Dijkpaalmonument Wilsum op 17 oktober
onthuld
Ter ere 80-jarig bestaan Bond Heemschut
Richard Kers
48
De Provinciale Commissie Overijssel van Heemschut liet ter ere van het
tachtigjarig bestaan van de Bond op de rechter IJsseldijk tussen Wil
sum en IJsselmuiden een dijkpaalmonument plaatsen. Op donderdag
17 oktober om half vier werd dit monument op feestelijke wijze onthuld.
Het dijkpaalmonument staat op een
nieuw aangelegde picknickplaats
aan de fietsroute Zwolle-IJsselmui-
den. In samenwerking met de ANWB
laat Heemschut het monument voor
zien van een bord met opschrift. Te
vens heeft de Bond de Rijksdienst
voor Monumentenzorg gevraagd alle
overgebleven dijkpalen aan te mer
ken als rijksmonument. Van de oor
spronkelijke 87 in 1760 geplaatste
dijkpalen van blauw arduinsteen zijn
er nog vijf over.
IJsseldelta
Van die vijf overgebleven palen
staan er twee in het waterschap Sal-
land en drie in het waterschap IJs
seldelta, dat de palen na een dijkver
zwaring heeft herplaatst. In het mo
nument bij Wilsum wordt dijkpaal
nummer 79 opgenomen, die oor
spronkelijk echter niet op die plaats
stond. De dijkpaal die wel op die
plek thuis hoort, is spoorloos verd
wenen. Heemschut wist echter dat
zich in het depot van het Provinciaal
Overijssels Museum te Zwolle nog
een soortgelijke dijkpaal bevond. De
Bond heeft het museum bereid ge
vonden deze paal aan Heemschut af
te staan.
De bewuste dijkpalen staan ook be
kend als 'hoefslag'-palen. Een hoef
slag is een deel van een dijk of een
weg dat werd onderhouden door een
eigenaar van een nabijgelegen hoe
ve. In de periode 1800-1840 hebben
de waterschappen het onderhoud
voor alle hoefslagpalen echter over
genomen. Behalve in Salland, waar
stenen palen werden gebruikt, zijn
alle oorspronkelijke hoefslagpalen
verdwenen. Met name dijkverzwarin
gen en de oorlog zijn hiervan de oor
zaak.
Dijkpaal 87
Heemschut wilde in eerste instantie
een monument oprichten bij de in
historisch opzicht zeer interessante
dijkpaal 87. Deze paal staat nog op
zijn oorspronkelijke plaats, 430 me
ter westwaarts van het monument.
Dijkpaal 87 is met name zo interes
sant, omdat deze de grens vormt
tussen de Sallandse en de Masten-
broekse schouw. In het dijk-regt van
Salland uit 1730 staat over deze
paal het volgende: 'De schouwe van
de Dyken sal beginnen van de Ran-
der zyle in het Carspel van Olst,
ende eindigen voorby de kolk van
Uterwyk, beneden het stedeken Wil
sum.'
Het waterschap IJsseldelta had
echter bezwaar tegen een monu-
Het dijkpaalmonument, dat Heemschut Overijssel I
Waterstaat Overijssel).
ment op de plaats van paal 87, on
der meer vanwege de grote kans op
beschadiging.
De lokatie voor het monument is
daarom een paar honderd meter ver
plaatst. De onthulling van de dijkpaal
zal vergezeld gaan van toespraken
van voorzitter Veldhuis van de Pro
vinciale Commissie Heemschut
Overijssel, dijkgraaf Van Ittersum
van het waterschap IJsseldelta en
de heer Van der Schrier, lid van de
Provinciale Commissie Overijssel
van Heemschut en initiator van het
dijkpaalmonument.
Richard Kers is lid van de Provincia
le commissie van Heemschut in
Overijssel en pr-medewerker.
i.g.v. het jubileumjaar liet plaatsen (foto Prov.
