42 sies zullen een onmisbare factor kunnen gaan betekenen ter bevorde ring van de schoonheid van stad, dorp en landschap. Het beschermingsbeleid inzake historisch-geografisch waardevol le objecten en structuren in het landelijk gebied Naar aanleiding van het rapport van 1985 van de Dr. A. A. Beekman stichting ter bevordering van de be oefening van de historische geogra fie 'Oude waarden in een verande rend landschap' verzocht in 1986 de Minister van Landbouw en Visserij aan de Natuurbeschermingsraad een advies uit te brengen over een meer effectieve bescherming van historisch-geografische waarden. In 1987 kwam de Natuurbeschermings raad in zijn advies tot de conclusie dat aan de bescherming van histo risch-geografische waarden nog veel verbeterd kan worden. Voor een be langrijk deel schuilen deze verbete ringsmogelijkheden in een gerichte toepassing van bestaande wetten op het terrein van bestemming, inrich ting en beheer in het landelijk gebied. Andere mogelijkheden tot verbetering liggen in een versterkte aandacht voor dit onderwerp bij de voorberei ding van ruimtelijke plannen. Historisch-geografische elemen ten of structuren verschaffen infor matie over en herinneren aan de be- wonings- en ontginningsgeschiede nis en de wijze van gebruik van het gebied waarin zij voorkomen. Ook de Rijksoverheid heeft in verschillen de beleidsnota's, onder andere in de Nota landelijke gebieden en in het Structuurschema natuur- en land schapsbehoud het belang van het behoud hiervan onderschreven. Historisch-geografische waarden worden bedreigd door activiteiten en ingrepen zoals ondermeer landin richting, wegenaanleg, ontgronding en stads- en dorpsuitbreiding. Om resterende waarden te beschermen is het nodig dat aan dit aspect meer aandacht wordt besteed bij de plan vorming en dat er meer gewicht aan wordt toegekend bij de belangenaf weging. De Bond Heemschut zal hiertoe in overleg treden met de Beekman stichting teneinde het maatschappe lijk draagvlak voor een goede belan genbehartiging van historisch-geo grafische waarden door de overhe den te vergroten. Het beschermingsbeleid inzake historisch waardevolle stads- en dorpsgezichten Van de ruim 3000 in Nederland voor komende nederzettingen zullen circa 330 geheel of gedeeltelijk als be schermd stads- of dorpsgezicht on der de beschermende werking van de Monumentenwet 1Ö88 vallen. Veel waardevolle stads- of dorpsge zichten van historisch-ruimtelijke kwaliteit zullen derhalve geen be scherming krijgen als stedebouw kundig monument. De Bond Heemschut zal bevorde ren bij de desbetreffende gemeenten dat deze stads- of dorpsgezichten door middel van ruimtelijke orde ningsmaatregelen toch de gewenste bescherming zullen verkrijgen. Het beschermingsbeleid inzake historisch waardevolle landschap pen Nederland kent een grote verschei denheid aan historische landschap pen die tezamen met historische ste den en dorpen bepalend zijn voor de historische schoonheid en het histo risch-ruimtelijke karakter van Neder land. Deze landschappen informeren over de cultuurhistorie. Landschaps behoud is eveneens cultuurbehoud. Indien deze historische landschap pen onvoorwaardelijk blootgesteld worden aan de moderne dynamiek, betekent dat onherroepelijk cultuur- verlies en een achteruitgang van ruimtelijke kwaliteit. De Bond Heem schut zal bepleiten dat de overheden een sturend beleid zullen voeren ter bescherming van de historische kwaliteit van het Nederlandse land schap en zal bevorderen dat de daar voor in aanmerking komende land schappen aangewezen zullen worden als beschermd landschapsgezicht zodra de nieuwe Natuurbescher mingswet in werking is getreden. Het hergebruik van historisch waardevolle panden Slechts weinig panden hebben ge durende hun hele bestaan hun oor spronkelijke functie behouden. Na verloop van tijd krijgen vele een nieuwe functie, waarna dit proces zich meer dan eens kan herhalen. Oude gebouwen hebben dan ook vaak uiteenlopende bestemmingen gehad. Verreweg de meeste gebou wen hebben een zekere flexibiliteit, die het mogelijk maakt met behoud van hoofdvorm, draagstructuur en gevels, het interieur te wijzigen voor een andere bestemming. Bekend is de flexibiliteit van de soms eeuwen oude panden in de binnensteden, die voortdurend aan steeds verande rende functies zijn aangepast. Naar mate een gebouw echter groter, ar chitectonisch kwetsbaarder of meer toegesneden is op een specifieke gebruiksvorm treden meer fricties op. Door de ingrijpende veranderin gen op technisch, economisch en godsdienstig terrein, waardoor veel gebouwen thans niet meer geschikt zijn voor hun oorspronkelijke gebruiks- doel, kampt juist dit soort gebouwen in toenemende mate met functieverlies. De Bond Heemschut hanteert het uitgangspunt dat het voortbestaan van een (monumentaal) gebouw is ge diend met een zinvolle vorm van ge bruik. De wenselijkheid van een ge richt herbestemmingsbeleid dient dan ook niet alleen ingezien te worden door architecten en beheerders, maar ook door gemeentebesturen. De wen selijkheid en mogelijkheid van herge bruik van historisch waardevolle pan den zal de Bond Heemschut bepleiten en door middel van goede voorbeel den stimuleren. In dit verband behoeft vermelding de onlangs opgerichte Noordbrabantse Stichting Panden- bank, die leegstaande of leegkomen de historisch waardevolle panden re gistreert en ten behoeve van perso nen of instellingen bemiddelt. De Bond Heemschut heeft als pleit- en belangenbehartigingsorga- nisatie tot taak te bevorderen dat historisch-ruimtelijke karakteristieken bescherming verkrijgen. De Bond Heemschut onderscheidt zich van de talrijke locale en regionale op be scherming gerichte organisaties door zijn algemene en landelijke karakter en door zijn traditie van deskundig heid, waakzaamheid en strijdbaar heid. Deze bijzondere positie ver sterkt de zeggingskracht van de Bond Heemschut. drs. J. P. J. van der Haagen is direc teur juridische en ruimtelijke zaken van de Bond Heemschut Vervolg van pagina 35 stroom met z'n oude boerderijen (met vloedstenen!) richting Nieuw- poort (kleinste omwalde stadje van Holland). Via de Lekdijk naar Lange- rak, Tienhoven en Ameide, alwaar de lunch gebruikt zal worden 12.30 uur). Deze bestaat uit een brood maaltijd met soep vooraf. Om 13.30 uur via de Zouwendijk langs een schitterend natuurgebied op de grens van Alblasserwaard en Vjfheerenlanden richting Meerkerk en Arkel naar Gorinchem. In deze 'stad van de Arkels' o.a. bezoek aan de Dalempoort en fraai gerestaureer de Linge-sluis. Het laatste stuk van onze route voert ons langs Schellui- nen, Giessenburg en langs het slin gerende riviertje de Giessen terug naar Dordrecht waar we om 17.00 uur op ons vertrekpunt terug zijn. Aanmelden door overmaking van 40,- op postgiro 124326 t.n.v. Heemschut Amsterdam, met vermel ding 'excursie Zuid-Holland'.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1991 | | pagina 42