Friesland
Overijssel
UIT DE PROVINCIES
Gelderland
Utrecht
Noord-Holland
Zuid-Holland
Ontruiming kerkhof
Restauratie
Waterstaatskerk
Haaksbergse
windmolen bedreigd
Bedreigde plekjes in
Enter
Sloop stationskap?
Monument verwoest
Van Ravesteyn
Restauratieplan
Amersfoort
Bedreigde
homokroegen
Bouw appartementen
gewraakt
Reddingspoging
Weeshuis
Molens in gevaar
Mooie supermarkt
Heerenveen - De gemeente Heer
enveen heeft haar oudste begraaf
plaats ontruimd. Er werden sinds
1850 ongeveer 2500 mensen begra
ven. Een werkgroep in de ge
meente betreurt de gang van za
ken, maar ging niet tot actie over,
omdat er geen geld was voor een
kort geding. Ook Heemschut zette
zich vorig jaar nog in voor het be
houd van de begraafplaats (Heem
schut 1 jan. '88). Praktisch alle zer
ken (246) zijn nu weggehaald. Al
leen enkele eiken, beuken, berken
en coniferen zijn bewaard gebleven.
Hengelo - De Waterstaatskerk,
voor het behoud en het restaureren
waarvan Heemschut al 13 jaar ij
vert, in Hengelo mag rekenen op
een subsidie van 250.000 gulden
van WVC. Het gebouw is geen er
kend monument en dus is de
schenking uitzonderlijk, het is een
persoonlijke actie van minister
Brinkman geweest. Toch is men in
Hengelo teleurgesteld. Het ge
meentebestuur had na een uitlating
van Brinkman gerekend op 450.000
gulden. Men is echter niet van plan
de restauratie soberder te laten
plaatsvinden dan gepland. Het ge
bouw wordt geschikt gemaakt
voor uitvoeringen van muziekge
zelschappen en zal verder ge
bruikt gaan worden door de Mu
ziekschool.
Haaksbergen - De huidige burge
meester van Haaksbergen heeft
snode plannen met de fraaie acht-
tiende-eeuwse grondzeiler aan de
Fazantstraat. De hécht met een na
bijgelegen café-eethuis (histo
risch) verbonden molen dreigt uit
zijn stedebouwkundige context te
worden losgemaakt, een mis
plaatst vervreemdingseffekt! Res
taureren ter plekke, lijkt het beste
advies, vooral ook, omdat verplaat
sing miljoenen gaat kosten!
Enter - Ondanks verzet van de
Stichting Oudheidkamer Enter en
anderen staat de dorpsboerderij
Cetkate met jaartalsteen uit 1848
boven de "middeler" van de inrij-
deur aan de straat op de nominatie
gesloopt te worden.
Ook in gevaar is het oude dokters
huis van 1916, gebouwd voorde
eerste huisarts van Enter, dokter J.
Veldhuijzen van Zanten.
Waarschijnlijk wordt het oude
doktershuis afgebroken, om plaats
te maken voor 24 drie-laagswonin-
gen.
Zwolle - De Nederlandse Spoor
wegen wil de monumentale kap
van het Zwolse station slopen en
vervangen door een replica. De
kap is door roest aangetast. De ge
meente Zwolle, gesteund door de
Rijksdienst voor de monumenten
zorg, eist echter dat de huidige
kap wordt gerestaureerd. Er is een
prijsverschil: restauratie kost 12
miljoen, de replica 3 miljoen min
der. Er zijn in Nederland slechts
twee van zulke stationskappen. De
Zwolse is gebouwd in 1863 en heeft
een grote historische waarde.
Sinds 1978 staat het bouwwerk op
de Monumentenlijst. Als de ge
meente Zwolle weigert een sloop
vergunning af te geven, stapt de
NS naar de rechter.
Malden - Op last van de gemeente
Heumen is de verbouwing stilge
legd van boerderij Munnikenhof
aan de Hatertseweg. De Maldense
aannemer Frederiks, de eigenaar,
is zo rigoureus te werk gegaan, dat
talrijke sporen uit het verleden
voorgoed verloren zijn gegaan.
Zeer oude muren werden met de
grond gelijk gemaakt, evenals een
schoorsteenmantel, die oudheid
kundigen graag diepgaand had
den willen onderzoeken. Van het
sloopmateriaal is vrijwel niets be
waard gebleven. Frederiks heeft
zich niet aan de afspraken gehou
den: hij zou de gemeente inlichten
zodra hij met sloopwerkzaamhe
den zou beginnen.
Arnhem - Aan de Apeldoomse-
weg staat een Fina - tanksta tion van
Sybold van Ravesteyn. Er is een
kans dat het op de Arnhemse mo
numentenlijst komt. Een dezer da
gen wordt daarover de beslissing
genomen. De betrokken wethou
der is er in elk geval voorstander
Amersfoort - Amersfoort heeft
een restauratieplan voor de jaren
negentig opgesteld. Bij het rijk
wordt meer dan tien miljoen gul
den geclaimd. Meest opvallende
elementen in het plan zijn de res
tauratie van de Boterbeurs op de
Hof, van het Koetshuis in het Ran
denbroekerpark en van het oxaal
in de Joriskerk (er zijn maar drie
oxalen in Nederland: in Rhenen,
Amersfoort en Ter Apel). Maar met
restauraties alleen ben je er niet,
vindt hoofd monumentenzorg Van
den Braber. Je ziet volgens hem in
de binnenstad een 'scala van rot
tigheid en viezigheid': 'Kapotte
hekken, verslonsde gevels, rom
mel, opgebroken straten en goed
kope wegwerpreclame
Amsterdam - De Gay Krant pleit
voor het behouden van 'nichtenkit-
ten'met een historische waarde. In
Amsterdam was café Het Mandje
van Bet van Beeren aan de Zeedijk
decennia geleden een van de wei
nige plaatsen waar homo's en les
biennes zichzelf konden zijn. Het
café is thans dichtgespijkerd. Iets
voor het Economisch Herstelplan
Zeedijk? Homokroegen met een
historische waarde zouden volgens
De Gay Krant op de gemeentelijke
monumentenlijst geplaatst moeten
worden.
Alkmaar - Een gevelwand aan het
Luttik Oudorp te Alkmaar dreigt
ten offer te vallen aan een nieuw
appartementencomplex. De bewo
ners van het Luttik Oudorp accep
teren het niet en hebben een lijst
met handtekeningen aan de ge
meente aangeboden. Beeldbepa
lende panden aan een toeristisch
belangrijke gracht moeten wijken
voor een plan dat alleen econo
misch aantrekkelijk is, vinden ze.
En dan te bedenken dat het nieuwe
gebouw vrij hoog wordt en dat het
oostelijk stadsdeel tien jaar gele
den tot beschermd stadsgezicht is
verklaard. De Welstandscommis
sie, de Afdeling Monumentenzorg
en de Historische Vereniging Oud-
Alkmaar hebben al eerder gesteld
dat het nieuwe plan zich niet ver
draagt met de regels van het be
schermde stadsgezicht. De archi
tect van het nieuwe plan zegt dat je
met de panden in hun huidige
vorm niet zoveel kanten op kunt.
'Daar is de locatie te duur voor,'
meent hij.
Vlaardingen - De gemeenteraad
van Vlaardingen heeft al twee keer
het besluit genomen het Weeshuis
aan het Weeshuisplein te slopen.
Maar de Historische Vereniging
Vlaardingen geeft de moed niet
op. Zij heeft een plan ontworpen
waarbij het markante gebouw
geïntegreerd wordt in de be
staande situatie. Daarin is de
hoofdingang een openbare door
gang geworden.
Alphen/Leiden - De Rijnlandse
Molenstichting ziet het zorgelijk in.
Bijna de helft van haar 39 molens
zijn toe aan een opknapbeurt, maar
de financiering vormt een groot
probleem. Het hangt samen met de
huidige subsidieregeling voor mo
numenten. Vóór 1986, zegt voorzit
ter Thomassen van de Rijnlandse
Molenstichting, kregen alle molen
stichtingen het restauratiegeld
rechtstreeks van het rijk. Maar
sinds 1986 gaat het geld voor mo
numentenzorg naar de gemeente.
Deze verdeelt dan het geld over
molens en andere monumenten.
Dat is dus afwachten hoeveel de
gemeente uittrekt voor de restau
ratie van molens. Een woordvoer
der van de landelijke Hollandsche
Molen in Amsterdam geeft toe, dat
door de nieuwe subsidieregeling
stichtingen in landelijke gebieden
voor grote problemen zijn komen
te staan. Deze stichtingen hebben
te maken met kleine gemeenten,
die een krap budget toebedeeld
krijgen.
Voorburg - Herenstraat 50 in
Voorburg is een negentiende
eeuws pand, opgenomen in de
Rijksmonumentenlijst. Sinds kort is
er een moderne supermarkt in ge
vestigd. Op bescheiden wijze
wordt dat aangegeven, het pand
oogt niet als een supermarkt. Het
resultaat van de verbouwing valt
nogal in de smaak. 'Nu het raadhuis
nog,'is een veelgehoorde mening
in Voorburg. Want aan dezelfde
Herenstraat is het nieuwe raadhuis
gelegen, dat helaas in de straat-
wand nogal uit de toon valt. De su
permarkt is mooier dan het raad
huis!
Heemschut, sept.-okt. 1989 45
