Vijf jaar Monument van de
Maand
Annemarie ten Cate
29
Dit jaar viert de Friese Stichting Monument van de Maand haar eerste
lustrum. Een feit om even bij stil te staan. Wat is de formule en wat zijn
de oorzaken van het grote succes en het nog steeds groeiend aantal
bezoekers; van 14.500 in het jaar van oprichting tot 50.000 in 1990.
Leeuwarden Hofstad, het thema van november 1990, met ca 12.000 be
zoekers sloeg daarbij alle records.
Op een winderige dag begeef ik mij
naar Leeuwarden voor een gesprek
met project medewerkster Anne-Ma-
riken Raukema. Dit vindt plaats op
het secretariaat van de Stichting aan
de Grote Kerkstraat 61, een voorma
lige winkel met het interieur van een
oude slijterij uit Lemmer.
Het idee om voor het Friese mo
nument meer belangstelling te wek
ken dateert uit 1983, maar kreeg pas
later vaste vorm. Het leidde in 1986
tot de oprichting van de Stichting
Monument van de Maand. Het is een
initiatief van de provinciale monu
mentenzorg en de VVV. Beide in
stanties hebben afgevaardigden in
het bestuur, dat wordt voorgezeten
door een onafhankelijk voorzitter. De
doelstelling was - en is nog steeds -
het onder de aandacht brengen van
monumenten bij de eigen bevolking
en bezoekers van buiten Friesland.
Friesland is rijk aan monumenten en
daarbij komt dat de interesse voor
dagtochten in Nederland nog steeds
groeiende is, een gegeven waarop
graag wordt ingespeeld, aldus Anne-
Mariken Raukema. Maar 'Monument
van de Maand' is in eerste instantie
gericht op de Friese bevolking, die
het project draagt en verantwoorde
lijk is voor het succes. Op mijn vraag
waarom een dergelijk project in an
dere provincies geen navolging heeft
gevonden wordt geantwoord dat er
wel overleg is geweest met de overi
ge noordelijke provincies. Alleen
Overijssel was geïnteresseerd; Gro
ningen meent niet voldoende monu
menten te bezitten en Drenthe trekt
genoeg toeristen met de hunnebed
den, was het tegenargument! Van
een samenwerkingsverband is het
dan ook niet gekomen.
Criteria
Per jaar wordt er een programma
opgesteld voor de acht maanden dat
het project loopt. Verschillende crite
ria spelen hierbij een rol. Allereerst
de kwaliteit van het monument. Het
moet in een goede staat verkeren,
makkelijk toegankelijk zijn en de be
zoekersstroom aankunnen. Daar
naast moet de gemeente, die als
gastheer optreedt, bereid zijn haar
medewerking te verlenen. Het en
thousiasme en de bereidwilligheid is
overigens meestal groot. Een posi
tief nevenaspect van het 'Monument-
van-de-Maand-zijn' is, dat het vaak
aanspoort tot extra aandacht voor
het monument in de vorm van een
restauratie of een opknapbeurt. An
dere criteria zijn de verspreiding over
de provincie en de diversiteit in ob
jecten. Uiteraard spelen de seizoe
nen een rol bij de keuze en tenslotte
zijn er nog huishoudelijke zaken zo
als parkeergelegenheid, toiletaccom
modatie enz.
Naamsbekendheid
In samenwerking met plaatselijke
commissies en vertegenwoordigers
van betrokken instanties (gemeente,
kerk) worden de plannen verder uit
gewerkt. Men is daarbij afhankelijk
van de inzet van vrijwilligers, die ook
assisteren bij de open dagen. 'Het
werkt als een soort kruisbestuiving'
zegt Anne-Mariken Raukema. De
vrijwilligers zijn betrokken, raken
meer en meer geïnteresseerd en
wekken op hun beurt belangstelling
van derden.
Omdat de Stichting in de afgelo
pen jaren een enorme naamsbe
kendheid heeft verworven - het
beeldmerk en de layout is inmiddels
bij een groot deel van de Friese be
volking vertrouwd - is het nu moge
lijk om minder bekende monumenten
in het project op te nemen (bijv. het
(vervolg op pag. 31)
Monument van de Maand juni: de NH kerk van Workum. (foto Winfried Walta).
-Cei.
