Overijssel
Sluiting
de Oude Gaper
Zuid-Holland
Rotterdam slaat
slecht figuur
Groningen
Zeekaap Rottumeroog
hersteld
Theemuseum
Sloop kerk
Veenhuizen?
Noord-Brabant
Helmondse fabrieken
Sloop in Loon op Zand
Utrecht
Appartementen in
Martinuskerk
Nicolaaskerkhof
moet verdwijnen
Slot Loevestein is tot 1 november te bezichtigen maandag t/m vrijdag
van 10 tot 11 uur en zaterdag en zondagmiddag van 13 tot 17 uur.
Laatste rondleiding om 16 uur. Inl. tel. 01832-1375. Op de foto mevrouw
M. Smoorenburg uit Luyksgestel, de 5500ste bezoeker dit jaar, die
verrast werd met een boek over Loevestein, dat haar door slotbeheer-
der C. Alberts werd overhandigd. foto Cor de Koek)
Zwolle - De Oude Gaper in de
Diezenstraat te Zwolle is sinds
kort gesloten. Het is de oudste
drogisterij van Nederland, prij
kend op de monumentenlijst.
Het pand is verkocht aan een
beleggingsmaatschappijdie
er nog onbekende dingen mee
gaat doen. En daar maakt de
gemeenteraad zich veel zor
gen over. CDA en PvdA heb
ben B W gevraagd alles te
doen om in ieder geval de in
ventaris te behouden, mogelijk
kan deze in een museum of iets
dergelijks ondergebracht wor
den. Men wil ook weten of het
college op de hoogte was van
de sluiting en verkoop en of
nog geprobeerd is de drogis
terij te behouden.
Rotterdam - In Rotterdam
wordt maar gesloopt en ge
daan, aandacht voor monu
menten is er nauwelijks. Dat
betoogt de heer B. V. Vanden-
bergh, die daarom de Stichting
Monumentenbehoud Rotter
dam heeft opgericht. Vanden-
bergh is voormalig stadsarchi
tect, had al de Vereniging His
torisch Kralingen opgericht. Hij
heeft bijgehouden hoeveel mo
numenten sedert 1973 zijn ge
sloopt: 28. Hij beweert ook dat
de gemeente geld, bestemd
voor monumentenzorg, voor
andere doeleinden uitgeeft.
Dat geeft de gemeente ook toe:
geld uit het Stadsvernieuwings
fonds, waaruit de zorg voor
niet-rijksmonumenten moet
worden betaald, gaat voor een
deel naar het welzijnswerk, zo
besliste de gemeenteraad.
Warffum - Op het eiland Rot
tumeroog staat sinds 1883 een
gietijzeren zeekaap, bedoeld
als baken voor de scheeps
vaart. In 1965 echter werd Rot
tum na het vertrek van de
laatste strandvoogd onbe
woonbaar verklaard, zodat de
zeekaap zijn functie verloor.
Het was wachten op een storm
die het bouwwerk zou vernieti
gen, maar monumentenbe
schermers kregen gaandeweg
interesse voor behoud. En zo
werd in augustus vorig jaar de
kaap gedemonteerd en voor
restauratie naar de wal ge
bracht. Mooi op tijd, want de
januaristorm had de kaap
waarschijnlijk niet overleefd.
Houwerzijl - Een oud kerkje
in het plaatsje Houwerzijl
wordt omgebouwd tot theemu
seum. Het werd voor één gul
den te koop aangeboden op
voorwaarde dat een koper met
een goed en origineel plan
kwam. Vier jonge mensen uit
Groningen lanceerden toen het
plan voor een theemuseum. De
verbouwing is in volle gang.
Het museum 'De Theefabriek"
zeil grotendeels in de zijbeuken
worden ondergebracht. Ge
toond worden onder andere
theeserviezen, de bekende Ja
panse theeceremonie, een ou
derwetse theewinkel, de ge
schiedenis van het theezakje.
Thee werd misschien al
3000 jaar voor Christus gedron
ken. Een aantal blaadjes dwar
relden bij toeval in een pot ko
kend water, zegt de legende.
Veenhuizen - De rooms-ka
tholieke kerk aan de Kerk
straat te Veenhuizen wordt mo
gelijk gesloopt. Al vier jaar is
men op zoek naar een nieuwe
bestemming, tevergeefs. Eige
naar is het ministerie van Justi
tie. Dat wil wel geld beschik
baar stellen voor de bouw van
een nieuwe, kleinere kerk,
maar het huidige gebouw zou
veel te groot zijn. De PPR in de
gemeente Norg maakt zich be
zorgd. Heeft in de gemeente
raad gewezen op het Monu
menten Inventarisatie Project.
Vooral het interieur zou het be
houden waard zijn.
Helmond - Myriam Daru-
Schoemann heeft in opdracht
van de gemeente de oude Fa
briekspanden van Helmond
vastgelegd. En er een boek
over geschreven: 'Een verdwij
nend industrielandschap'. Zij
pleit ervoor voorzichtig met het
industrielandschap om te gaan,
toch ook een deel van onze
cultuurgeschiedenis. Helmond
is, zegt ze in het Helmonds
Dagblad, nogal vormloos, er
zijn geen architectonische
hoogtepunten: nóg een argu
ment om zuinig te zijn op wat er
is. Tot nu toe staat slechts één
fabriek op de gemeentelijke
monumentenlijst.
Loon op Zand - In Loon op
Zand zou het nodige gaan ver
dwijnen, als de gemeente zijn
zin krijgt. Een voormalig frater
huis, een boerderij, een basis
school, een cultureel centrum,
een muziekkiosk. Dat allemaal
ten behoeve van nieuwbouw.
Een bewoner van Loon op
Zand denkt er echter heel an
ders over. Hij organiseerde
een enquête, honderd bewo
ners reageerden met een over
weldigend: tegen sloop. De
burgemeester vindt de en
quête niet representatief.
Utrecht - De Martinuskerk aan
de Oudegracht in Utrecht is
volgebouwd met appartemen
ten. Het exterieur van dit op de
rijksmonumentenlijst voorko
mende neo-gotische monu
ment (1901) is behouden ge
bleven. Zij het dat aan de zuid
zijde in het dak van de zijbeuk
terrassen zijn 'uitgehakt'. Ook
glas-in-loodramen moesten
meestal wijken. Daarvoor kwa
men zalmrode aluminium
raamkozijnen. Het interieur is
uiteraard slachtoffer gewor
den. Het Utrechts Nieuwsblad
laat echter juichende bewo
ners van appartementen aan
het woord, die er nu 'fantas
tisch' bij zitten. Zij mochten hun
huis zelf indelen, hadden erg
veel inspraak. En hebben nu
bijvoorbeeld een woning met
gewelfmuren en -plafonds. Het
gebouw kreeg extra bekend
heid als de kerk van 'Juinen'in
het programma van Van
Kooten en De Bie.
Utrecht - Het unieke Nicolaas
kerkhof, het unieke pleintje uit
de twaalfde eeuw, omsloten
door een kerk, een oudeman
nenhuis, een gekkengesticht
en een museum, moet verdwij
nen. Althans in de plannen
voor uitbreiding van het Cen
traal Museum, die eind vorig
jaar naar buiten werden ge
bracht door een commissie,
die er een jaar over gestu
deerd had. Het plein wordt op
dit moment overigens mis
bruikt als parkeerplaats. Meurt
van Schijndel, architect van de
nieuwbouw, spreekt derhalve
van 'het bebouwen van de par
keerplaats naast de kerk". En
de nieuwbouwcommissie over
'een restruimte tussen de om
ringende gebouwen en we
gen.' Van Schijndel had eerder
voormalige stallen op be
kwame wijze tot exposi
tieruimte verbouwd.
Er is nog meer. De bouw van
een nieuwe vleugel op het Ni-
colaas Kerkhof zal het gotische
schip van de pas gerestau
reerde kerk aan het gezicht
onttrekken. In de woorden van
de nieuwbouwcommissie heet
het dat een 'patroon van
vierkanten zich als het ware
om de bouwmassa van de kerk
voegt'. Nog een goeie: 'In
schaal en vorm is het een mo
dem eerbetoon aan de middel
eeuwse monumentaliteit van
de Klaaskerk.'
De discussie is nog niet afge
rond. De kritiek op de plannen
is immens. Een ambtelijke
werkgroep gaat ze bestude
ren. En de Utrechtse Monu
mentencommissie meent dat er
andere gebouwen zijn, die als
uitbreiding van het Centraal
Museum kunnen dienen. Bij
voorbeeld een van de vele ge
restaureerde kerken of ruimtes
in het academiegebouw aan
het Domplein. De commissie
vernam de plannen uit de krant
en is daarover nogal kwaad.
Ook de Utrechtse wethouder
van monumentenzorg is tegen.
'Desastreus voor de binnen
stad, 'vindt hij.
38
Heemschut, april 1990