Stichting Pandenbank
bemiddelt bij herbestemming
p;
IK
••M
j.
Noot
Olga van der Klooster
35
Eén van de oorzaken waardoor een gebouw ten gronde kan gaan is
verwaarlozing. Een euvel dat met name leegstaande gebouwen treft
waarvoor niemand zich nog verantwoordelijk voelt of waarvoor nie
mand nog de kosten van het onderhoud kan betalen. De eerste tekenen
van verval lijken nog onschuldig. De verf begint te bladderen, de dak
goot te lekken maar dan, alsof er een kettingreactie plaatsvindt, treden
snel andere schadeprocessen - aangezet door de eerste schade - in
werking. Het verval verloopt steeds sneller en op het moment dat nieu
we bestemmingsplannen zijn gesmeed is het al ondenkbaar geworden
dat het gebouw in die bestemming had kunnen voorzien. De kosten die
de restauratie met zich meebrengt zijn inmiddels veel hoger dan sloop
en nieuwbouw.
Zo vergaat het veel oude gebouwen,
met name monumentale zoals kloos
ters, fabrieken, watertorens en scho
len, die door veranderende maat
schappelijke omstandigheden hun
oude functie hebben verloren. Ge
bouwen die nog te jong zijn - geluk
kig niet voor lang meer* - voor het
predikaat 'monument' en daardoor
de wettelijke bescherming van de
overheid en gemeentes missen.
Toch zijn er altijd bedrijven, groe
pen en particulieren die zo'n monu
mentaal pand best hadden willen be
trekken mits de kosten niet te hoog
zijn. Die kosten worden in ieder ge-
ook dat het karakteristieke van het
gebouw behouden blijft. Kortom
vraag en aanbod moeten zo goed
mogelijk op elkaar zijn afgestemd.
Dat kan alleen wanneer men weet
wat die vraag is, en wélke gebouwen
er zijn die hiervoor in aanmerking ko
men.
In april 1990 is met steun van de
provincie Noord-Brabant de Stich
ting Pandenbank in het leven geroe
pen, die er naar streeft om voor
leegstaande en leegkomende ge
bouwen en beeldbepalende panden
een passende herbestemming te
vinden.
Het gebouw de Binckhof, een voormalig klooster en thans als verpleeginrichting in gebruik.
val gedrukt wanneer de staat van
onderhoud nog goed is - dat bete
kent dus snelle herbestemming - en
wanneer de verbouwing niet te ingrij
pend is, d.w.z. dat de bouwkundige
opzet van het pand grotendeels aan
sluit op de herbestemmingsplannen.
Het grote voordeel hiervan is tevens
Zij doet dit ondermeer door bemid
deling tussen personen en instellin
gen: door voorlichting - bijvoorbeeld
over subsidiemogelijkheden - en
door het registreren van panden die
voor haar doel in aanmerking komen.
Hiervoor heeft de stichting onlangs
de zogeheten databank opgezet.
Overigens bemiddelt de Stichting
Pandenbank alleen wanneer make
laars en projectontwikkelaars er ver
der geen bemoeienis (meer) mee
hebben. In alle andere gevallen ver
wijst de stichting door naar deze of
andere instanties.
Tot nog toe blijkt het initiatief een
succes. Ook andere gemeentes
raakten geïnteresseerd en voor wat
betreft de provincie Noord-Brabant
oversteeg de vraag naar monumen
tale panden al snel het aanbod. Wie
deden er zoal een beroep op de
stichting - die overigens op non-pro-
fit basis werkt - en waar bestond
zoal behoefte aan? Een aantal voor
beelden:
- Een bedrijf zocht kantoorruimte in
een monumentale buitenplaats
- Een groep kunstenaars zocht een
klein tot middelgroot klooster als
woon- en werkruimte en als kunst
centrum voor multidisciplinaire acti
viteiten
- Oude, grote panden, zoals kloos
ters en scholen werden gezocht voor
huisvesting
- Een oud klooster werd gezocht
voor de huisvesting van een oplei
dingscentrum voor oude ambachten
Mocht u meer willen weten over dit
bijzonder goede initiatief dan kunt u
in de ochtenduren bellen naar de
pandenbank of u schriftelijk wenden
tot:
Stichting Pandenbank
Provinciehuis, kamer B42
Postbus 90151, 5200 MC 's-Herto-
genbosch
Tel. 073-812074
Sinds kort werkt men aan een mo
numenten selectie project (MSP)
voor jongere bouwkunst 1850-1940.
Daarnaast loopt een monumenten
registratie procedure (MRP) 1850-
1940
Overigens komt niet elk gebouw
voor het predikaat 'monument' in
aanmerking!!
Olga van der Klooster is bouwhisto-
rica en adviseur architectuurconser-
vering te Amsterdam
