Noord- en Zuid-Holland 150 jaar
afzonderlijke provincies
1
Heemschut
3
REDACTIE:
Drs. J. Kamerling, eindredacteur
Drs. A. M. ten Cate
Drs. H. C. Franssen
Dr. E. Jans
VERDER WERKTEN MEE:
Mariëtte Polman, Haarlem
Leo van Heijningen, Den Haag
Jaap Balk, Amsterdam
Wim de Wagt, Haarlem
Herman Moscoviter, Rotterdam
DirkJan Brakel, Delft
Abele Reitsma, Nijmegen
Els Speekenbrink, Rotterdam
Olga van der Klooster, Amsterdam
Leo van der Meule, Leidschendam
Dick H.J. Visse, Gouda
Greetvan Kampen, Hoorn
Dirk J. de Vries, Zeist
Artikelen, voorzien van auteursnaam, zijn
geheel voor rekening van de auteur.
CORRESPONDENTIEADRES
BOND HEEMSCHUT:
Nieuwezijds Kolk 28,
1012 PV Amsterdam;
tel. 020-225292 (secr. en juridische
zaken)
tel. 020-230994 (eindredactie)
tel. 020-230994 (ledenadministratie)
Postgiro 124326
Lidmaatschap 50,- per jaar
Voor 65+ 35,- en voor 30- 25,—
Opzegging alleen vóór 1 december.
CORRESPONDENTIE VOOR
ADVERTENTIES:
Bosch Keuning: Channa Molenaar
Postbus 1,3740 AA Baarn
tel. 02154-82345
gironummer 4988
GRAFISCHE VERZORGING:
grafische bedrijven
Bosch Keuning-Baarn
LEDEN REDACTIE
(ADVIES) R AA D
mr. P.E. Driessen, Blaricum (voorz.)
drs. J. Kamerling, Amsterdam (secr.)
drs. S. van Dockum, Amersfoort
H. Knijtijzer, Amsterdam
P. de Ruijter, Hilversum
JAARGANG 67,
NO. 4,
AUGUSTUS 1990
Heemschut verschijnt minimaal 6x per
jaar
TIJDSCHRIFT VAN DE
BOND HEEMSCHUT
opgericht in 1911
Beschermvrouwe:
H.M. Koningin Beatrix
Dit jaar vieren de Hollanders, dat hun
provincies 150 jaar geleden werden
gesticht door opsplitsing van het ene
Holland in tweeën. Een splitsing, die
niet zozeer voortkwam uit scherpe
tegenstellingen maar omdat de pro
vincie Holland ten opzichte van an
dere provincies 'te groot was in uit
gestrektheid, rijkdom en opbrengst'.
In Noord-Holland waren de kleinere
steden helemaal niet gelukkig met
die scheiding, bang als ze waren
voor een te grote invloed van Am
sterdam, dat goed af was met de op
splitsing. Die steden vonden, dat
Zuid-Holland in de Staten voor een
goed tegenwicht zorgde.
De herdenking van de splitsing gaat
gepaard met talrijke exposites (zie
ook pag. 32), speciale publicaties,
studiedagen en nieuwe toeristische
routes, zoals de Holland-route i.s.m
de ANWB en diverse molenroutes
FOTO
OMSLAG:
Locomotief van de
museumspoorlijn
Hoorn-Medemblik
niet ver van Abbekerk
(foto brochure Muse
umspoorlijn).
Het gesloopte Palace Hotel in Scheveningen
(foto Stadsontwikkeling, Den Haag)
(verkrijgbaar bij de VVV's). Heem
schut springt op deze viering in door
het monumentenbeleid in beide Hol
landen aan de orde te stellen (pag.
27 en 42) en in reportages en im
pressies de aantrekkelijkheid van.de
provincies zichtbaar te maken. We
breiden de molenroutes uit met een
impressie van andere monumenten
dan molens op de route in het grens
gebied van beide Hollanden,
(pag. 16) Ook andere opmerkelijke
architectuur in het grensgebied komt
ter sprake: landhuizen uit de jaren
twintig, geënt op amerikaanse hout
bouw, die doen denken aan die hou
ten huizen met veranda's uit broeie
rige Hollywoodfilms. (pag.18)
In dit nummer ook veel aandacht
voor de typische badplaatsarchitec
tuur aan de Hollandse kust. Voor
Bergen aan Zee maakte destijds
Berlage een totaalplan, waarvan
overigens weinig herkenbaar is ge
bleven. (pag. 12) Van de weer heel
andere badplaatsarchitectuur van
het Zuidhollandse Scheveningen
(pag. 9) is helaas niet veel meer
over.
Ruimtenood
Heemschut volgt in dit nummer ook
kritisch de steeds grotere druk,
waaronder het Groene Hart van Hol
land komt te staan. (pag. 38) Kust-
uitbreiding bij Den Haag is geen
fraai alternatief en lost ook weinig
>v
De duinen bij Oostvoorne (foto Jan van de Kam)
op. Het Zuidhollands Landschap is
een instelling, die landschappelijke
waarden bewaakt en tegelijkertijd
steeds meer oog krijgt voor cultuur
historisch waardevolle objecten in
het landschap, pag. 33
Spoorwegarchitectuur
Wat in deze Heemschut in het oog
springt is ook het besluit van de pro
vincie Noord-Holland om de
Museumstoomtram Hoorn-Medem-
btikvoorlopig te gaan subsidiëren,
Spoorbrug De Hef in Rotterdam
(foto Niels van der Hoeven, Het Vrije Volk)
waarmee de toekomst van dit indus
triële monument lijkt verzekerd,
(pag. 24) In Zuid-Holland wordt te
gelijkertijd de befaamde Maasstede-
lijke Spoorbrug de Hef ernstig in zijn
voortbestaan bedreigd. Een kritisch
artikel gaat in op de geringe monu
mentenliefde in Rotterdam. Pag. 21
J.K.
VERDER
IN DIT NUMMER
Heemschutdag 1990 4
Burgerhuizen vanaf IJssel 20
Het St. Barbara-klooster 26
Actie in de Randstad 30
Vestingwerken Nijmegen 31
Gem. Architectuur-beleid 35
Monumentenzorg in Gouda 40
St. Jans Gasthuis in Hoorn 44
Boeken 46
Restoration 90 47, 52
Provinciale platforms 48
Heemschut in actie 49, 50
Heemschut-agenda, excursies 4, 49
