Bergen aan Zee:
van totaalplan naar totaal niets?
12
Annemarie ten Cate
Een bezoek aan Bergen aan Zee om het zand, de zee en de zon of om
de badplaatsarchitectuur: heel verschillende vertrekpunten.
Aan het tegenwoordige Bergen aan Zee is nauwelijks meer te zien, dat
het dorp aan het begin van deze eeuw onder leiding van het bezielde
echtpaar Van Reenen-Völter in een kort tijdsbestek volgens een bijna
idealistisch totaalplan gerealiseerd werd.
Luchtfoto Bergen aan Zee.
Op de voorgrond het Parnassiapark.
sSfr#
Het is deze voorgeschiedenis, die
Bergen aan Zee interessant maakt
en niet het huidige dorp, dat sterk
gehavend uit de oorlog kwam en bij
de wederopbouw een leiderschap
Koloniegebouw voor Jong Nederland (foto A.M. ten Cate)
als dat van de Van Reenens node
miste. Lange tijd was de burge
meester van Bergen een lid van de
familie Van Reenen, heren van Ber
gen (1885-1946). De jonge ingeni-
eur J.J.H. van Reenen was gehuwd
met de energieke en ontwikkelde
M.A.D. Völter. Sociaal ingesteld als
zij waren, stelden zij zich ten doel de
samenleving in het arme dorp Ber
gen op een hoger plan te brengen
en welvarend te maken. Zij bezaten
een enorme ondernemingsgeest,
maakten plannen, zorgden voor de
uitvoering; alles voor een groot deel
in eigen beheer. De eerste plannen
dateren uit 1880. Eind vorige eeuw
leidde slechts een schelpenpad van
Bergen naar zee, verder was er he
lemaal niets. Men begon met 220
ha. stuifduin te beplanten met helm
gras. De Van Reenens hebben zich
hun leven lang ingezet voor bebos
sing van de duinen om verdere ver
stuiving tegen te gaan.
Landbouw
Aanvankelijk wilden de stichters de
grond geschikt maken voor de land
bouw, elders was dit succesvol ge
bleken. Men hoopte zo aan een
startkapitaal te komen. Tegelijkertijd
speelde men met het idee van een
badplaats (toerisme als bijverdien
ste) en de vestiging van een kinder
kolonie. Eerst werd begonnen met
de aanleg van de weg van Bergen