Restauratie Delftse Schuilkerk
nadert voltooiing
18
W. Smit
Na de Oud-Katholieke Schuilkerk van Utrecht is ook een ander kerkge
bouw van hetzelfde kerkgenootschap in restauratie genomen: de
Schuilkerk in Delft. Een financieel offer van ruim een miljoen is stellig
op zijn plaats voor dit prachtige kerkje.
De Schuilkerk aan het Bagijnhof da
teert uit 1743 en vanaf dat jaar is
hier altijd door (Oud-)Katholieken ge
kerkt. Het Utrechtse pand is welis
waar ouder, maar in de Domstad,
waar het schisma binnen de Rooms-
Katholieke Kerk in 1703 begon,
kwam het 'claustrale huis' pas veel
later in handen van de Oud-Katholie
ken.
De Stichting OK-Schuilkerk Delft
heeft een heel mooie taak op zich
genomen met het aanpakken van de
restauratie van het oude Schuilkerk
complex aan het Bagijnhof. Het is
een barokke kerk, in Nederland vrij
zeldzaam. Deze uitbundige wijze
van bouwen deed het in het zuiden
beter dan in het noorden. Reden te
meer om zuinig te zijn op dit 18de-
de bouwpastoor Nicolaas Broeder-
sen destijds uit eigen zak. Deze mo
gelijkheid schijnt nu niet aanwezig te
zijn...
De kerkschatten
De Schuilkerk, van binnen in fijnzin
nige rococo-stijl gehouden, bezit
veel kerkschatten. Het stucwerk met
zijn decoraties op muren en gewelf
is een lust voor het oog en het al
taarstuk 'De opdracht van de Heer in
de tempel' van Jacob de Wit uit 1747
heeft na twee en een halve eeuw
nog niets aan schoonheid ingeboet.
Er is oude priesterkleding, zoals het
witte kazuifel van Stalpaert van der
Wiele, dat op hoogtijdagen gedragen
werd. Veel pastoors zijn geportret
teerd door schilders van naam. Zil-
eeuwse bouwwerk. De restauratie is
op 10 december 1990 begonnen en
bevindt zich nu in een eindfase. De
hele inventaris moest overgebracht
worden naar het Museum Het Prin
senhof. Daarna werd de kapcon
structie aangepakt, wat in de zachte
januarimaand kon gebeuren. Ter
loops vermeld ik hierbij nog, dat de
kerk in 1743 28.244,- heeft ge
kost. Dat is moeilijk in een voor van
daag geldende munt te vertalen.
Maar ook toen was het voor de ge
meente veel te veel. Ruim tweeder
de van het benodigde bedrag betaal-
veren liturgische voorwerpen en sie
raden zullen t.z.t. weer in de kerk te
zien zijn. De prachtige kansel ver
dient zeker de aandacht. Dit kunst
stuk staat nog geen eeuw in de kerk,
maar is evenals de pastorie heel wat
ouder dan het kerkgebouw zelf.
Preekstoel en tabernakel uit de acht
tiende eeuw verhuisden naar de
Oud-Katholieke kerk van Aalsmeer.
Aanvankelijk had de kerk een
Duyschotorgel. Omdat het instru
ment in de vorige eeuw te klein werd
voor de groeiende gemeente, werd
het beroemde orgel in 1867 vervan-
Onopvallend in een rij woonhuizen
gen door een produkt van de niet
minder beroemde bouwers Witte van
de fa. Batz Co uit Utrecht. Het or
gelfront is nog grotendeels 18de
eeuws. Klank en akoestiek zijn bui
tengewoon mooi.
Het Bagijnhof
Door een poortje komt men vanaf de
Oude Delft op het Bagijnhof, dat de
sfeer van immuniteit ademt. Daar
valt allereerst het standbeeld op van
Jan Baptist Stalpaert van der Wiele
(1579-1630), de geleerde dichter uit
die tijd, die een grote rol heeft ge
speeld in de wederopbloei van het
katholicisme in Delft en in de rest
van de Republiek. Zijn kazuifel zijn
we al eerder tegengekomen. De so
bere, haast nietige voorgevel van de
kerk doet niet vermoeden, dat er zo
veel schoons schuilgaat in dit ge
bouw, dat immers in zijn dagen nog
niet mocht opvallen. Schijn bedriegt
ook hier, maar dan in verrassende
zin. Het interieur vormt een zo har
monisch geheel, dat de restauratie
een aanwinst is voor het Nederlands
kerkbezit.
Voor de trouwe Kërkepadgangers
is ook deze kerk geen onbekende
meer. In 1981 stond de kerk op het
programma. Kerkepaddagen in ste
den als Amersfoort en Delft zijn ge
beurtenissen, die eigenlijk niet ge
mist mogen worden.
W. Smit is free-lance journalist te
Hilversum
