Treurnis over verdwijnen Swanenburgtoren
vooral demonstratie van onmacht
X
£<-
Ai
Bond Heemschut
Antwoordnr. 3808
1000 PB Amsterdam
Rob Lureman
20
Het is droevig en misschien onvoorstelbaar, maar er zijn nu eenmaal
mensen die doelbewust meewerken aan de ondergang van een monu
ment. Als slopen taboe is, kan uitblijven van onderhoud hetzelfde effect
hebben. En als de ondergang niet snel genoeg gaat, kan het verval een
handje geholpen worden. Zo'n situatie doet zich voor in het Oostgelder
se Megchelen (gem. Gendringeri).
Wie de ontwikkelingen van de laat
ste zeventien jaar volgt rond de
schamele torenresten van het begin
1900 gesloopte kasteel De Swanen-
burg blijft omzien in verwondering.
Van het 16de eeuwse torentje van
de voorburcht restte na de Tweede
Wereldoorlog nog minstens zeven
opgaande meters in de rondte (met
een middellijn van 5,70 m). De
steenklomp die thans nog boven het
maaiveld uitsteekt is niet meer dan
enkele turven hoog.
Het stelselmatig afkalven begon in
de jaren zeventig. Daarvoor vielen
wel eens 'n paar steentjes op de
grond, maar geen meters muur.
Boze opzet wordt door velen veron
dersteld. Omwonenden houden het
nog op vermoedens, de Oudheid
kundige Vereniging 'Gemeente Gen-
dringen' gaat vele stapjes verder. In
woord en geschrift gaat de beschul
digende vinger al jaren in de riching
van de eigenaar.
Toch ontbreekt blijkbaar het kei
harde bewijs, of degenen die de ei
genaar 'in het geniep' hebben zien
breken en puin ruimen durven de
daad niet bij het woord te voegen en
Het torentje in 1973
Het torentje nu (foto Henk Westerveld)
Secretariaat:
Korenmetershuis
Nieuwezijds Kolk 28
Mtk. tel. 020-225292
Heemschut ledenadm.: 230994
Vereniging tot bescherming
van cultuurmonumenten
in Nederland
Het aan ommezijde vermeld nieuw lid wordt
opgegeven door:
Naam:
Adres:
Postcode:
Woonplaats:
Geeft u dit lidmaatschap kado? Ja/Nee*
Omcirkelen wat u wenst
Postzegel
niet nodig
bon uitknippen en in enveloppe
zonder postzegel opsturen naar:
een aanklacht in te dienen. Alle kla
gers weten dat een (rijks)monument
niet zonder toestemming gesloopt
mag worden, maar als puntje bij
paaltje komt, blijven de beschuldigin
gen steken in de afzwakkende 'lijkt'
of 'zou'-formulering.
'Koeien de schuldigen'
De eigenaar begrijpt niet dat er zo
veel drukte gemaakt wordt om een
stukje steen. Als het niet om kwajon
gens gaat, zo laat hij in de plaatselij
ke pers weten, zouden het ook nog
de koeien kunnen zijn die langs de
stenen schuren (schurken) en aldus
de opstal een kopje kleiner maken.
De eigenaar is boer en beschouwt
de van rijkswege beschermde ruïne
als een ongewenste enclave temid
den van zijn landerijen. Dat de over
heid enige invloed heeft op zijn
grond is voor hem onverteerbaar.
Bovendien staan de torenresten vol
gens hem het vee in de weg. De
koeien halen hun huid open aan de
brokkelige uitsteeksels en dat zou
toch niet mogen.
Boer A.H. Mijnen, want om hem
gaat het, heeft al heel wat aangedra
gen om het laatste restant van de in
1411 voor het eerst genoemde Swa-
nenburg van de monumentenlijst af
gevoerd te krijgen. Maar, tot nu toe
tevergeefs. Rijksoverheid en de in
middels opgeheven Gelderse Monu
mentencommissie hielden het been
stijf. Maar als het huidige 'onver
klaarbare' verval zich in hetzelfde
tempo blijft voltrekken is er binnen
enkele jaren zelfs geen steenklomp
meer. Mijnen weet zogenaamd van
de prins geen kwaad, maar laat wel
doorschemeren dat de huidige ont
wikkeling hem niet onwelkom is.
Actie
De Oudheidkundige Vereniging 'Ge
meente Gendringer' ziet de ontluiste
ring met lede ogen aan. Er is aan de
bel getrokken bij de gemeente Gen-
dringen, de minister van WVC en de
Bond Heemschut. Het resultaat is ni
hil omdat zonder medewerking van
de eigenaar niets kan worden afge
dwongen.
De gemeente Gendringen erkent
medeschuld aan het verval door het
uitblijven van gemeentelijk toezicht
op de instandhouding van het monu
ment. Maar de huidige staat is inmid
dels zo desolaat dat de gemeente en
de locale monumentencommissie
