7
Kerkpaden, zoals die in het kleigebied te vinden zijn. (tekening R. Kijlstra)
Het laagveengebeid
Dit laagste en vaak het laatste om-
dijkte land, dat normaal 's winters
onder water stond, heeft weinig of
geen historische paden. De ontslui
ting ging via het water. Na de dijk-
aanleg werden deze als verbinding
met de omgeving gebruikt.
Om deze paden te beleven is een
persoonlijk bezoek aan te bevelen.
Wandel- en fietsroutes kunnen bij de
VVV-kantoren worden aangevraagd,
maar men moet ze ook zelf ontdek
ken. Een voorbeeld uit het kleigebied
is het kerkpad van Beers. De vroege
re stins Unia is reeds lang afgebro
ken, maar de plaats is duidelijk her
kenbaar en door middel van een oprij
laan loopt een eeuwenoud kerkpad
naar de in de nabijheid gelegen kerk.
In zowel het poortgebouw als de kerk
zijn regelmatig tentoonstellingen inge
richt. Een voorbeeld uit de hoogveen
gebieden is het kerkpad dat loopt van
de voormalige kerk van Oud Beets
via Beetsterzwaag naar de kerk van
Olterterp. Helaas is het eerste pad in
verval geraakt omdat het is doorsne
den door een autosnelweg en een uit
breiding van een revalidatiecentrum.
Bij ruilverkaveling en wegenaanleg
blijkt, dat het nodig is alert te zijn op
het behoud van deze paden.
R. Kijlstra is technisch adviseur van
de provinciale commissie Heem
schut Friesland.
(vervolg van pag. 5)
Bent u als commissie tevreden
over het provinciaal beleid van Fries
land? De Kroon: 'Daarover hebben
wij niet te klagen. Friesland is een
van die provincies, die zich niet heb
ben laten ontmoedigen door de nieu
we Monumentenwet, die de provin
cies minder bevoegdheden geeft. Bij
restauraties gaf de provincies boven
op de rijkssubsidie tot nog toe
steeds tien procent, al houdt de pro
vincie daar binnenkort jammer ge
noeg mee op'. Rita'De provincie
heeft ook veel oog voor de bevorde
ring van het cultuurhistorisch toeris
me. Kijk maar naar het unieke pro
ject Monument van de Maand (zie
pag. 29)'.
Herverkaveling
Overigens klinkt toch wat zorg door
als we het over herverkaveling heb
ben. In een brief heeft Heemschut
Friesland de provincie onlangs ge
wezen op haar zorgen en zij kreeg
als antwoord, dat de provincie de
ontwikkelingen eveneens 'met zorg'
volgt. Toch wil de commissie de pro
vincie op dit punt kritisch blijven vol
gen. Er zou intensiever kontakt met
de provincie moeten zijn, lees ik in
de notulen van een recente vergade
ring.
Kijlstra'Vroeger hield de provin
cie op dit punt helemaal geen reke
ning met cultureelhistorische waar
den. Dat is wel beter geworden en
dat is nodig ook want de boeren kij
ken teveel alleen naar de bedrijfs
economische belangen en van oude
paden bijvoorbeeld blijft bijna niets
meer over terwijl in principe iedereen
het recht heeft ze als pad te gebrui
ken. Het pad in Beetsterzwaag laat
zien hoe sterk zo'n oud kerkepad
kan vervallen.
De Friese commissie is een club,
die gedegen te werk gaar. Dat blijkt
nog eens als we het opnieuw over
de noodzaak van het pr-werk heb
ben. De Kroon: 'Natuurlijk moet je
van tijd tot tijd de Friese omroep in
schakelen maar dan moet je wel
goed beslagen ten ijs komen. Je
mag niet op je bek gaan. Je moet
goed gedocumenteerd zijn. We moe
ten als Heemschut bouwen aan een
goed image'.
Een bewijs van degelijkheid is ver
der de vorming van een apart kern-
bestuur van voorzitter, secretaris,
penningmeester, t.a.- en pr-mede-
werker. Dat bestuur bereidt de pc-
vergaderingen voor. Ook is er een
activiteitenplanning voor een heel
jaar en - globaal - voor het jaar
daarop.
Lelijke keet
We laten een enthousiaste, actieve
commissie achter en nemen nog
even een kijkje in het vriendelijke, re
delijk gaaf gebleven Leeuwarden. Er
is veel en goed gerestaureerd. Al
leen erger ik me aan de ongezellig
heid van het lege Wilhelminaplein.
Het is goed, dat de auto's zijn weg
gewerkt in een ondergrondse par
keergarage maar een terrasje of wat
groen op het plein zou niet misstaan.
Even later zie ik in het water van de
fraaie Nieuwestad een vele meters
lange afschuwelijke winkelkeet lig
gen, zo breed als de gracht zelf. Een
tijdelijke voorziening weliswaar maar
had dat nu echt niet anders gekund.
Dan maar liever een keet op het na
bijgelegen Wilhelminaplein.
