Open Monumentendag bij eerste
lustrum Europees van opzet
24
Het afgelopen jaar heeft zij bij haar
restauraties achtereenvolgens ge
bruik gemaakt van de reallocatie van
middelen, van de Tijdelijke Rijkssub
sidieregeling Instandhouding Kerk
gebouwen en, tot slot, van de door
samenvoeging van kleine gemeente
lijke budgetten ontstane provinciale
subsidie-pot. Deze laatste financie
ringsbron strookt met de opvattingen
zoals die leven binnen de Stichting
Oude Groninger Kerken. De Stich
ting bepleit een functionele decentra
lisatie, waarbij aan organisaties, zo
als zij zelf, met een groot aantal be
zittingen, verspreid over meerdere
gemeenten, extra budgetten worden
verstrekt. Op deze manier kunnen
grote monumentenbezitters toch
over eigen beleidsruimte beschik
ken.
Door de financieringswijze binnen
de nieuwe Monumentenwet, restau
reert de Stichting meestal in een
aantal fasen. In de praktijk betekent
dit dat bijvoorbeeld eerst de dakgo
ten en de muren worden aangepakt
en dat enkele jaren daarna het in
wendige aan de beurt is.
Onderhoudskosten hoog
De Stichting Oude Groninger Kerken
probeert de door haar gerestaureer
de kerken zoveel mogelijk een func
tie te geven. Gezien het aantal lukt
dit natuurlijk niet altijd maar de
meeste gebouwen worden regelma
tig gebruikt. Vaak voor kerkdiensten,
maar er worden ook regelmatig ex
posities gehouden en concerten ge
geven. Vooral voor Jazzconcerten
blijken de kerken in trek.
Het zijn dan ook niet de restaura
ties en het gebruik van de kerkge
bouwen die de Stichting het meeste
zorgen baart, maar vooral het steeds
weer terugkerende onderhoud aan
de kerkgebouwen. Vooral in de be
ginjaren van de Stichting Oude Gro
ninger Kerken werden de kosten van
dit onderhoud wel eens onderschat.
Ook al is dan al meer dan de helft
van haar bezit gerestaureerd, de on
derhoudskosten stijgen ieder jaar
aanzienlijk.
Dankzij de bijdragen van donateurs,
de financiële ondersteuning van de
verschillende overheden en het aan
boren van allerlei fondsen lukte het
de Stichting Oude Groninger Kerken
jaar na jaar net weer om het hoofd
boven water te houden. Het is dan
ook uitdrukkelijk de bedoeling van de
Stichting om het vermogen dat zij
deze maand geërfd heeft in een
apart fonds onder te brengen en de
jaarlijkse revenuen uitsluitend te ge
bruiken voor het noodzakelijk onder
houd van haar monumentale bezit.
In het verlengde van haar doel
stelling organiseert de Stichting re
gelmatig lezingen en excursies voor
haar donateurs. Verder geeft zij het
tijdschrift 'Groninger Kerken' uit. Dit
goed verzorgde tijdschrift verschijnt
ieder kwartaal.
In het telefoongesprek dat ik met de
voorzitter van de Stichting Oude
Groninger Kerken, de heer H. G. de
Otde, had, vertelde deze mij dat naar
zijn overtuiging 'in ieder mens een
latente belangstelling aanwezig is
voor het monument'. Als hij hierin
gelijk heeft, dan verstaat de Stichting
in ieder geval de kunst om deze ver
borgen snaar te beroeren.
Math Berkers is lid van de provincia
le commissie Heemschut Overijssel
Vervolg van pagina 7
Tot en met 25-8 is in Gooiland aan
de Emmastraat nog de expositie
'Hart voor de stad te zien over 15
jaar stadsvernieuwing in Hilversum.
Open ma t/m za 10-17 uur, zo 12-
17 uur.
Elke dinsdag en donderdag t/m 22
augustus: Dagje met boot naar ei
land Pampus met z'n oude fort.
Om 12.00 uur vanaf steiger 7 achter
CS, Amsterdam. Bespreken via 020-
6262466.
Dit jaar wordt op zaterdag 14 sep
tember voor de vijfde maal de Open
Monumentendag gehouden. In 432
gemeenten wordt door de plaatselij
ke comités dit lustrumfeest van de
Open Monumentendag georgani
seerd. Het aantal deelnemende ge
meenten, meer dan tweederde van
het totale aantal, is opnieuw een re
cord. Circa 4.000 monumenten zul
len op deze dag gratis voor het pu
bliek worden opengesteld. Vorig jaar
waren er op de Open Monumenten
dag circa 500.000 bezoekers. Naar
verwachting zal dit aantal dit jaar
nog verder groeien. In het kader van
het lustrum zal extra aandacht wor
den besteed aan bijzondere open
stellingen.
De officiële landelijke opening zal op
14 september in Gouda plaatsvin
den. Heemschut zal daarbij met een
stand zijn vertegenwoordigd.
Ook in Amsterdam staat Heemschut
met een stand.
Dit jaar zal voor het eerst tevens
een officiële Europese Open Monu
mentendag zijn. In 10 landen wordt
dit jaar een dergelijk evenement ge
organiseerd en wel in Frankrijk, Bel
gië, Nederland, Denemarken, Zwe
den, Schotland, Ierland, Malta en in
delen van Duitsland en Turkije.
De stichting NCM (Nationale Con
tactcommissie Monumentenbescher
ming), waar het bureau van de lan
delijke stichting Open Monumenten
dag is gevestigd, is door de Raad
van Europa gevraagd de 'European
Heritage Days' te coördineren. In
april 1991 is de NCM met deze taak
begonnen. Vanaf eind mei zal er een
algemene folder en een 'Newsletter'
met specifieke informatie per deelne
mend land verschijnen.
In het kader van de Europese
Open Monumentendag zullen in sa
menwerking met de grensgemeen
ten tussen België-Nederland en
Duitsland-Nederland grensover
schrijdende activiteiten worden op
gezet. In het bijzonder wordt hier ge
dacht aan het uitwisselen van infor
matie, routes en het gezamenlijk uit
werken van thema's. Vanaf 1 augus
tus ligt het 'gezicht' van de Open
Monumentendag, de Open Monu
mentenkrant, met alle informatie
over de deelnemende gemeenten,
klaar op alle VVV en ANWB kanto
ren en op de kantoren van de spon
sor van de Open Monumentendag,
NV Bouwfonds Nederlandse Ge
meenten.
De landelijke stichting heeft vooral
een coördinerende en stimulerende
taak. De lokale programma's worden
opgesteld door plaatselijke comités.
Zij bepalen in overleg met de monu
mentenbeheerders welke gebouwen
zullen worden opengesteld en orga
niseren tal van activiteiten rond de
opengestelde monumenten.
Uit het succes van de Open Mo
numentendag blijkt dat de belang
stelling voor monumentenzorg niet
alleen bij deskundigen te vinden is.
Monumentenzorg is ieders zorg en
verdient daarom ieders aandacht.
Het gaat om meer dan alleen maar
restaureren en conserveren. Monu
mentenzorg kan bijdragen tot het
scheppen en bevorderen van een
leefbare omgeving, waarin het mo
nument op een natuurlijke wijze haar
plaats heeft. De Open Monumenten
dag nodigt uit tot een ontdekkings
tocht die in ieders eigen straat kan
beginnen J.K.
