Van Groothoofd tot Hoek van St. Joost
14
Vlaamse baksteengotiek. Het enorme
driebeukige hallenschip is in Brabant
se gotiek uitgevoerd vermoedelijk in
de 15de eeuw, al werd in het eerste
kwart van de 16de eeuw er nog de
sacristie bij gebouwd. De grootste
lengte van de kerk is 80 meter. De
stormramp van 1953 heeft nogal wat
schade aangericht en er volgde toen
een restauratie. Bij die stormramp
werd het nabijgelegen Oude Mannen-
en Vrouwenhuis onherstelbaar be
schadigd. Het is gesloopt.
Drieluik van oude havens III
Primus inter pares is Dordrec/iMemidden van de Nederlandse rivierste
den. Stel u op onder de bomen van het Groothoofd, daar vlak bij de mo
numentale Groothoofdspoort. Neem het beeld van de watermassa's in u
op: links stroomt de Merwede, recht voor u de Noorden naar links gaat
het brede water van de Oude Maas - zonder Maaswater, want sedert 18
augustus 1904 vloeien Maas en Waal niet meer, naar de woorden van
Tollens, tesaam bij Loevestein, waar 'Gorcum rijst van ver'.
Op slechts luttele schreden afstand
van het historische Groothoofd ligt,
evenwijdig met de Oude Maas de
primus inter pares van de oude
Dordtse rivierhavens, de Wolwevers-
haven. Daar ligt voor het spiegelend
watervlak een dubbele ijzeren op
haalbrug oude stijl: op zichzelf, ge
heel afgezien van de omgeving al
een klein monument, deze Damiate
brug, genoemd naar een gelijknamig
bolwerk dat op zijn beurt zijn naam
weer ontleende aan een houtkoperij.
Van die Damiatebrug een heel bij
zonder schouwspel: de beide oevers
met een deels monumentale bebou
wing, de schepen van de bruine
vloot, de chartervaart, en een paar
oude stoomschepen aan de rechter
oever met de zwaar beboomde kade
en als afsluiting van dit alles onwrik
baar de zware toren van de Grote
Kerk - onwrikbaar... maar wel 2 me
ter 25 uit het lood! In eikaars ver
lengde liggen de Wolwevershaven
en de Nieuwe Haven, die dicht bij de
Grote Kerk eindigt. Beide havens
zijn uitgegraven in een brede plaat
langs de Oude Maas.
De geschiedenis van de Nieuwe
Haven gaat terug tot de 15de eeuw,
de tijd van de derde stadsuitbreiding,
aldus de Dordtse geschiedschrijver
J. L. van Dalen. Die haven werd ge
graven van het zuiden tot de hoek
van St. Joost, een afstand van krap
400 meter. Die hoek van St. Joost is
nog gemakkelijk terug te vinden als
de hoek van de Aardappelmarkt en
de Kuipershaven, de naam van de
oostelijke kade van de Wolwevers
haven. Er is daar nog een gepoly
chromeerde gevelsteen met het jaar
tal 1625 en de tekst:
Wie kan t maken dat perfect is
Want elck vogel singt so t gebec is
Dit huys is van outs befaemt
Op de hoeck van S'Joost is het ge-
naemt
De uitkomende specie van de Nieu
we Haven werd gebruikt om het
voorland op te hogen. Voorlopig ge
beurde daar niet veel. Tot het einde
van de 16de eeuw werd het 'Nieuwe
Werck' gebruikt voor schietwedstrij
den en... terechtstellingen.
In 1609 kwam de zesde uitbreiding
van de 'oudste stad van Holland' tot
stand en werd de zandplaat ten noor
den van wat men de Nieuwe Haven
was gaan noemen onder handen ge-
De Wolwevershaven te Dordrecht met op de
voorgrond de Damiatebrug en op de
achtergrond de Grote Kerk.
