Sfeer proeven in drie Friese steden
Leo van der Meule
33
Dinsdag 16 april, met trein en bus een dag er op uit. Een rondje Fries
land, om er achter te komen welke van de elf steden nu de drie mooiste
zijn. Dat is en blijft natuurlijk een kwestie van persoonlijke smaak. Met
de hierna gepresenteerde keuze wil dan ook geen kwaad woord over de
andere acht gezegd zijn.
Op m'n zeilvakanties in het verleden
leerde ik al een groot aantal steden
in het merengebied goed kennen.
De hoofdstad Leeuwarden bezocht
ik reeds meerdere malen. Om het
eerste reisdoel op tijd te bereiken
vanuit de Randstad moet een Hol
lander vroeg uit de veren. De aan
sluiting in Leeuwarden is perfect en
om half elf ben ik in... Franeker.
Franeker
Een stad, die voor de meeste water
sporters letterlijk en figuurlijk buiten
de boot valt. Hooguit een enkele
doordouwer, die vanuit de Wadden
zee richting Leeuwarden gaat komt
er via het Van Harinxma-kanaai
langs. De weergoden zijn ons niet
welgezind, na een week bijna zomer
is het nu bitter koud. Zelfs de klein-
Een 19de eeuwse schouw uit de Martena-stins.
schalige bebouwing van Franeker
kan de ijzige noordoosten wind niet
tegenhouden. Op de Prins Hendrik
kade staat nog een groot pakhuis,
het heeft vermoedelijk ooit deel uit
gemaakt van een graanhandel. Een
groene pijpleiding steekt op een vol-
zicht op de stad komt er aan zijn
trekken. In de Dijkstraat aangeko
men zien we op de hoek met de
Godsacker het voormalig Klaar-
kampster weeshuis. Het doet nu
dienst als streekcentrum. Dat laatste
brengt meteen een van de leuke bij
komstigheden van het Franeker mo
numentenbestand in beeld: bijna alle
grote en opvallende gebouwen heb
ben een of andere openbare functie
gekregen en zijn, althans op werkda
gen, vrij te bezichtigen. En met dat
vrij bedoelen we ook echt vrij, men
kan er ongehinderd binnen lopen en
Franeker. V.l.n.r. de Botniastins, het Camminga-huis en trapgevel en toren van het stadhuis,
(foto's Leo van der Meule)
slagen willekeurige plaats uit de ge
vel en reikt tot over de kade in een
schip. Geen levende ziel te beken
nen, het maakt midden op de dag
een bijna spookachtige indruk. Niet
temin gaat het hier om een mooi, so
lide en karakteristiek bouwwerk. Het
lijkt in zijn nadagen te verkeren.
Mocht het ooit buiten gebruik raken
dan is het de inspanning van behoud
en herbestemming zeker waard.
Aan de Zuiderkade dobberen een
aantal traditionele zeilschepen. Als
we over het Oud Kaatsveld verder
lopen zien we, linksafslaand over de
brug, aan onze rechterhand nog net
het Noorder Bolwerk liggen. Dat
moet wel zo ongeveer hèt wandeltra
ject voor verliefde paartjes zijn, maar
ook de liefhebber van een fraai uit-
naar hartelust rondkijken en fotogra
feren. Het is hier in Frjentsjer een
paar honderd maal per jaar Open
Monumentendag! Dat Friezen moei
lijk, stug, in de omgang zouden zijn
wordt zo meteen ontkracht. Het
maakt allemaal een vriendelijke en
gastvrije indruk. Een schoonheids
foutje, misschien per toeval: op de
Breede Plaats, pal tegenover het
eeuwenoude stadspaleis de Botnia
stins, staan drie vuilcontainers. Jam
mer het doet echt afbreuk aan de
sfeer op dit klokgave plein. De
Plaats is een soort verbindend ele
ment tussen twee winkelstraten, de
Dijkstraat en de Voorstraat. Zelfs op
deze kille dag kunnen we ons goed
voorstellen hoe levendig en gezellig
het hier bij mooi weer moet zijn. Zou
