'Oud heeft in Rotterdam per definitie
een afnemende gebruikswaarde'
km
/Imm
Herman Moscoviter
18
Herman Moscoviter, journalist van Het Vrije Volk, ontving op 12 septem
ber uit handen van de Rotterdamse burgemeester dr. A. Peper de
Heemschutpersprijs in de Burgerzaal van het Rotterdamse stadhuis. Na
de uitreiking van de prijs hield Moscoviter een vurig betoog over het be
houd van alle cultuur-historische monumenten en dan in het bijzonder
over de luchtbrug. Hieronder een gedeelte van zijn redevoering.
'Laat ik beginnen met een misver
stand te voorkomen: ik ben niet te
gen vernieuwing, ik ben niet voor be
houd wat niet kan worden behouden.
Waar ik iets aan tracht te doen is
De afgebroken Koninginnekerk aan de Boezemsingel in
Rotterdam (foto Gemeentearchief R'dam).
aan die verduvelde mentaliteit van
Rotterdam, al zou ik hem maar een
tikkie kunnen bijstellen. Breek niet
per definitie af wat je hebt, kijk er
eerst eens naar, beoordeel het op
zijn waarde; zijn functionele waarde,
de sociale waarde, de cultuur-histori
sche waarde en ga dan nadenken
wat je met een bouwwerk, straat,
structuur of dorp (tuindorp Heijplaat)
kunt of moet.
Zeg niet tegen de spoorbruggen,
over het hele spoor dat die oud zijn
en düs moeten worden gesloopt.
Geef gebouwde omgeving een eerlij
ke kans om oud te worden, zich te
nestelen, zich in te bedden in het ge
heugen van de inwoners, geef het
de kans te gaan behoren tot het da
gelijkse decor en gebruiksgoed in
een zich sterk vernieuwende stad.
Hanteer niet de grondprijs als enige
waarde of iets mag blijven of weg
moet.
Gebrek aan fantasie
Verklaar de oorlog aan allen die uit
onwil, met valse argumenten, in een
eenzijdige gedachtengang of door
gebrek aan fantasie op basis van
economische voorwaarden beslissin
gen willen nemen zonder andere as
pecten te bekijken.
Wat doen veel mensen die Rotter
dam zo voortvarend vernieuwen in
hun vakantie? Inderdaad, ze gedra
gen zich als doodnormale mensen.
Ze gaan kastelen bekijken, kerkers
bezichtigen, ze lopen met open
mond kerken binnen, ze fotograferen
bruggen, ze kwijlen van genot bij het
zien van oude stadskernen, kortom
ze hebben opeens interesse voor
cultuurhistorische waarden.
Meerwaarde
Maar wat doen ze als ze terug zijn in
Rotterdam? Ze vergeten de meer
waarde die zulke plekken in den
vreemde opleveren, ze kijken nog
eenmaal naar de foto's, die van het
speciale object, van het plein of het
straatje en besluiten dan in goed
overleg met anderen De Hef, het
hele spoorwegviaduct, het belasting
kantoor, silo's en vemen af te bre
ken. Ze zitten achter hun tekentafels,
bureaus, vergaderunits en weten dat
de verkeerssituatie, de Wet Geluids
hinder, de grondprijs, dit vraagt, nee
eist!
Wat oud is heeft per definitie een
aflopende gebruikswaarde. Tegelijk
heeft het andere waarden die kun
nen groeien. Vaak zijn het herken
ningspunten in een stad. Een ab
stracte kwaliteit in een wereld die om
geld draait. Wie dus zulke immate
riële kwaliteiten wil benutten moet er
een commercieel draagvlak bij ver
zinnen. Zo ging dat vroeger, zo gaat
