. Het boek werd sa
mengesteld door drs. B. Lamberts en
drs. H. Middag.
Zwolle, Waanders, 1991. 159 p. ISBN
90.6630.305.0. Prijs 30,-.
Deel 4 Architectuur en stedebouw in
Amsterdam werd samengesteld door
drs. M. M. Bakkeren drs. F. M. Poll.
De resultaten van het MIP Amster
dam zijn indrukwekkend, vooral bui
ten de Singelgracht, met als absoluut
hoogtepunt Plan-Zuid van Berlage.
Geïnventariseerd werden ca. 10.000
gebouwen, 21 gebieden van bijzon
dere waarde en een aantal deelge
bieden werden beschreven. Voor
deze uitgave werd een selectie ge
maakt uit de veelheid aan interessan
te bouwkunst en stedebouwkundige
aspecten. Beide delen hebben een
bondige historische inleiding en ge
ven wederom een goed overzicht van
de ontwikkeling van de 19e en 20e
eeuwse bouwkunst. Nog dit jaar wor
den de resultaten van Rotterdam,
Zeeland en Groningen verwacht.
Zwolle, Waanders, 1992. 176 p. ISBN
90.6630.308.5. Prijs 30,-.
In de Haerlem-reeks (dl 11) ver
scheen vorig jaar een studie naar de
Waterstaatskerken in Noord-Holland,
onder de titel 'Van Waterstaatskerk tot
Kathedraal; de St. Josephskerk te
Haarlem en het werk van de water
staatsarchitect H. H. van Dansdorp
(1788-1873)' door A. J. Looyenga en
uitgegeven door de Vereniging Haer-
lem. De Waterstaatskerk is een merk
waardig fenomeen dat is ontstaan
toen in de periode 1824-1868 alle
kerkbouwplannen rijksgoedkeuring
behoefden. Veelvuldig werd daarom
advies gevraagd aan waterstaats
functionarissen en ook werd hun re
gelmatig verzocht een ontwerp te le
veren. Dat zij zich daarbij van een
voor Waterstaat karakteristieke stijl
bedienden, wil Looyenga ontzenu
wen. Er is op dit terrein overigens nog
weinig onderzoek verricht. Het boek
gaat in op leven en werk van Dans
dorp en op zijn belangrijkste werk de
St. Josephskerk. Het bevat bijna 100
pagina's, foto's en tekeningen. Het is
jammer dat de tekst in een wat onge
lukkig en klein lettertype is gedrukt,
hetgeen het lezen vermoeiend maakt.
Haarlem, Vereniging Haerlem, 1990.
234 p. Prijs 26,50.
Nieuwe Drentse Volksalmanak
108e Jaarboek voor geschiedenis en
archeologie 1991. Met bijdragen over
de Drentse geschiedenis en prehisto
rie.
Assen, Van Gorcum, 199163 p.
ISBN 90.232.2685.5.
Numaga
Jaarboek 38 (1991) gewijd aan heden
en verleden van Nijmegen en omge
ving, met diverse bijdragen, kroniek
en bibliografie. Voor opgave van nieu
we leden: Postbus 1555, 6501 BN
Nijmegen. Contributie 35,-.
Architectuurkrant
Deze krant (de opvolger van het Bul
letin) zal vier maal per jaar verschij
nen en is een uitgave van het Neder
lands Architectuurinstituut te Rotter
dam. Hierin worden de activiteiten
(tentoonstellingen, aanwinsten enz.)
vermeld en ook bevat het een agenda
met activiteiten op het gebied van ar
chitectuur, stedebouw, landschaps-
en binnenhuisarchitectuur in binnen-
en buitenland. Op verschillende plaat
sen in Nederland wordt de krant gra
tis aangeboden. Voor toezending
wordt een bijdrage van 12,50 ge
vraagd. Tel. 010-4361155 (di-wo-do).
AMtC
