Tinte vervult een agrarische centrumfunc
tie. Dit was ook in het verleden het geval.
Toen stonden hier de grote schuren waar
de meekrapwortels werden bewerkt. De
rode verfstof die zo ontstond was een be
langrijk agrarisch product. Mogelijk dankt
Tinte zijn naam eraan: de latijnse naam
voor meekrap is Rubbia Tinctorum.
Veranderingen
Van het eind van de 19de eeuw tot heden
veranderde er veel op Voome-Putten. Er
kwam een betere ontsluiting van het eiland
en zowel de landbouw op de kleigebieden
als de opbloeiende intensieve tuinbouw
brachten grote welvaart. Ook het toene
mende toerisme vormt daarin een factor.
Deze periode, de 19de eeuw en het be
gin van de 20ste eeuw, is tot nu toe weinig
in tèl geweest wat onderzoek naar archi
tectuur betreft, hoewel een aanzienlijk
deel van de bebouwing in deze tijd tot
stand kwam. Vaak is er, paradoxaal ge
noeg, meer bekend van de 16de en 17de
eeuw dan van de periode rond 1900. Ge
lukkig gaat dat veranderen. Het M(onu-
menten) I(nventarisatie) P(roject) zal
sinds de middeleeuwen. Dit soort huizen
komt meestal, en ook in Oostvoome, als
rijtjeswoning voor. Oudere exemplaren
bestaan nog voornamelijk als onderdeel
van een hofje. Het type was algemeen ge
bruikelijk voor bescheiden bewoning. De
les uit het verleden is dat hier extra be
scherming geboden is, juist omdat ze zo
'gewoon' zijn.
Van dit punt af is de statige, classicisti
sche pastorie, Kerkplein 20, te zien op een
kruispunt van straten. Het Art Nouveau-
winkelcomplex schuin daartegenover
heeft met zijn vrij uitgesproken vormentaal
een stedelijk karakter, dat contrasteert
met de meer dorpse sfeer van de kleine
woningen in dit gebied. Enige stappen
verder staat Hotel 'De Man'aan een klein
plein dat overschaduwd is met oude bo
men. Het vroeger zeer populaire hotel, nu
cultureel centrum, staat hier al sinds om
streeks 1880 en vormt met zijn houten gale
rij over twee verdiepingen een nostalgisch
element. Het toerisme was op het einde
van de 19de eeuw kennelijk groot genoeg
voor de bouw van dit hotel.
De verdere bebouwing aan het pleintje
dateert voornamelijk uit het begin van
deze eeuw en is zeer klein van schaal. Er
staat o.a. een winkeltje en een rijtje van
drie huisjes in de kenmerkende gele bak
steen met rode strekken boven ramen en
deuren.
De wandeling gaat verder, de Burge
meester Letteweg in, voorheen de Voor
straat geheten. Voor de aanleg van de
tram, dus voor 1906, kwam men langs deze
weg Oostvoome binnen. Aan beide zijden
bouwden rijk geworden boeren hun rente
nierswoningen. Voor deze rentenierswo
ningen was het herenhuis favoriet. De in
deling van de voorgevel met een midden
deur en meest twee ramen aan weerszij
den weerspiegelt de symmetrische op
bouw van het interieur. De rentenierswo
ningen aan de Burgemeester Letteweg zijn
een verdieping hoog en voorzien van een
kroonlijst. Sinds de bouw rond de eeuw
wisseling is er aan deze woningen niet
veel veranderd.
Rentenierswoning aan Burgemeester Letteweg 15 te Oostvoome. Overwegend klassicistisch
met streng symmetrische indeling, (foto Wim vanZeijst)
De zwart geteerde houten schuren in dit ge
bied vertonen overeenkomst met de houten
schuren in het aangrenzende Zeeuwse ge
bied. Deze schuur ligt aan het Korte Dijkje 7
te Oostvoome (foto Wim van Zeijst)
landelijk een globaal veldonderzoek ver
richten waardoor de kennis over dit tijd
perk zal toenemen. Het toetsingskader dat
nu uit de bestaande literatuur en eigen er
varing moet worden gehaald, wordt zo
doende op korte termijn enorm uitgebreid.
Bescherming van panden uit deze perio
den dient, behoudens een beperkt aantal
panden van 'Rijksniveau', nu en in de toe
komst plaatselijk geregeld te worden. Het
is een goed initiatief van de Gemeente
Westvoome om haar panden te laten in
ventariseren teneinde gemeentelijke mo
numenten te selecteren en te beschermen.
Rondwandeling
Er zijn in de gemeente Westvoome mar
kante gebouwen uit de laatste anderhalve
eeuw aan te wijzen. Het zou te ver voeren
op alle categorieën bebouwing uit dit tijd
vak nader in te gaan. Beter lijkt het als het
ware een rondwandeling te maken. De
kern van Oostvoome komt hiervoor het
meest in aanmerking. Dit gebied ademt
nog de sfeer van rond de eeuwwisseling.
De individuele panden en de structuur van
de bebouwing tonen kwaliteiten die niet
onderdoen voor die van oudere be
schermde stads- of dorpsgezichten.
Bij de oude burcht en de kerk als kern
ontwikkelde zich de bebouwing. In een
kring om de kerk staan lage arbeiders
huisjes. Het type, met dwarsdak en een
gevelindeling met een of hoogstens twee
ramen naast de voordeur, is standaard
Heemschut, april 1990
15