16
voldoende licht en lucht zouden krij
gen. Grotere woningen waren boven
dien goedkoper dan kleinere want je
hoefde minder te slopen.'
Nieuwe Bouwen
Verbazing als Joop Van Stigt beweert
van huis uit een architect pursang
van het Nieuwe Bouwen te zijn. Hij
kreeg een aantal prijzen voor nieuwe
gebouwen. Hij begon in 1952 bij Bo-
don, de door velen bewonderde archi
tect van onder andere de RAI-gebou
wen. Bij Aldo van Eijck was Van Stigt
met diens Weeshuis bezig. Onlangs
restaureerde hij de Westerkerk. Nog
niet zo lang geleden de Amsterdamse
RL. Takstraat, het zeldzame hoog
standje van De Klerk.
Deze restauratie was een staaltje
vakwerk. Plannen om de gevels te la
ten staan en daarachter iets geheel
nieuws neer te zetten werden door
Van Stigt verontwaardigd van de hand
gewezen. 'Dat de Amsterdamse
School mooie gevels met een snert-
plattegrond maakte is een kletsver-
haal. Dat is een bewering die iemand
op een geven moment doet en zo
lang niemand hem tegenspreekt is dat
dus zo.'
Deze restauratie was voor de toen
malige wethouder Jan Schaefer reden
om de restauratie van het Entrepotdok
aan bureau Van Stigt te gunnen.
'Je bevuilt je eigen nest niet'
'Ik hou van een grote verscheidenheid
in architectuur, het kenmerk van Am
sterdam,' zegt Joop Van Stigt. 'Ik wil in
harmonie met de omgeving bouwen,
met eigentijdse middelen, dat vind ik
een primaire voorwaarde voor archi
tectuur. In dat opzicht onderscheid ik
me dus van een aantal collega's die
(vervolg van pag. 14)
ten. Bij de mensen die met de Amster
damse Waag bezig zijn geweest ont
brak die deskundigheid. 'En dat geeft
toch een strop van 1,5 tot 2 miljoen.
Dat zou ons niet overkomen zijn,' zegt
Maarten de Boer zonder een spoor
van twijfel.
Welke bestemming monumenten in
Nederland hebben (gekregen) wordt
niet bijgehouden. Het is wel de be
doeling dat het nog eens gaat ge
beuren, al vergt dat een flinke admi
nistratie, want monumenten plegen
nogal eens van bestemming te ver
anderen.
(Aangepaste versie van een artikel
dat redacteur Bert Franssen onlangs
voor het blad VMG (Vastgoedmarkt)
schreef)
met hun werk zonodig een demon
stratie tegen het stadsbeeld willen ge
ven. Je bevuilt je eigen nest niet, je
bent toch geen varken. Je komt toch
voort uit een cultuur en bouwt voort
aan die cultuur.'
Een vraag die nu bij me opkomt: Als u
een open gat in de binnenstad van
Amsterdam zou moeten opvullen, zou
u dat dan doen in de stijl van het
Nieuwe Bouwen?
'Zeker. Maar ik zou mijn handteke
ning niet zo plaatsen dat de rest van
de wereld er niet om heen kan. Dat
vind ik geen architectuur. Ik zou he
dendaags bouwen, maar het zou nooit
een provocatie zijn tegen de cultuur.
Dat is puberaal gedrag, onbeschei
den, heeft niets te maken met archi
tectuur.'
Was de architect van de Westerkerk
in zijn tijd ook niet een provocateur?
'Nee dat is niet waar! Dat is niet
waar!' Hij staat op, beent de kamer uit
om een foto te halen. Een grote repro
ductie van een schilderij van Jan van
der Heyden. De Wester en enkele
omliggende panden in de 17de eeuw.
Frappant, volmaakte harmonie: Van
Stigt heeft zijn gelijk. 'Er is gezocht
naar schaalverwantschap met wat er
aan de gracht staat. Niks geen provo
catie!'
André van Stigts naam is onder meer
verbonden met het hergebruik van
Posthoornkerk en Vondelkerk, beide
in Amsterdam en van P.J.H. Cuypers.
In zekere zin 'onmogelijke' projecten.
Monumentenzorg en de gemeente
hadden afgehaakt. Maar buurtcomités
wisten te voorkomen dat deze kerken
gesloopt werden. In delen van deze
gebouwen zijn nu functies onderge
bracht, terwijl de centrale ruimtes nog
voor collectieve doeleinden aange
wend kunnen blijven.
André: 'Als we met een dergelijk pro
ject beginnen gaan we eerst na wat
de karakteristieken van het gebouw
zijn. Die proberen we in ieder geval
overeind te houden. Er wordt bij ob
jecten als de Cuyperskerken wel ge
opperd er woningen in te bouwen.
Maar je confronteert een gebouw met
een hele ruime overspanning dan in
eens met een veel kleinere schaal.
Terwijl de maatvoering in de Cuypers
kerken heel streng is. Kijk, ik denk niet
dat je historiserend moet bouwen, dat
heb ik in de Posthoorn ook niet ge
daan. Wel heb ik het volledige maat-
systeem overgenomen in de puien, in
de verdeling en in de hoogte. Het was
natuurlijk toch nog een zware ingreep',
er zijn enorme discussies over ge
weest. Aan de andere kant zijn ge
bouwen nooit als monument gemaakt,
het zijn gebruiksvoorwerpen. Ook de
Amsterdamse grachtenpanden heb
ben steeds weer veranderingen door
gemaakt.'
St. Olofskapel
Een van de huidige projecten van bu
reau Van Stigt is de St. Olofskapel, de
bouwval aan de Amsterdamse Zee
dijk, die als nieuwe bestemming krijgt
congres- en vergaderruimte ten be
hoeve vanhet Barbizon-hotel aan het
Stationsplein. Alweer een uiterst moei
lijke opdracht. André Van Stigt, enigs
zins koket: 'We willen ook wel eens
wat anders dan de meest onmogelijke
projecten 11
Bovenverdieping, aangebracht in de door J. van Stigt verbouwde Vondelkerk in Amsterdam