Zuid-Holland voert flexibel en doelgericht
monumentenbeleid
Abele Reitsma
27
In het kader van dit themanummer hadden we in het Zuid-Hollandse
provinciehuis een gesprek met mevrouw drs. I. Günther. Zij is al sinds
1978 lid van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland. Al die tijd heeft zij
'monumentenzorg' in haar portefeuille.
Eind vorig jaar was zij een van de
sprekers op een studiedag over
'provincie en monumentenzorg' (zie
Heemschut nov/dec 1989 blz. 25).
Toen gaf zij aan dat een provincie
bestuur nog steeds taken heeft in de
monumentenzorg, ondanks de nieu
we monumentenwet die de provincie
nauwelijks taken meer gunt. De ge
deputeerde vindt dat verschillende
verantwoordelijkheden juist bij de
provincie thuis horen: 'aandacht
voor het landelijk gebied, relaties
leggen met streekplan, bestem
mingsplan, toeristische routes, bij
uitstek een provinciale taak.'
Mevrouw Günther voelt zich niet al
leen professioneel betrokken bij de zorg
voor monumenten, maar ook persoon
lijk. Zij studeerde ooit af als historicus.
Zicht vanaf het Provinciehuis in Den Haag op de
Prinsessegracht (foto's Abele Reitsma)
Landschap
Het provinciale monumentenbeleid
in Zuid-Holland richt zich hoofdza
kelijk op het landelijk gebied. Hier
weet de provincie zich ten opzichte
van andere bestuurslagen te profile
ren met een zelfstandig beleid: be
scherming van boerderijen en kleine
cultuurhistorische objecten of 'land-
schapsbepalende elementen'. Hier
bij kunnen kerktorens, vestingwer
ken, bakhuisjes, hooibergen en
sluisjesbehoren, maar bijvoorbeeld
ook eendenkooien, schandpalen,
straatlantaarns, brugleuningen, tol
hekken, gevelstenen, zonnewijzers
en makelaars. Dit beleid is sinds juli
1989 vastgelegd in een nieuwe 'Cul
tuurnota' en enkele bijbehorende
verordeningen. De nieuwe monu
mentenverordening voorziet in de
vorming van een provinciale monu
mentenlijst.
Subsidies
Zuid-Holland subsidieert geen res
tauraties meer van woonhuizen bin
nen de bebouwde kom.
Subsidiemogelijkheden in het niet-
landelijke gebied zijn wel blijven be
staan voor beschermde monumen
ten die 'het beeld van de bebouwing
bepalen', aldus de verordening.
Nieuw is dat de provincie restaura
ties van molenstompen subsidieert.
In navolging van Overijssel heeft
Zuid-Holland nu een subsidie voor
rieten daken in het buitengebied in
gevoerd. 'Het is heel belangrijk in het
landschap, dat dat kan blijven en dat
men niet allemaal golfplaten op het
dak krijgt. Net zoals hooibergen. Je
ziet nog maar een enkele keer een
hooiberg met een rieten dak.'
Er geldt een subsidieregeling
voor het onderhoud van molens. Die
regeling wordt nu voorzichtig uitge
breid naar andere categorieën mo
numenten. Sinds 1 juli 1989 is er
een proef met onderhoudsubsidies
voor boerderijen. Onderhoud wordt
gesubsidieerd 'omdat je daarmee
dure restauraties kan voorkomen.
Maar het is nog een proef, omdat je
helemaal geen schatting hebt van