Omdat je
niet alleen
aan
het verleden
denkt,
maar ook
aan de
toekomst.
Het fraai gerestaureerde woonhuis De Rode Leeuw
Delta Lloyd. Voor alles waar je zuinig op bent.
delta lloyd
25
Dat echter de restauratie inderdaad
op korte termijn kan worden aange
vat, komt ook voor de stichting als
een verrassing. Volkomen onver
wacht overhandigde onlangs De
Noordhollandsche van 1816, een ver
zekeringsmaatschappij, een cheque
ter waarde van 175.000 gulden aan
de stichting; 1000 gulden voor ieder
jaar dat het bedrijf bestaat. De maat
schappij heeft altijd belangen in de
streek gehad. 'Een aannemer die een
huis bouwde was automatisch door
de Noordhollandsche verzekerd,' be
weert De Groote zelfs. Zo ging dat
vroeger, en de maatschappij doet nu
iets terug. De totale restauratie is
overigens begroot op 275.000 gul
den.
Brand
In 1646 krijgt Kolhorn een eigen kerk.
Het wordt een halve kruiskerk, met
een houten toren. Jammer genoeg
kan ik er niet in. Ze wordt nog steeds
voor kerkdiensten gebruikt, soms ook
voor koffieconcerten e.d.
Volgens de kroniek telt het dorp in
1744 127 (houten) huizen; 21 daar
van - en niet de minste - branden in
1788 geheel uit, ook van de kerk blijft
zo goed als niets over. Dank zij een
collecte kan de herbouw echter snel
ter hand worden genomen. Veel hout
wordt daarbij echter vervangen door
steen.
Door de aanleg van het Noordhol
lands Kanaal in 1817 wordt het veel
eenvoudiger om naar Amsterdam te
varen. De Kolhorners zijn vanaf dat
moment aangewezen op de vis
vangst. In 1844 komt ook daaraan
een eind als de Waard- en Groetpol
der drooggelegd wordt. Op zoek naar
(foto Bert Franssen)
een nieuwe in
komstenbron
gaan de Kolhor
ners dan over
tot het houden
van schapen en
de teelt van
meekrap. Van
de wortels van
deze plant ma
ken ze kleurstof
fen. Er wordt
een meekrapfa-
briek gebouwd,
die aan het eind
van de vorige
eeuw weer
wordt afgebro
ken, als kleur
stof langs che
mische weg be
reid gaat wor
den. Kolhorners
zijn dan zo crea
tief dat ze voor
de zoveelste
maal overstap
pen op een an
dere broodwin
ning; de vangst
van ansjovis. Ze
ontdekken dat
deze kort tevo
ren in de Golf
van Biscaje her
ontdekte vis zich
ook in de Zui
derzee prima
thuisvoelt.
Monumentenbeleid
Kolhorn is een van de negen kernen
van de 10.000 inwoners tellende ge
meente Niedorp. Ruim 1000 van hen
wonen in Kolhorn. Dominerend in de
gemeente is de hooggelegen Wesf-
friese Omringdijk, die in totaal wel
125 km lang is en als enige in zijn
soort de status van provinciaal monu
ment heeft.
De gemeente telt 37 rijksmonu
menten, waarvan er 20 in Kolhorn
staan, een zelfde aantal provinciale
monumenten en 80 'karakteristieke
gebouwen', die mogelijk op een ge
meentelijke lijst geplaatst zullen wor
den.
Sprekend over de nieuwe monumen
tenwet noemt burgemeester Dijkstra
een paar positieve aspecten. Het sub
sidiebedrag van zo'n 80.000 gulden
per jaar is wel steevast te laag, maar
niet kleiner dan onder de oude wet.
Een pluspunt is echter de instelling
van de gemeentelijke monumenten
commissie, een uitvloeisel van de
wet. 'De monumentencommissie
heeft tot gevolg dat mensen nu meer
bij het monumentenbeleid betrokken
raken. Zodat je ook tot een betere af
weging komt.' Ook de aanwijzing van
Kolhorn tot beschermd dorpsgezicht,
in 1988, heeft volgens de burgemees
ter een gunstig psychologisch effect.
De aanwijzing heeft verder ook zijn
weerslag gehad op het bestemmings
plan voor het dorp. Jammer is dan,
dat het einde van het stads- en dorps-
vernieuwingsfonds in zicht is.
Niedorp is beslist monument-minded.
Zo bestaat er een Stichting Oud Kol
horn, waarvan Dijkstra voorzitter is,
die aankoop en restauratie van mo
numenten beoogt. De stichting heeft
volgens de burgemeester een enor
me uitstraling op de mensen. Begin
jaren tachtig kreeg ze via een legaat
een half miljoen in de schoot gewor
pen. Het gebruikelijke geruzie over de
besteding ervan volgde. Dijkstra
vond, 6 jaar geleden, dat het gedon
der uit moest zijn. Sindsdiens zijn er
panden gekocht en opgeknapt. De
Rode Leeuw bijvoorbeeld, een van de
mooiste huizen van het dorp, door
Woudenberg prima gerestaureerd.
Beter dan enkele andere panden, die
er wat gladjes uitzien.
