De IJzeren Man te Vught
meer over. Officieel bestond het plan nog
steeds, maar het ging gewoon voorgoed
de ijskast in. Dat had mede te maken met
één van de redenen waarom wij ons kon
den opheffen. En wel, dat er in 1969 een
prima burgemeester kwam: mr. Geuit van
de Ven, die helemaal hetzelfde dacht als
wij. Er was zelfs een beschermd stadsge
zicht voor een deel van de binnenstad op
komst.'
'Even bellen'
Geldt dat intussen al voor de hele binnen
stad?
'Nou, ik geloof nog steeds niet. Al het
voorwerk is klaar, maar de Rijksdienst laat
op zich wachten. Even bellen naar de ge
meente'. De handtekening onder deze
maatregel blijkt nog altijd te ontbreken,
worden we even later gewaar. Maar dat
ligt niet aan de gemeente in dit geval, weet
Bergé.
Is hij in het algemeen wel tevreden met
het gemeentelijk beleid?
'Nee, lang niet altijd. Als je bijvoorbeeld
vanuit het station lopend het centrum na
dert, zie je bij de entree van de binnenstad
dat veel te kolossale bankgebouw van de
AMRO liggen. Dat past helemaal niet bij
de schaal van de buurt daar vlak achter.
Van de AMRO had het trouwens niet zo
hoog gehoeven, maar de gemeente wilde l
Hein Bergé en zijn vrouw Suze bij hun IJzeren Man (foto Felix Janssen)
'fUti
ï§s&.
H.BERGÉ
Ook landschapsschoon inzet van actie
De IJzeren Man is een circa 50 ha grote vijver, ontstaan door het afgraven van de Vughtse
Hei in 1890 ten behoeve van de eerste uitbereiding van 's-Hertogenbosch, nadat de
Vestingwet deze oude vestingstad daartoe eindelijk de mogelijkheid bood.
Deze waterpartij wordt voor een groot
deel omgeven door bosgebied en dit grote
bosmeer heeft landschappelijke waarde,
zowel wat zijn ligging als het uitzicht over
het water betreft. Het licht geacciden
teerde terrein bestaat uit beuken, eiken,
dennen en struiken met hier en daar
rietkragen langs de oever, een beboste
landtong en een eilandje. Dit alles is in
drukwekkend van schoonheid en vormt
een uniek meerpanorama. Bovendien is
het water kristalhelder en ontspringt uit
vele wellen in de bodem van De IJzeren
Man. Het water wordt gefilterd door een
leemlaag en is dan ook al bijna 100 jaar
bijzonder helder gebleven. In 1981 stelde
de gemeente Vught het beschermingsplan
"Buitengebied 1981" vast. In dit bestem
mingsplan werd o.a. op de zuidoever van
De IJzeren Man de bestemming "strand
en oeverrecreatie" gelegd. Hiertegen
maakte de Bond Heemschut vanzelfspre
kend bezwaar. Een plan van het Stadsge
west 's-Hertogenbosch wilde, vooruitlo
pend op de goedkeuring van het bestem
mingsplan, de zuidoever van De IJzeren
Man inrichten t.b.v. vrij toegankelijke
strand- en oeverrecreatie. Daartoe zou de
oever geëgaliseerd en een deel van de
houtopstand gekapt moeten worden. Bo
vendien zou De IJzeren Man uitgegraven
moeten worden om de bouwplaats te kun
nen vehogen t.b.v. sanitaire voorzieningen,
een E.H.B.O.-post, schuilgelegenheid en
materiaalberging en het aanleggen van
nóg een landtong en een parkeerterrein.
Om dit inrichtingsplan voor de zuidoever
te kunnen uitvoeren vroeg en verkeeg het
Stadsgewest in september 1986 een aan-
legvergunning van de Gemeente Vught.
Hiertegen kwam de Bond Heemschut van
zelfsprekend evenééns in verzet. De Bond
werd gesteund door een bezwaarschrifte
nactie. Inmiddels was de procedure om
trent het bestemmingsplan "Buitengebied
1981" ten einde en deed de Kroon uit
spraak (op 7 juni 1988). De Kroon besliste
dat de zuidoever van De IJzeren Mém niet
mag worden gebruikt voor recreatie, zoals
de Gemeente en het Stadsgewest van plan
waren. Volgens de Kroon had de Ge
meente géén verantwoorde afweging ge
maakt tussen recreatieve en landschappe
lijke belangen. De Kroon was wél van me
ning dat uitbreiding van recreatievoor
zieningen langs de noordoever, waar
reeds sinds 1938 het Gemeentelijk strand
bad is gelegen, kan worden toegestaan.
Hierop ontwikkelde het Stadsgewest een
nieuw plan voor verdere recreatievoor
zieningen aan de noord- en noord-oostoe
ver. Dit plan is nog niet in procedure en zal
t.z.t. door de Bond Heemschut op zijn meri
tes worden beoordeeld. Tot nog toe dus
een succesvolle strijd voor het behoud van
landschappelijk schoon van Brabant.
Mr.H. Bergé is voorzitter van de Provinci
ale Commisie Heemschut Noord-Brabant
«Gjg™..'Ml
Heemschut, sept.-okt. 1989
9
