Plan van actie van de Bond Heemschut
J.P.J. van der Haagen
40
Hieronder drukken we het Plan van Actie van de Bond Heemschut be
treffende de bescherming van historisch-ruimtelijke karakteristieken en
cultuurmonumenten' af. dat werd opgesteld door de directeur juridi
sche en ruimtelijke zaken drs. J.P.J. van der Haagen. Het plan is intus
sen verheven tot algemeen beleid van Heemschut. Het werd vorig jaar
ongewijzigd door het Dagelijks Bestuur vastgesteld.
De Bond Heemschut, Vereniging tot
bescherming van cultuurmonumen
ten in Nederland, stelt zich ten doel
de bescherming van historische cul
tuuruitingen, die zich ruimtelijk mani
festeren.
Zodra de Bond Heemschut een
ruimtelijk manifeste cultuuruiting een
historisch waardevol getuigenis acht,
beschouwt hij deze uiting als een
cultuurmonument, waarvoor effectie
ve maatregelen van bescherming
genomen dienen te worden zowel
objectgericht als gebiedsgericht.
Tachtig jaar voert de Bond Heem
schut pleidooien voor beschermende
maatregelen. Veel kwam gelukkig al
tot stand, veel moet er echter ook
nog gebeuren.
De Bond Heemschut zal zich de
komende jaren in het bijzonder rich
ten op het beïnvloeden van het be
leid en het geven van particulier te
genspel inzake het volgende:
- Het gemeentelijk monumenten
beleid inzake beschermde rijksmo
numenten,
- Het gemeentelijk monumentenbe
leid inzake beschermde gemeen
telijke monumenten,
- Het beleid inzake de resultaten
van het Monumenten Inventarisa
tie Project 1850-1940,
- Het welstandsbeleid,
- Het beschermingsbeleid inzake
historisch-geografisch waardevolle
objecten en structuren in het lan
delijk gebied,
- Het beschermingsbeleid inzake
historisch waardevolle stads- en
dorpsgezichten,
- Het beschermingsbeleid inzake
historisch waardevolle landschap
pen,
- Het hergebruik van historisch
waardevolle panden.
De leidende gedachte hierbij zal
moeten zijn: de in de Vierde Nota op
de Ruimtelijke Ordening van rijkswe
ge gepropageerde ruimtelijke kwali
teitszorg impliceert een gemeentelij
ke zorgplicht ook voor de historisch-
ruimtelijke kwaliteit. Zowel de zorg
voor de ruimtelijke kwaliteit van 'oud
bouw' als de zorg voor de ruimtelijke
kwaliteit van nieuwbouw in relatie tot
'oudbouw' biedt immers pas de mo
gelijkheid om de historische dimen
sie van onze ruimtelijke orde - van
stad, dorp en landschap - in stand te
houden.
De gemeenten zullen daarom
naar het oordeel van de Bond
Het gemeentelijk monumentenbe
leid inzake beschermde rijksmo
numenten
De Monumentenwet 1988 geeft de
gemeente de mogelijkheid het ver
gunningenstelsel voor rijksmonu
menten van de Minister van WVC
over te nemen. Aan de overname
zijn voorwaarden verbonden: de ge
meenteraad moet een monumenten
verordening vaststellen waarin ten
minste de inschakeling van een mo
numentencommissie is geregeld.
Deze commissie adviseert burge
meester en wethouders over de aan-
De technisch adviseurs L. J. van den Boogert en W. van Keulen met echtgenoten ontvingen de Ton
Koot-penning, (foto C. Lucas)
Heemschut een integraal en samen
hangend beschermingsbeleid moe
ten gaan voeren. De overheersende
objectgerichte aanpak zal verruimd
moeten worden tot een gebiedsge
richte.
Volgens een planningsschema
zullen gemeenten en locale/regiona
le organisaties door de Bond Heem
schut benaderd worden teneinde te
bevorderen dat de historisch-ruimte-
lijk waardevolle objecten, structuren
en patronen de noodzakelijke juridi
sche eri planologische bescherming
zullen gaan verkrijgen en dat door
middel van het stellen van duidelijke
stedebouwkundige randvoorwaarden
nieuwbouw harmoniërend zal zijn.
vragen tot wijziging of afbraak van
een rijksmonument. De commissie
zal tenminste twee leden moeten tel
len. Voor het overige stelt de Monu
mentenwet 1988 geen eisen aan de
samenstelling en deskundigheid van
de commissie. Door de adviesrol die
aan de monumentencommissie is
toegekend zullen vertegenwoordi
gers van particuliere monumentenor
ganisaties - o.a. de Bond Heem
schut - mede inhoud kunnen geven
aan de beleidsontwikkeling en de
beleidsvorming. De VNG publikatie
'Gemeentelijke monumentencom
missies aan het werk uit 1987 geeft
een nadere beschrijving van de ta
ken en de samenstelling van de ge-
