'Kom Beter Binnen'maakt kerken beter toegankelijk LEO VAN DER MEULE De Oude Kerk van Scheveningen, aangepast door 'Kom beter binnen'. Links het monument van de Scheveningse vissersvrouw, (foto Leo van derMeule) We zien als leden van Heemschut graag, dat monumenten een plaats innemen in de belevingswereld van mensen. Indien diezelfde monumenten zich ongastvrij, vijandig zelfs, opstellen tegenover een bepaalde groep mensen kunnen we van laatstgenoemden moeilijk verlangen dat ze voor de bouwkunst uit het verleden een plaats in hun denken en voelen inruimen. In Den Haag zetelt alweer zo'n jaar of vijf de Stichting Kom Beter Binnen. Het is een interkerkelijke stichting, die zich beijvert kerkgebouwen beter toegankelijk te ma ken voor lichamelijk en zintuiglijk gehan dicapten. De stichting wijst er in een door haar uitgegeven folder op, dat het waar borgen van een goede toegankelijkheid in een nieuw te bouwen kerk nauwelijks ex tra kosten met zich meebrengt. Maar hoe veel kerken worden er nog nieuw ge bouwd? Het zal in het merendeel van de gevallen gaan om het aanpassen of uitbrei den van voorzieningen in reeds bestaande kerken. Gaat het om monumentale kerken dan ontstaat er tegelijkertijd een raakvlak met de Heemschut-gedachte en het werk terrein van de vereniging. Monumenten, ook monumentale kerken, bestaan bij de gratie van het feit dat men sen er gebruik van maken en ze functio nele inhoud verlenen. Hiervan uitgaand kunnen we stellen dat het aanpassen van monumenten niet zozeer dient te gebeuren omdat de gehandicapte mens het monu ment nodig zou hebben. De aanpassing krijgt dan al gauw het karakter van een neerbuigend verleende gunst. Nee, het monument heeft de gehandicapte mens nodig om zelf volledig tot leven te komen. Er zijn in ons land, volgens voornoemde folder, 1,3 miljoen gehandicapten. Over aanpassingen in de gebouwde en nog te bouwen omgeving verscheen in 1978 de uitgave 'Geboden Toegang' van de Stich ting Nederlandse Gehandicaptenraad. Een boek waar een flinke hoeveelheid onder zoek en overleg aan vooral ging, een dikke pil en tamelijk duur in de aanschaf. Een lijvig naslagwerk, waar je je niet zo makkelijk doorheen worstelt. Zeer recent is de Gehandicaptenraad dan ook met een handzame en betaalbare samenvatting, on der dezelfde titel, op de markt gekomen. Informatiemap Kom Beter Binnen heeft al veel eerder een meer op de toegankelijkheid van kerken toegesneden informatie-map samenge steld, waar eveneens een fikse hoeveel heid basis-gegevens met tekeningen in opgenomen is. Hoewel Kom Beter Binnen een interkerkelijke stichting is en zich in de eerste plaats richtte op de verbetering van mogelijkheden voor de minder-valide mens om de eredienst bij te wonen staat zij ook open voor meervoudig gebruik van het kerkgebouw. De noodzaak van een goede toegankelijkheid wordt er alleen maar dringender door. Monumenten Accommodatie Gids Het gebruik anders dan voor religieuze doeleinden brengt ons dan meteen bij de studiedag van de Vereniging van Beheer ders van Monumentale Kerkgebouwen (VBMK) op 7 oktober jongstleden in de Grote Kerk in Zwolle. Deze dag had als thema de voorzienin gen en inrichting voor meervoudig ge bruik. Zowel in de twee inleidingen als in de ema volgende discussie kwamen de speciale voorzieningen voor gehandicap ten niet aan bod. Dat wil gelukkig niet zeg gen dat de belangen van deze groep bui ten het gezichtsveld van de VBMK vallen. Als bewijs daarvan mag dienen de op 7 oktober ten doop gehouden Monumenten Accommodatie Gids, een uitgave van de NCM in samenwerking met de VBMK. De opzet van deze gids sluit nauw aan bij wat er op 7 oktober tijdens de inleidingen en de discussie werd gezegd: niet één kerk gebouw is hetzelfde, weest u zich bewust van de beperkingen en de mogelijkheden van uw eigen kerkgebouw en probeer deze laatste zoveel als het maar kan onder de aandacht van het publiek te brengen. Getuige de gids gaat dit ook op voor de bruikbaarheid en toegankelijkheid voor de gehandicapte medemens. Als eerste vermelding onder het subhoofd Voor zieningen' is die toegankelijkheid opgeno men. Ook andere noodzakelijkheden als een invalidentoilet en een ringleiding voor gehoorsgestoorden komen we in de gids tegen. Het feit dat deze zaken als vanzelf sprekend zijn vermeld maakt een posi tieve indruk en stemt optimistisch. Zijn we er nu? Verre van dat helaas. Het opnemen van deze voorzieningen wil nog niet altijd zeggen dat ze ook werkelijk aanwezig zijn. Nog al te vaak staat er 'Nee' achter het woord 'invalidentoilet'. Jammer want aan passingen hoeven ook in monumentale kerkgebouwen niet veel te kosten. Oplet tendheid en een open oor voor de wensen en raadgevingen door gehandicapten zelf aangedragen zijn veel belangrijker. Veel bouwtechnische informatie is in de reeds genoemde literatuur te vinden en welke gemeente/parochie in het land telt geen architect onder haar leden voor het maken van een bestek en begroting? Zelfs voor de daadwerkelijke uitwer king zijn oplossingen te vinden. Kom Beter Binnen zelf bijvoorbeeld hanteert in Den Haag een constructie waarbij langdurig werkloze jongeren, met behoud van hun uitkering, ingeschakeld worden. Zij doen op deze manier werkdiscipline en -erva ring op en zo is dit goede werk voor hen tevens een 'betere binnenkomer' op de ar beidsmarkt. Meerdere jongens zijn zo zelfs doorgestroomd naar een vaste baan. Deze aanpak verdient zeker landelijke belang stelling en waar mogelijk navolging!! Niet één kerk is hetzelfde maar ook niet één mens. Het is de vraag of het voor de volle honderd procent mogelijk is alle openbare gebouwen volledig voor alle ge handicapten toegankelijk te maken. Na strevenswaard is het echter wel. Kom Be ter Binnen heeft bewezen dat er veel meer kan dan we denken. Niet uitsluitend ten bate van de gehandicapte mens maar veeleer ten gunste van de samenleving als geheel, die openheid en veelzijdigheid als eerste voorwaarde voor haar eigen le vensvatbaarheid mag stellen. Literatuur: Kom Beter Binnen Informatiemap, te be stellen door overmaking van 8,50 op gi- rorek. 5222015 t.n.v. Stichting Kom Beter Binnen, Den Haag, onder vermelding van: INFO-KBB Monumenten Accommödatiegids Kerken, uitgave Stichting Nationale Contactcom missie Monumentenbescherming, Amster dam. Tel. 020-277706 Geboden Toegang, een samenvatting. Uit gegeven door de Gehandicaptenraad, Postbus 169, 3500 AD Utrecht. Heemschut, april 1990 35

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2023 | 1990 | | pagina 35