r-
15
Het voormalige pakhuis Stokholm aan de
Wolwevershaven.
nomen. Daar was reden voor. De
stad had dringend behoefte aan ka
deruimte en bovendien hoopte men
door het aanleggen van een haven
tot het Groothoofd, waar veel stroom
liep, de Nieuwe Haven door te spoe
len, die steeds ondieper werd.
'Het nieuwe schuyerswerk'
De haven krijgt een lengte van onge
veer 250 meter. Men heeft het aan
vankelijk over 'het nieuwe schuyers
werk' naar de kruiwagens, de schui
erwagens, waarmee de werkzaam
heden zijn uitgevoerd. Naderhand
heeft men het over de Nieuwe Op
slag maar het opgehoogde voorland
wordt al vrij snel bebouwd. Na 1640
spreekt men over de Drapiers- of
Wollewevershaven, naar de bewo
ners. Van de bebouwing uit die tijd is
niets meer over. Des te meer echter
van de bebouwing met statige pan
den in de 18de eeuw. De Wol
wevershaven ademt daar achter die
dichte haag van kastanjes nog altijd
een zekere status; de overkant, de
Kuipershaven is van een andere al
lure met o.a. een ketelmakerij. Maar
de meeste pakhuizen worden er nu
bewoond en er zijn al luxe apparte
menten in aanbouw, zoals ook het
geval is aan de 'buitenkant' van de
Nieuwe Haven, de Buiten Walevest
langs de Oude Maas. Waar overi
gens de appartemententorens van
de andere, de Zwijndrechtse oever,
optisch al een wat te arrogante aan
slag doen op het brede water: de ge
bouwen lijken te dicht te naderen.
Het voormalige pakhuis Stokholm, gezien
vanaf de Roobrug.
Pakhuis Stokholm
Het opvallendste pand van de Wol
wevershaven is het pakhuis Stok
holm (zonder letter cl) met zijn rode
luiken, nu geëxploiteerd als muse
umkantoor. Dit hoge gebouw dateert
uit 1730 en is een schepping van de
uit Stockholm afkomstige suikerraffi
nadeur Johan Anthony Bruyn. In de
vorige eeuw heeft Stokholm nog een
tijd dienst gedaan als graanpakhuis.
Er wordt verhaald dat slechts acht
zakkendragers in Dordrecht sterk
genoeg waren om een mud graan de
zes verdiepingen op te sjouwen.
Aan de zuidzijde van het haven
bekken ligt een dwarskade, het Vlak
met een opvallend breed 18de
eeuws pand, dat naar een beeld in
de barokke top bekend staat als 'Va
der Tijd'. Het is een van die vrij talrij
ke Dordtse panden met een zeer na
drukkelijk jaartal gesierd: 1728.
Naakt knaapje met oranje sjerp
bedekt
Niet ver hier vandaan ligt een ander
opmerkelijk pand, de 'onbeschaam
de', een schepping van de architect
Pieter Post (1608-1669), Wijnstraat
123/125, van 1650-1653 gebouwd.
In het tympaan staat een naakt jon
getje - de beeldhouwer liet het vijge
blaadje onbeschaamd achterwege.
Toen aan het eind van de vorige
eeuw de jeugdige Wilhelmina met
haar moeder, koningin Emma de
stad bezocht vreesde men dat het
jonge meisje omhoog zou kijken in
de Wijnstraat en het naakte knaapje
zou gewaar worden. Voor alle zeker
heid hing men een oranje sjerp om
het beeld zodat alle aanstoot werd
voorkomen.
Tussen het Vlak en de al genoem
de 'Hoek van St. Joost' aan de Kui
pershaven ligt de Roobrug die toe
gang geeft tot de Nieuwe Haven. De
Kuipershaven zou de naam danken
aan de activiteit van de ambachtslie
den die zich daar in de onmiddellijke
nabijheid van Wijnstraat en Wijnha
ven hadden gevestigd. Aanvankelijk
echter sprak men over de oostkant
van de Wolwevershaven als over de
Engelse kade en de Boerenvismarkt
- namen die voor zich spraken.
In tegenstelling tot de Wolwevers
haven is de Nieuwe Haven duidelijk
in gebruik als jachthaven. Aan de
kade ligt het voorname huis waarin
het museum Simon van Gijn is ge
vestigd. En voor wie dan nog enige
tijd rest: de Grote Kerk is dagelijks te
bezichtigen - in analogie met de
openstelling van de Domkerk Xe
Utrecht hebben 150 vrijwilligers zich
beschikbaar gesteld om elkaar af te
lossen bij de ontvangst van het pu
bliek. Met zijn stenen gewelven is de
kerk een uitzondering in deze letter
lijk lage landen.
J. Th. Balk is free-lance journalist te
Amsterdam en vaste medewerker
van Heemschut
iniiir
231510?
