August M.J. Sevenhuijsen (1888-1934):
een onbekende maar boeiende architect
Wim de Wagt
Meestal is een directe aanleiding nodig om leven en werk van een onbe
kende architect onder de aandacht te brengen. In dit artikel komt Au
gust M.J. Sevenhuijsen aan bod, die werkzaam was aan het begin van
deze eeuw. Momenteel staan drie van zijn gebouwen in Haarlem ter dis
cussie, te weten twee Montessorischolen en een voormalige broodfa
briek.
De eigenaars, respectievelijk de
Haarlemse Montessorischoolvereni
ging (HMS) en de Dekamarkt, heb
ben plannen om de gebouwen te
verbouwen, verkopen of te slopen. In
alle drie de gevallen heeft de Haar
lemse monumentencommissie aan
het College van B. en W. geadvi
seerd de bouwwerken op de ge
meentelijke monumentenlijst te
plaatsen.Hoe zou je Sevenhuijsen,
die vooral in zijn woonplaats Haar
lem actief is geweest, kunnen karak
teriseren? Hij moet een kleurrijke
persoonlijkheid zijn geweest, voor
wie het bouwen een grote maat
schappelijke betekenis had. Zijn be
trekkelijk korte loopbaan, die abrupt
werd afgebroken toen hij in 1934 op
De Montessorischool aan de Louise de Colignylaan, Haar
lem (1931). In gebruik als basisschool van de HMS.
(foto Monumentenzorg Haarlem/Jos fielmich, 1990).
45-jarige leeftijd overleed, vertoont
een ontwikkeling die sterk beïnvloed
is door de Amsterdamse School.
Rond 1920 leidde dit tot een speel
se, schilderachtige stijl die zijn per
soonlijk handschrift zou worden. De
Haarlemse architect was zijn loop
baan omstreeks 1913 daarentegen
begonnen met enkele huizen die
door hun sobere baksteenarchitec
tuur aansluiten bij de richting die
door Berlage en De Bazel was aan
gegeven.
Vlinderplattegrond
Tegen het einde van de twintiger ja
ren werd het werk van Sevenhuijsen,
meegevoerd door de hoofdstroom in
de architectuur, opnieuw strakker en
zakelijker.
De drie bedreigde Haarlemse ge
bouwen brengen deze verschuiving
goed in beeld.
Het eerste schoolgebouw dat
Sevenhuijsen ontwierp voor de HMS
(1923) ziet er vanaf de straat opval
lend uit, want het heeft enigszins de
vorm van een schip. Het overhuiven
de dak is plastisch opgebouwd, met
een achthoekige lichtkoepel boven
de hal. Onder de dakrand is gepot-
dekseld houten beschot aange
bracht. Omstreeks 1930 bleek de
HMS behoefte te hebben aan een
tweede, omvangrijker schoolgebouw,
dat op een steenworp afstand van
de bestaande school werd geprojec
teerd. Voor Sevenhuijsen moet het
veel hebben betekend dat hij ook dit
pand (1931) mocht ontwerpen, want
hij hechtte grote waarde aan het
Montessori-onderwijs. De V-vormige
plattegrond gaat in grote lijnen terug
op de 'vlinderplattegrond' van de
eerste school. Het exterieur daaren
tegen is aanmerkelijk strakker, of
schoon de even opwippende uitein
den van de rieten kap aan de archi
tectuur een lichtvoetig accent geven.
Beide vleugels zijn in 1937-38 ver
hoogd door de Amsterdamse archi
tect Dick Greiner (1891 -1964), die
na de oorlog nog het ontwerp zou te
kenen van een bijgebouw op het ter-
