Mijn dierbaar Nijenrode
J.Th. Balk
37
E.B.J. Postma:
De classicus dr. E.B.J. Postma te Utrecht was tien jaar lid van het be
stuur van Heemschut en maakte tal van jaren deel uit van de provincia
le commissie. En bij welke monumenten is hij emotioneel het meest be
trokken? Het antwoord blijkt niet moeilijk. 'Ik verbaas mij er over dat ik
in de jaren dat ik in Leiden studeerde eigenlijk zo weinig van de Leidse
binnenstad heb leren kennen. Maar ik heb toen vijf en een half jaar ge
woond op het Huis te Warmond en heb toen de bijzondere bekoring van
het leven op een kasteel temidden van een park leren kennen.'
Sedert 1901 was het 'Warmont' in
het bezit van de familie Krantz. In de
jaren dat Jacques Postma in Leiden
studeerde woonde er de oude me
vrouw Krantz met drie personeelsle
den. De familie vond het verstandig
wanneer ook nog een man op het
kasteel woonde. Zo kwam, nadat
een theoloog hem was voorgegaan
de jonge classicus op het Huis te
Warmond. Er heerste een strikte dis
cipline: wanneer de kasteelklok de
eerste slag van zes uur liet horen
haastte de student zich naar bene
den en bij de laatste slag zat hij aan
tafel met de bewoonster. De vijf en
een half jaar in het grote huis waren
beslissend voor zijn voorkeuren.
Na rector te zijn geweest van het
gymnasium te Sneek en vervolgens
het Maerlant-lyceum in Den Haag te
hebben bestuurd kreeg dr. Postma in
1950 het verzoek of hij het rectoraat
op zich wilde nemen van het Neder
lands Opleidingsinstituut voor het
Buitenland (N.O.I.B.), thans 'Nijenro
de, Universiteit voor Bedrijfskunde'.
Aanvankelijk zag hij er niet veel in
maar mevrouw Postma adviseerde:
Ga toch eens kijken. 'Toen ik onder
de poort doorliep en het kasteel voor
mij zag was ik verloren!' getuigt hij
nu. Het echtpaar woonde van 1950
tot 1980 op de plaats aan de Vecht
en de overige huizen en buitenplaat
sen aan de Vecht hebben geen ge
heimen meer voor hen: Postma had
er trouwens duidelijke jeugdherinne
ringen aan: het Verkade album De
Vecht en de evocatieve stijl van Ja-
cob P. Thijsse hadden hem bijzonder
aangetrokken.
Nijenrode kwam in 1907 in het be
zit van de koffiemagnaat Michiel On
nes. 'Een nieuw tijdperk van herstel
en glorie breekt aan', schrijft Postma
in het door de Nederlandse Kastelen
Stichting uitgegeven boekje over het
eerbiedwaardige gebouw aan de
Vecht.
Het is niet onwaarschijnlijk dat de
schatrijke Onnes zich, toen hij Nijen
rode had verworven, spiegelde aan
wat in Haarzuilens was gebeurd:
daar was het volledig vervallen kas
teel De Haar voor Etienne baron van
Zuylen van Nijevelt (24ste Heer van
de Haar!) door dr. P. J. H. Cuypers
herschapen tot een luxueus woon-
kasteel. En beraamde ook jhr.
C. H. C. A. Sijpestein in Nieuw-
Loosdrecht zich niet op een herbouw
van het slot op de pas ontdekte fun
damenten?
Dr. E.B.J. Postma (linksboven) op het jubileum
Haag. Op de voorgrond onze Beschermvrouwe
Heemschut-voorzitter Hamm (foto ANP).
Restauratie Nijenrode
Anderhalf miljoen gulden - wij cite
ren nu weer dr. Postma - besteedde
Onnes aan de restauratie van Nijen
rode. Architect E. G. Wentinck bracht
het hoofdgebouw terug in de vorm
die het in 1632 had gekregen. Er
werd een poortgebouw gesticht, de
donjon die in de loop der eeuwen tot
anderhalve verdieping was geslon
ken werd in 1917 en 1918 opnieuw
opgetrokken. Alles is met de meeste
zorg uitgevoerd, Onnes bracht van
her en der verzameld antiek in het
huis, dat hij in de stijl van een grand
seigneur bewoonde. Des winters
moest de huisknecht om zes uur
's ochtends zestien houtvuren aan
leggen. Een ervan met lichtvlam-
mend hout zodat Onnes, die zich in
middels Onnes van Nijenrode was
gaan noemen, er de krant bij kon le
zen.
In de jaren twintig taalde de ster
van Onnes, de inflatie van de Duitse
mark had rampzalige gevolgen voor
hem. Op de Amsterdamse beurs
-symposium in 1986 in de Nieuwe Kerk te Den
H.M. Koningin Beatrix en naast haar de toenmalige
