Kerkepad 1992 13 naamde 'nachtarchitectuur'. De afge ronde gevelvlakken van bioscopen gingen als neutrale achtergrond die nen voor neonlicht. Het publicitaire aspect werd steeds meer in het ont werp geïntegreerd, met bijzondere aandacht voor aangepaste lettervor men en verlichting. Door al deze ont wikkelingen werd bioscooparchitec tuur ook interessant voor Avant-Gar- de architecten als Van Doesburg, Rietveld en Duiker. De twee laatstge noemden ontwierpen respectievelijk bioscoop Vreeburg (1936) in Utrecht en Cineac Handelsblad (1934) in Amsterdam. De Cineac was overi gens een voorbeeld van een actuali teitenbioscoop, waar doorlopend film en wereldnieuws werd vertoond. Functieverandering Na de impasse van de Tweede We reldoorlog werden er in de jaren '50 nog vrij veel bioscopen gebouwd die in hun sobere vormgeving nauwelijks herinneren aan hun grote voorgan gers. De opkomst van de T.V. luidde de doodstrijd van vele bioscopen in. Om de concurrentie het hoofd te bie den gingen vele buurtbioscopen er toe over alleen nog maar sex- en knokfilms te programmeren. Het uit commercieel oogpunt succesvolle opsplitsen in kleinere zaaltjes in de jaren '70, was noodlottig voor veel oude bioscoopinterieurs. De komst van de video betekende een definitie ve klap voor de bioscoopbranche. Bioscopen sloten hun deuren, wer den afgebroken of veranderden in ta pijtenhal, winkel of zelfs religieus centrum. Weinig bescherming Met het behoud van oude bioscoop gebouwen in Nederland is het treurig Voormalige Minerva-bioscoop aan de Paslaan in Apeldoorn. (1985) Thans gebouw van de Evangelische Gemeente 'Menorah'. gesteld. Natuurlijk blijft Tuschinski het paradepaardje van de Nederlandse filmwereld en is vanwege zijn archi tectonische waarde een beschermd rijksmonument. Maar het zou jammer zijn wanneer we in de toekomst al leen nog maar naar dit uitzonderlijke voorbeeld kunnen verwijzen. Vooral in de kleine provinciesteden, waar commercie en modegevoeligheid veel minder beeldbepalend geweest zijn, valt nog genoeg interessants te ontdekken. De in het artikel aange haalde voorbeelden bewijzen dat. Bovendien tonen ze eens te meer aan dat Tuschinski meer een kostba re uitzondering dan regel is. Herbestemming Ook voor de bioscoop als gebouw type geldt dat behoud ervan staat of valt met het vinden van een nieuwe bestemming. De functie van café, theater of concertzaal lijkt hierbij nog het meest voor de hand te liggen. Roxy in Amsterdam en Luxor in Arn hem zijn daar goede voorbeelden van. Maar de toestand blijft zorgwek kend. In ieder geval moet er eerst een goede inventarisatie komen. Mis schien dat hier een mooie taak ligt weggelegd voor het vorig jaar in het leven geroepen Projectbureau voor Industrieel Erfgoed. Drs. P. Tekelenburg is kunsthistoricus te Utrecht met als specialisatie jonge bouwkunst. Route 1: Apeldoorn en omgeving, uitzending maandag 8 juni 1992, 18.55, Ned. I; bezoeken: zaterdag 15 en zater dag 20 juni 1992. Route 2: Zeeuws-Vlaanderen (Breskens e.o.), uitzending maandag 15 juni 1992, 18.55, Ned. I; bezoeken: za terdag 20 en zaterdag 27 juni 1992. Route 3: Schagen (NH) e.o. (nog niet vast), uitzending maandag 22 juni 1992, 18.55, Ned. I; bezoeken zaterdag 27 juni en zaterdag 4 juli. Route 4: Bad Bentheim (Dld.) e.o. (grens overschrijdende route), uitzending maandag 24 augustus 1992, 18.55, Ned. I; bezoeken zaterdag 29 au gustus en zaterdag 5 september 1992. Route 5: Friesland (route nog niet bekend), uitzending maandag 31 augustus 1992, 18.55, Ned. I; bezoeken za terdag 5 en zaterdag 12 september 1992. Route 6: Roermond (stadsroute), uitzending maandag 7 september 1992, 18.55, Ned. I; bezoeken zaterdag 12 en zaterdag 19 september 1992. Deze routes geven slechts globaal de locaties aan. De routes zelf ma ken nog punt van onderzoek uit. Voor de stadsroute 1993 is voorlo pig Zutphen voorzien. Voor de grensoverschrijdende route wordt voor dat jaar aan Antwerpen ge dacht, dat dan Culturele Hoofdstad van Europa is.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1992 | | pagina 13