De 'onmogelijke' projecten
van bureau Van Stigt
15
Bert Franssen
Het pand van architectenbureau Van Stigt staat waar het moet staan:
aan de Amsterdamse Herengracht. Het bureau heeft gerenommeerde
restauraties op zijn naam staan, meest in Amsterdam. Die van het
Entrepotdok was onlangs goed voor een Europa Nostra-prijs. Een ge
sprek met Joop en André van Stigt.
De werkkamer van Joop van Stigt is in
een heel lichte tint geschilderd. De
zon staat er pal op. Tekentafel, ma
quettes. Veel Dogen-kunst uit Mali.
Grote foto's van dat land.
'Herbestemming,' zegt hij, 'is in ze
kere zin altijd aan de orde geweest.
Gebouwen hebben andere bestem
mingen gekregen. De Munttoren in
Amsterdam is eigenlijk een vesting
werk, werd later een plastisch object,
dat heel bepalend is voor de stad en
ook een ander aanzien kreeg. Zo zijn
er tal van voorbeelden.
Het huis waarin we nu zitten heeft drie
keer een andere bestemming gekre
gen.
Het werd van familiehuis opslagplaats
en kantoor; op dit moment worden
wonen en werken er in een heel ande
re vorm gecombineerd.'
Voor de restauratie van het En
trepotdok heeft Woningbouwvereni
ging De Dageraad-op voordracht
van Heemschut - het Diploma van
Verdienste gekregen van Europa Nos-
tra.
De prijs ging naar de woningbouwver
eniging, maar de baanbrekende rol
van bureau Van Stigt is onomstreden.
Vader en zoon werkten beiden aan
het project.
Joop van Stigt gekleed in een rood
bruin overhemd, helemaal dichtge
knoopt, maar zonder stropdas: 'Het is
niet een uitspraak die ik zelf bedacht
heb, maar een waarheid als een koe:
Goede architectuur kan alleen ont
staan dank zij een goede opdrachtge
ver. En dit is een goede opdrachtge
ver.'
'Het Entrepotdok was een barrière in
de stad, een geïsoleerde plaats voor
de controles van de douane. Nu het
de bestemming wonen en werken
heeft gekregen is het een schakel in
een bruisend stukje activiteit gewor
den. Je kunt er nu doorheen, het is
zelfs een doorgangsroute; als je met
de fiets van Artis komt kun je zo door
naar de oostelijke eilanden. Dat
scheelt vergeleken bij vroeger de helft
van de tijd.'
Ook zoon André is met het Entrepot
dok bezig geweest.
Hij zegt: 'Bij een beperkt budget word
je - gelukkig, zou ik bijna zeggen -
gedwongen aansluiting te zoeken bij
de mogelijkheden en de karakteristie
ken die het gebouw al had. Je moet
heel terughoudend zijn met ingrepen
en gebruiken wat je binnen de struc
tuur kan vinden. Zo zijn de 84 panden
in negen verschillende bouwperioden
ontwikkeld. Het bleek in dit verband
goedkoper om 52 verschillende wo
ningtypes te maken. De bovenste drie
lagen leenden zich qua licht en lucht
het best voor wonen. De onderste la
gen voor bedrijfsruimten. En het was
niet zo dat de bedrijfsruimten de wo
ningen betaalden of omgekeerd. De
woningen kregen een ontsluiting op
vijf meter hoge binnenhoven. Als we
ook de onderste lagen voor de woon
functie geschikt gemaakt hadden, wa
ren de woningen ondieper geworden,
om te bereiken dat die onderste lagen
Luchtfoto van de Oranje Nassau Kazerne in Amsterdam, kort geleden door architect Van Stigt en aannemer de Nijs verbouwd tot complex met
wooneenheden en kleine kantoren.
