Praag: prachtige stad met lege steigers Leo van der Meule 9 In dit artikel speciale aandacht voor Praag en omgeving. Het accent zal liggen op hetgeen daar in de loop der eeuwen is gebouwd en de wijze waarop met het cultuurhistorisch erfgoed wordt omgesprongen. Wie gaat vliegen verplaatst zich, wie de trein neemt reist, 's Ochtends vroeg aankomen op het hoofdstation in Praag levert al meteen stof tot na denken op. Er zijn maar acht perrons onder de weinig indrukwekkende, oude overkapping. Vermoeid veegt een spoorwegman tergend langzaam het perron. Op dit uur in de verwaar loosde stationsrestauratie al veel bier en rook, maar eveneens mooie Ju- genstill-tegeltableaus. Zo te zien ont worpen door Alphonse Mucha. De aansluiting van dit oude station op de twee enorme ontvangsthallen ervoor is ronduit slecht. Deze ruimten kun nen duizenden reizigers per minuut verwerken, het ene, smalle erop aan sluitende gangetje naar de perrons hooguit honderd. Een tamelijk loos prestige-object lijkt het, nog uit de tijd van de partij-bonzen. Veelheid van stijlen Op het gebied van bouwstijlen heeft de stad behalve Jugendstill, zo onge veer alles te bieden wat een mens verder nog maar wensen kan. Van de romaanse St. Joris in het burchtcom plex tot en met de meest zakelijke nieuwbouw, De stad kent natuurlijk ook na-oorlogse wijken en een ne- gentiende-eeuwse ring, maar het meest aantrekkelijk is de behoorlijk gaaf gebleven binnenstad. Praag heeft een nogal ingewikkelde ont staansgeschiedenis, en archeologen zorgen ervoor dat het beeld regelma tig bijgesteld moet worden. Men gaat er momenteel van uit dat de oudste bewoningskern zich onder het burcht complex bevindt, dat vervolgens in de elfde eeuw een handelsnederzetting op de andere andere Moldau-oever ontstond, die weer uitgebreid werd toen Koning Karei IV in 1346 de zo geheten nieuwe stad stichtte. De verbinding tussen de residentie van de Boheemse koningen en de andere oever werd gevormd door de uit de veertiende eeuw daterende Ka- relsbrug. Die brug mag samen met Tower Bridge in Londen, de Pont des Arts in Parijs en de Magere Brug in Amsterdam tot dè oversteek-attrac- ties van de 'Oude Wereld' gerekend worden. Praag was in de late middeleeu wen de grootste stad van Midden-Eu ropa en telde, inclusief de Joodse wijk, ongeveer 30.000 inwoners. De stad moet, als zoveel andere oude steden, ettelijke malen geheel of ge deeltelijk zijn afgebrand. Pas in de achttiende eeuw lijkt het verstenings proces zover te zijn voortgeschreden dat de bebouwing een meer blijvend karakter krijgt. En zo komt de stad vandaag voornamelijk op ons over als een achttiende eeuwse stad. In de zalmroze, pistache, lichtblauw, goud geel, crème. Alles wordt naast elkaar gebruikt zonder dat het, hoe verras send, in een bonte kermis ontaardt. Het doet ook goed te constateren dat maar weinig van de gevels in het oude hart ontsierd worden door op dringerige reclames, lichtbakken en wat dies meer zij. Of dat in een vrije markt-economie zo blijven zal? In een stad als Amsterdam schreeuwt de ene middenstander over de andere heen met als eindresultaat dat nie mand meer gehoord wordt. Ze heb ben in Praag (tot nu toe!) goed begre pen dat niets meer klasse, kwaliteit en persoonlijkheid uitstraalt dan een stijlvolle, oude gevel. In de nieuwe stad hebben vanaf de vorige eeuw meer oude panden het veld moeten ruimen maar daar is in een aantal gevallen wel iets moois voor in de plaats gekomen. De acht- tiende-eeuwse huizen zijn lager en breder, het moet hier landelijker ge weest zijn. De latere bouw was zeker grootschaliger en hier legde men dè flaneerboulevard van Praag aan: de Vaclavsti Namesti (het Wenceslaus- plein). Het hieraan gelegen Hotel Eu ropa is niet alleen voor de koffie met Een van de fraaie, barokke kerken in het centrum van Praag, (foto's Leo van der Meule) vlakke laaggelegen oude stad zijn de huizen veelal hoog en smal en oor spronkelijk op meervoudig gebruik berekend. Niet alleen woonhuis maar ook werkplaats, pakhuis of winkel. Dat alles stond het aanbrengen van allerlei versieringen in het gevelvlak niet in de weg evenmin als het be schilderen ervan in - voor onze be grippen - vrolijke kleuren. Stad van pasteltinten Praag is de stad van de pasteltinten: gebak maar zeker ook voor het inte rieur een bezoek meer dan waard. In dit stadsdeel zijn ook veel overdekte winkelpassages, ze hebben soms iets van een doolhof maar voor wie niet bang is te verdwalen heeft dat ook weer zijn avontuurlijke kanten. Over de Moldau heen bevindt zich het burchtcomplex op een vrij steil op rijzende rots. Het bekijken van dit ko ninklijk complex met zijn kerken, pa leizen en museale verzamelingen kost minstens een dag. Eromheen

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1991 | | pagina 9