Htl
'41
Sint Jorisdoelen als kenmerkend object gehandhaafd en
gerestaureerd
de instelling van een monumenten
commissie is kennis en ervaring op
gedaan met het ontwikkelen van een
beschermingsbeleid. Primair is de
aandacht gericht op het inventarise
ren van en het opstellen van redege
vende omschrijvingen van te be
schermen panden.
Al snel werd de relatie tussen de
monumenten- en welstandscommis
sie geregeld door het afvaardigen
van een lid van de monumenten-
naar de welstandscommissie. Dat lid
heeft verantwoordelijk- en bevoegd
heden. Het afvaardigen had gevol
gen voor het beoordelen van ver- en
(nieuw)bouwplannen. De invloed
vanuit de monumentenzorg bij de
beoordeling van bouwplannen wordt
merkbaar.
Geconstateerd is, dat bescherming
van panden niet voldoende is om de
identiteit en het karakter van Gouda
veilig te kunnen stellen. De bestem
mingsplanmakers gaan nog steeds
uit van het groeimodel. Investeren in
bestaande cultureel-historische
waarden betekent ook groeien, al
leen niet in volume maar in kwaliteit.
De identiteit van het bestaande
vindt z'n wortels in de archeologie.
Middels de monumentenverorde
ning wordt een wettelijke basis hier
aan gegeven. Gemeentelijke ar
cheologische monumenten behoren
tot de mogelijkheden. Een archeolo
gische begeleidingscommissie
wordt ingesteld.
Aan de roep om bomen te waar
deren en te inventariseren is gehoor
gegeven waardoor deze objecten
op de monumentenlijst kunnen wor
den geplaatst.
Uniek is de mogelijkheid tot plaat
sing van schepen op de gemeente
lijke monumentenlijst. Na criteria
hiervoor te hebben opgesteld, is de
boeier 'Vrede-Best' recent op deze
lijst geplaatst. Dit unieke schip krijgt
een ligplaats in het opgerichte bin
nenhavenmuseum 'Turfsingel', een
door de gemeente gesteund parti
culier initiatief.
Restauratie
Voor alle categorieën gemeentelijke
monumenten is subsidiëring d.m.v.
de subsidieverordening stadsver
nieuwing mogelijk. Naast het rijks
budget voor de restaruatie van rijks
monumenten worden middelen uit
het stadsvernieuwingsfonds be
schikbaar gesteld. In de begroting
van de algemene dienst zijn ook
middelen gereserveerd. Naast kapi-
taallasten van gerestaureerde objek-
ten vallen hier het onderhoudsfonds
jaarlijks onderhoud van rijksmonu
menten in gemeentelijk bezit en al
gemene kosten monumentenzorg
onder. Met vier formatieplaatsen
wordt in Gouda gewerkt aan de mo
numentenzorg.
Om voor de burgers de anonieme
overheden met talloze loketten mak
kelijk aanspreekbaar te maken is
met de Rijksdienst voor de Monu
mentenzorg en het Nationaal Res
tauratie Fonds een afspraak ge
maakt voor de subsidiëring van de
restauraties van monumenten. Daar
naast kunnen, onder gemeentega
rantie en via het Nationaal Restaura
tie Fonds, leningen aan particulieren
worden verstrekt voor de verbete
ring van funderings- en technisch
herstel van particuliere woningen in
de stadsvernieuwingsgebieden. De
afdeling Stedelijke Vernieuwing fun
geert als aanspreek- en informatie
punt voor de burgers.
Public-relations
Met groot enthousiasme werkt de
stichting 'Open Monumentendag
Gouda'aan het organiseren van dit
jaarlijks evenement. Talloze vrijwilli
gers uit het particulier initiatief, ver
enigingen, bedrijfsleven en gemeen
te werken belangeloos aan dit eve
nement. Met name door dit soort
evenementen kan het draagvlak
voor ons cultuur-historisch erfgoed
worden vergroot. Onderdeel vor
men: scholenproject, openstelling
gebouwen, inkijken toegestaan pro
ject, rondvaart, schepen manifesta
tie, oogstfeest, pr-groep, tentoon
stelling en presentatie.
In 1989 ontving Gouda van Euro
pa Nostra een medaille van verdien
ste voor het behoud en herstel van
het gebied rond de Sint Jan. In 1990
heeft Gouda een inzending ver
zorgd voor de KLM-toerisme trofee,
waarbij ook ideeën naar voren zijn
gebracht voor de bevordering van
het cultuur-historisch toerisme in
Gouda en met name in het gebied
rond de Sint Jan.
De Trappenburg.
Gerestaureerde steenhouwerij achter de kerk.
Ten slotte
Na het optrekken van de stofwolken
rond de invoering van de Monumen
tenwet 1988 blijft er heel wat meer
zichtbaar dan aanvankelijk werd ge
dacht. Discussies komen los, overal
wordt nagedacht over beleid, be
schermen, restaureren, jongere
bouwkunst, MIP, Open Monumen
tendag, public relations, monumen
tencommissies en ga zo maar door.
Gouda werkt niet als enige in Ne
derland aan de monumentenzorg.
Veel meer dan voorheen wordt de
monumentenzorg integraal bij de
beleidsvoorbereiding en -uitvoering
door gemeenten betrokken. Uit
gangspunt dient hierbij de identi
teit/cultuur-historische belevings
waarde van een (deel) van een
stad/dorp of landschap te zijn. Dat
is maatwerk en verschilt van geval
tot geval.
Nieuwe ontwikkelingen moeten
ook mogelijk zijn, dat spreekt voor
zich. Steden hebben zich in de loop
der eeuwen voortdurend 'ver
nieuwd'. Daarbij is niet uit te sluiten
dat er fouten zullen worden ge
maakt. Laten we die ervaringen uit
wisselen en er gezamenlijk van le
ren.
Ik dank de Bond Heemschut voor
de mogelijkheid om enkele gemeen
telijke ervaringen uit te dragen. Dat
maakt voor mij het 'vak' van monu-
mentenzorger nu juist zo boeiend.
Dick H.J. Visse is plv. hoofd afdeling
stedelijke vernieuwing en coördina
tor monumentenzorg in Gouda.
