Curagao Monumenteneiland
Onderhoudsplicht in verordening geregeld
Jaap Kamerling
5
Wie, zoals ik onlangs, het eiland Curagao bezoekt kijkt zijn ogen uit.
Hollandse gevels aan de andere kant van de oceaan maar dan met heel
eigen Antilliaanse kenmerken. Majestueuze landhuizen met oerholland-
se zadeldaken, bedekt met oranje dakpannen. En aan de St. Anna-baai,
prachtig gelegen, de hoofdstad Willemstad met zijn indrukwekkende
koopmanshuizen. Een heel curieuze ervaring, die ik elke monumenten
liefhebber kan aanraden eens op te doen.
na de inneming begon de Westindi-
sche Compagnie met de bouw van
fort Amsterdam aan de Sint Anna-
baai. Naast het fort bouwde men
toen de eerste woonwijk van Willem
stad, Punda.
In de 18de eeuw verrezen buiten
de muren de wijken Scharloo en Pie-
termaai en in de 20ste eeuw groeide
de stad in snel tempo verder. Rond
het Schottegat met nieuwe wijken
als Emmastad en Juliana-dorp.
Jarenlang verval
Door jarenlang verval en vertrek van
De nieuwe Openbare Bibliotheek van Willemstad (foto's Jaap Kamerling)
Een opmerkelijk verschil met de Ne
derlandse bouwkunst is, dat de in re
naissance opgetrokken koopmans
huizen zijn gepleisterd en geschil
derd in zachte, kleurige pasteltinten.
Het verhaal gaat, dat een hollandse
gouverneur nogal last begon te krij
gen van zijn ogen, die pijn deden
van het felle zonlicht, dat werd weer
kaatst door de aanvankelijk blinkend
wit gekalkte gevels. Hij zou veror
donneerd hebben, dat van stonde af
aan alle witte gevels geschilderd
moesten worden in kleurige zachte
tinten. Of het verhaal waar is of niet,
in elk geval is het resultaat, dat Wil
lemstad nu behoort tot de kleurrijkste
steden ter wereld.
Behalve de koopmanswoningen
en de landhuizen kan de bezoeker
van het eiland ook imposante forten
bewonderen zoals het robuuste fort
Amsterdam, fort Nassau en fort
Waakzaamheid. En dan zijn er ook
nog de karakteristieke cunucu-huis-
jes, voormalige slavenhutjes, opge
trokken uit eenvoudige materialen
als twijgen, slijk en kalk.
Het landschap op Curagao is ta
melijk vlak met hier en daar een heu
vel en hoewel de vegetatie als ge
volg van het warme, droge klimaat
schraal is, bezit het landschap een
mysterieuze charme, dat vooral
wordt veroorzaakt door de rust, die
het uitstraalt. In 1634 wist een Ne
derlandse vloot onder leiding van Jo-
hannes van Walbeeck het eiland op
de Spanjaarden te veroveren. Kort
bewoners uit de binnenstad van Wil
lemstad is de staat, waarin veel ge
bouwen in de stad zich bevinden,
sterk verslechterd. En de talrijke
landhuizen aan de rand van de stad
en daarbuiten zijn soms erg verpau
perd door jarenlange leegstand.
Sinds 1954 is de Stichting Monu
mentenzorg Curagao actief om be
langrijke monumenten te redden en
juist op het moment van mijn verblijf
op het eiland maakte de krant be
kend, dat er belangwekkende nieu
we stappen zijn gezet om de verpau
pering van de monumenten te keren.
Een stimulans zal daarbij onge
twijfeld zijn geweest, dat onlangs
Willemstad door de Unesco is ge
plaatst op de 120ste plaats van de
wereldranglijst van beschermde ste
den. Steeds meer europese en ame-
rikaanse toeristen bezoeken het ei
land om zijn rijke cultuurhistorisch
erfgoed en de vrij goede recreatieve
faciliteiten als strand, hotels, duik
sport en kansspel.
Monumentenverordening:
onderhoudsplicht
Moest Heemschut in 19881) nog
melden, dat de in 1977 goedgekeur
de Landsverordening Monumenten-
De pontonbrug over de St. Annabaai in Willemstad. Op de hoek van de Handelskade en de
Breedestraat het fraaie Penha-gebouw.