Het Utrechts Land
schap, natuurlijk
hart van Nederland
Zingende torens van
Nederland
Grootouders bouw
kunst in Overijssel
7
denis en een niet alledaagse vorm
geving.
De wereldhaven Rotterdam had
het allemaal wel anders gewild. De
containerhaven was hard aan uit
breiding toe en de stilgevallen RDM
was niet meer dan een overblijfsel
uit een ver verleden. Het was voor
Heijplaat dan ook niet eenvoudig de
stemming te beïnvloeden. Dit is met
grote vaardigheid en kennis van za
ken gedaan. Het ene rapport volgde
op het andere en langzaam maar ze
ker koerste de wijkraad aan op de
overwinning. Dr. A. H. Peterse van
de universiteit van Leiden laakte in
niet mis te verstane bewoordingen
het beleid van de gemeente Rotter
dam. Waren de sloopplannen inder
daad ontstaan in een strijd tussen
twee ambtelijke apparaten, die als
een maffia over het lot van Heijplaat
hadden beslist? Men heeft in Heij
plaat besloten het crisisteam nog
niet op te heffen. Nieuwbouw is drin
gend vereist, wil de wijk ook aantrek
kelijk worden voor jonge gezinnen.
En die zijn nodig om Heijplaat leef
baar te houden. Te veel jonge men
sen zijn al verhuisd naar andere de
len van Rotterdam of naar de rand
gemeenten. Met het uitvallen van de
grootste werkgever verviel vaak de
reden om in Heijplaat te wonen. Ge
luidsoverlast vormde een extra argu
ment om uit Heijplaat te vertrekken.
B&W van Rotterdam meende listig
gebruik te kunnen maken van het la
waai, toen de plannen werden ge
smeed de hele wijk met de grond ge
lijk te maken.
Het vertrekoverschot kan door
vermindering van het lawaai en door
het aanbieden van goede woningen
worden veranderd in een positieve
ontwikkeling. De belangrijkste opga
ve daarbij is de sfeer van de wijk
geen geweld aan te doen.
Goede strategie
De gang van zaken rond de veran
dering in de plannen voor Heijplaat
verdient een nadere bestudering.
Het is bekend, dat het bewerken van
het microniveau de meest efficiënte
manier is om de besluitvorming van
de gemeenteraad te beïnvloeden.
Via leden van politieke partijen is het
mogelijk de zaak opnieuw voor het
voetlicht te brengen en dat is ge
beurd. Rapporten van hoge kwaliteit
trokken eerst individuele raadsleden
over de streep, daarna hele fracties.
De overlevingsdrift van Heijplaat
sleurde op den duur ook de wethou
ders mee. Er kwam een uitspraak
van het gemeentebestuur, 'dat de
sloop van Heijplaat achteraf toch
minder zou hebben opgeleverd voor
de haven dan oorspronkelijk was ge
dacht'. Deze orakeltaal moest vol
doende zijn om de terugtocht te
dekken. De ruil van stadswijk tegen
haven ging niet door. Heijplaat had
gewonnen, maar er kon nu eenmaal
geen verliezer zijn.
Is het het werk van het crisiscomité
geweest, dat de plannen veel te
vroeg uitlekten of was het een lek op
het gemeentehuis? Sloopplannen
werken meestal verlammend, maar
nu versterkten ze het front van hen,
die Heijplaat wilden behouden. De
feitelijke toedracht blijft voorlopig in
nevelen gehuld. Maar ieder buurtco-
mité en elke actiegroep kan moed
putten uit het verloop van de gebeur
tenissen in Rotterdam... Er was dan
ook alle reden om 1 september 1990
in Heijplaat feest te gaan vieren.
Meer dan de 650 jaar van Rotterdam
telden op dat moment de 75 jaar van
Heijplaat!
Boeken
Dit boek is uitgegeven en ten dele
bekostigd met gelden ontvangen
t.g.v. het 60-jarig jubileum in 1987.
Achtereenvolgens komen de volgen
de onderwerpen aan bod. Allereerst
de geschiedenis van 60 jaar Stich
ting 'het Utrechts Landschap', ge
volgd door de ontstaansgeschiede
nis van het landschap en een ver
handeling over de mens in het land
schap, in welke vorm dan ook. Er is
een overzicht van alle natuurgebie
den en buitenplaatsen en tenslotte
schrijft NRC auteur Koos van Zo
meren over zijn belevenissen in en
met het landschap.
Heemschutlezers kunnen het boek
tegen een sterk gereduceerde prijs
(winkelwaarde 50,-) ontvangen
door overmaking van 30,- 25,-
f 5,- porto) op postgiro 672821
t.n.v. de Stichting het Utrechts Land
schap in De Bilt onder vermelding
van Jubileumboek.
AmtC
Onlangs verscheen het eerste deel
uit een serie van acht in deze her
nieuwde uitgave: Gelderland en Lim
burg; samengesteld door ing. J.W.G.
Besemer, dr. A. Lehr en G. Th. Dele-
marre (foto's). Tussen 1966-1976
verscheen er een losbladige uitgave
onder dezelfde titel over Nederland
se beiaarden en hun torens. Deze
was inmiddels uitverkocht en boven
dien hadden zich belangrijke ontwik
kelingen voorgedaan. Vele beiaar
den werden gerestaureerd, ver
nieuwd en uitgebreid. (De oorlog
heeft ook op dit terrein veel schade
veroorzaakt). Restauraties en
(bouw)historisch onderzoek hebben
vele nieuwe gegevens opgeleverd,
daarnaast is de groep belangstellen
den sterk toegenomen. Na een
hoofdstuk over de gebroeders He-
monyuy worden vervolgens de be
langrijkste beiaarden uitvoerig be
schreven. In de kantlijn staan in het
kort gegevens over het klokkenspel,
beiaardiers en de speeltijden.
Deze serie verschijnt onder auspi
ciën van de Nederlandse Klokken
spel Vereniging. Zutphen, de Wal
burg Pers, 1990. ISBN 90 6011 705
0. Prijs 22,50.
Met een inleiding van C.R. Smook.
Dit rijk geïllustreerde boek verscheen
ter gelegenheid van het 65-jarig jubi
leum van het Oversticht. In 1987 ging
in samenwerking met het Oversticht
in Overijssel als eerste provincie het
MIP (Monumenten Inventarisatie Pro
ject) van start, hetgeen dit jaar werd
voltooid. Er werden ca. 11.000 objec
ten geïnventariseerd waarvan er op
basis van bijzondere vormgeving of
functie voor dit fotoboek een aantal
werd geselecteerd. Al bladerend
krijgt men zo een indruk van de ont
wikkeling van de Jonge Bouwkunst in
Overijssel. De objecten zijn alfabe
tisch op plaatsnaam gerangschikt en
zijn voorzien van een korte toelich
tende tekst. Zwolle, Waanders, 1990.
64 pp. ISBN 90 6630 225 9. Prijs
19,50. Waanders Uitgevers zullen
te zijner tijd ook de resultaten van het
MIP van de overige provincies en de
4 grote steden in boekvorm uitgeven.
