1
HEEMSCHUT IN ACTIE
Verbouwing Prof.
Casinur-school
verminking
Villa's niet slopen
Boerderij niet slopen
Bedreigd pakhuis
goed in te passen
'■fw 1^/ 1f$/
Kanunnikenhuis] e
behouden
Bouwplan bij CS te
hoog en massaal
Villa van Cuypers en
Stuyt bedreigd
Assendorperlure niet
geïntegreerd
Voorborg - Heemschut maakt zich
erg bezorgd over de voorgenomen
verbouwing van de basisschool
'Prof. Casimir" aan de Van Deven-
terlaan. Het gaat hier om een gave
representant van de Nederlandse
scholen-architectuur uit de jaren
'30. Niet alleen architectonisch een
fraai staaltje van jonge bouwkunst
maar ook stedebouwkundig gezien
erg waardevol. De in elkaar grij
pende bouwblokken met gelijke
en herkenbare elementen, zoals de
hoektorens, vormen nu nog een
dermate gaaf en sterk geheel, dat
aantasting niet kan worden ge
doogd. Ook de verminking van de
oorspronkelijke architectuur - hoe
serieus ook benaderd - is en blijft
onaanvaardbaar bij verwijdering
van de hoektoren en verhoging
van de kap. Heemschut dringt er
bij de commissie bezwaar- en be
roepsschriften dringend op aan
oog te hebben voor de cultuurhis
torische waarde van de wijk rond
de school en de school zelf en ver
zoekt de plannen niet te laten reali
seren.
Alphen - Heemschut wil graag vijf
panden aan de Oudhoomseweg en
twee aan de Nuovaweg, waarvoor
sloopplannen bestaan behouden.
Het gaat om nr. 170, een gaaf 18de
eeuws woonhuis, de nrs. 172 en
174, een laat 19de eeuwse wit ge
pleisterde villa met koetshuis en
aan de Nuovaweg nr. 1, een laat
19de eeuwse villa en nr. 3, een laat
18de eeuws woonhuis. De vijf pan
den vertegenwoordigen individu
eel maar ook als ensembles een
ruimtelijk-historisch belang voor
Alphen. Ook uit stedebouwkundig
oogpunt is behoud van belang om
dat door de panden het aangren
zende industriegebied wordt afge
schermd. De panden verkeren alle
in een technisch redelijke staat
maar met achterstallig onderhoud.
Mede in het licht van het door de
gemeente voorgenomen nieuwe
monumentenbeleid verzoekt
Heemschut de gemeente in over
leg met de eigenaar een bescher-
mingsbeleid te ontwikkelen, dat
zal leiden tot behoud van de vijf
panden.
Bleskeosgraaf - Heemschut heeft
bezwaar aangetekend tegen sloop
van een voormalige boerderij aan
Dorpsstraat 40/41 door een autobe
drijf te Molenaarsgraaf. De boer
derij, een Rijksmonument, heeft
een rietgedekt schilddak uit de
18de eeuw. Het karakteristieke
complex - met inbegrip van schuur
met gepotdekselde kapgevel en
stal - is gelegen bij de entree van
de oude dorpskern en dient als
stedebouwkundig onmisbare
hoekbebouwing beschouwd te
worden. Het geheel verkeert in re
delijke staat zodat daarin geen re
den tot sloop kan worden gevon
den. Ook bedrijfsvoeringsmo
tieven nopen allerminst tot sloop
van dit monument. Sloop ervan zou
historisch-ruimtelijk gezien een on
aanvaardbaar verlies betekenen,
schrijft Heemschut aan B. en W.
van Graafstroom.
Varsseveld - Een laat-Middel-
eeuws pakhuis - een exponent van
het laat-gotische bouwen (zie pijl)
dreigt te moeten wijken voor de
aanleg van een parkeerterrein. Het
pakhuis achter het pand Hoofd
straat 31 te Terborg is een Rijks
monument en een van de weinige
gebouwen aldaar, die aan het ver-
leden herinneren. Heemschut ziet
de noodzaak van de aanleg van het
parkeerterrein wel in maar gelooft
dat dit zeker te combineren valt
met behoud van het pakhuis. De te
bouwen parkeerplaats doet im
mers ter hoogte van de knik in de
Hoofdstraat aan de zuidzijde een
gat ontstaan, dat om visuele afslui
ting vraagt. Het markante pakhuis
kan dat gat op fraaie wijze vullen.
Doordat het vrij komt te staan komt
het prima tot zijn recht. Heemschut
verzoekt B. en W. en de Raad van
de gemeente Wisch dit monument
te handhaven en in haar oude luis
ter te herstellen.
Boxtel - Het kanunnikenhuisje aan
de Duinendaal is, wat het kapge-
deelte betreft, onlangs ernstig door
brand beschadigd. Bij geruchte
vernam Heemschut, dat het voor
nemen zou bestaan het pandje
daarom van de rijksmonumenten
lijst te voeren. In een brief aan de
minister van WVC vraagt de bond
dit niet te doen. B. en W. van Box
tel, eigenaar van het huisje, is im
mers graag bereid zich in te span
nen voor restauratie van het monu
mentale pandje. Het is, samen met
een 17de eeuwse brouwerij en de
huidige monumentale pastorie, ge
legen aan de zuidoostzijde van de
middeleeuwse Sint-Petruskerk, die
in 1983 is gerestaureerd. Als zoda
nig maakt het wezenlijk deel uit
van het totaal-complex, dat bestaat
uit de kerk, het verhoogde kerkhof
rond de kerk, en een gaaf straten-
patroon met een rijke historisch
gegroeide bebouwing. De Neder
lands Hervormde kerk, die stamt
uit het begin van de vorige eeuw
en eveneens voorkomt op de rijks
monumentenlijst, maakt ook deel
uit van hetzelfde complex. Het
huisje is een zeldzaam voorbeeld
van een gebouwtje, dat als woning
dient van een lid van het kapittel,
dat eertijds de kerk bediende.
Sloop zou bovendien de architecto
nische kwaliteit van het nieuwe
woongebied, dat in de omgeving
wordt gerealiseerd, sterk aantas
ten.
Amsterdam - Heemschut heeft bij
het college van B. en W. ernstige
bezwaren geuit tegen het bouw
plan van B.V. Nemeog voor een ho
tel en kantoor voor Wagons Lits
naast het Centraal Station vlakbij
het Open Havenfront en de Weste
lijke doorvaart. Dit gebied maakt
deel uit van het in procedure zijnde
te beschermen stadsgezicht.
Heemschut meent, dat een kan
toorgebouw van 53 meter op ge
spannen voet staat met de hier te
beschermen waarden en zich niet
verdraagt met de bestaande waar
dengeladen structuur. De gepro
jecteerde hoogbouw zal een ruim
telijke spanning veroorzaken, die
krachtens de Bouwverordening
voor de Oude Stad, die terecht
grenzen stelt aan bouwhoogtes ter
bescherming van de kwaliteit van
de historische ruimte, verboden is.
In een tweede brief over de plan
nen, nu aan de Raad, heeft Heem
schut, samen met het Genootschap
Amstelodanum, Hendrick de Key-
ser, het Koninklijk Oudheidkundig
Genootschap en de Vereniging
Vrienden van de Amsterdamse
Binnenstad bezwaar aangetekend
tegen het ter visie gelegde ont-
werp-bestemmingsplan "Westzijde
Stationsplein'. De vijf instellingen
vinden de methode van het "post-
zegelplan', die hier gevolgd wordt
om de plannen erdoor te krijgen,
niet geschikt bij een zo veelomvat
tende opgave als de ontwikkeling
van de IJ-oevers, waarvan dit
bouwplan een eerste begin is.
Het voorbereidingsbesluit, dat de
basis vormt voor het bestemmings
plan, is volgens de vijf of op on
deugdelijke gronden genomen of
niet van toepassing. Aan de ter vi
sie legging van het ontwerp-be-
stemmingsplan ontbreekt daarom
de rechtsbasis. B. en W. zouden,
door het bij anticipatie verlenen
van de beoogde bouwvergunning
mede op grond van de genoemde
ter visie legging onrechtmatig han
delen. Inhoudelijk gezien proteste
ren de vijf tegen de in het bestem
mingsplan toegelaten bouwhoogte
en bouwvolumina en vinden zij, dat
het bouwplan vooruit loopt op de
nog niet uitgekristalliseerde me-
nings- en besluitvorming over de
ontwikkeling van de IJ-oevers.
Driehuis - Een uniek voorbeeld
van Engelse landschapsstijl, een
voormalige villa naar ontwerp van
Jos Th. J. Cuypers en J. Stuyt, dreigt
het veld te moeten ruimen voor
een grootschalig woongebouw met
22 appartementen boven een on
dergrondse parkeergarage. De
nieuwbouw heeft een ongeveer
viermaal zo groot volume als vol
gens het ter plaatse geldende be
stemmingsplan is toegestaan. Het
grote gebouw zou een desastreuze
uitwerking hebben op de klein
schalige omgeving. Reden voor
Heemschut het college van B. en
W. te verzoeken dit plan af te wij
zen.
Zwolle - De gemeenteraad heeft,
na een bikkelhard duel, beslist de
karakteristieke Assendorperlure
niet te integreren in de nieuw te
bouwen wijk Hanzeland. Ondanks
de gedeeltelijke sloop, die nu volgt
heeft de gemeente toegezegd
waardevolle elementen in het ge
bied zorgvuldig te benaderen. Uit
stedebouwkundig onderzoek, dat
op verzoek van Heemschut en
Vrienden van de Stadskern Zwolle
is verricht, blijkt de Assendorper
lure met zijn bebouwing niet alleen
goed inpasbaar in de nieuwe wijk
maar daarin ook goed te ontwikke
len met behoud van de historisch-
geografische structuur. De Dr.
A. A. Beekmanstichting heeft een
onderzoeksrapport uitgebracht
waarin de hoge cultuur-historische
waarde van de Assendorperlure is
onderbouwd. Het heeft Heem
schut, de Vrienden en een aantal
raadsleden gegriefd, dat in het de
bat niet inhoudelijk is ingegaan op
de argumenten van organisaties
met een landelijk erkende deskun
digheid. De voorstanders van af
braak hebben voor deze sloop
geen steekhoudende argumenten
aangevoerd. Uit een regen van in
gezonden stukken, een succes
volle handtekeningenactie, en de
oprichting van een nieuwe poli
tieke partij blijkt dat veel Zwollena
ren die sloop niet willen.
Dit stedebouwkundig drama zal
niet snel worden vergeten.
Heemschut, sept.-okt. 1989
43