dinaal'en aanpalende verblijven, vervan gen door historiserende nieuwbouw, 'Sunny Cottage', een voormalig gemeente lijk monument aan het Wilhelminapark, 'Het Fortuyn', de laatste water/windmolen op de wallen van Breda, wel geen officieel monument, doch geschiedkundig van groot belang voor Breda. Daarnaast zijn hele gevelwanden 'kaal' ge slagen, zoals ondermeer in de Girmeken- straaten de Veemarktstraat. Gelukkig is ook een aantal monumenten blijven be staan en opgeknapt, waarna ze een nieuwe bestemming kregen, zoals het gebouw 'De Lange Stallen'- voormalige paardenstallen van de Chassékazeme - dat thans wonin gen en kantoren huisvest. Maar het herstel bleek geen structureel verschijnsel. Breda heeft nog steeds een groot aantal, ook voor Nederland belangrijke, monu menten binnen haar gemeentegrenzen, met name in de binnenstad en nog meer speciaal in het 'eitje'. Breda wordt echter in de eerste plaats nog steeds door zowel haar burgers, haar bestuurders, en ook haar bezoekers gezien als een - gezellig - economisch centrum, waar het goed toe ven is. Cultuurarmoede De nadruk bij de kijk op Breda lag - en ligt nog steeds - met name op economische belangen, op 'Breda, vooruit', terwijl an dere culturele aspecten, die toch een we zenlijk deel van het bestaande karakter van de stad uitmaken, veelvuldig worden vergeten. Breda besteedt landelijk gezien per hoofd van de bevolking van een grote stad het minst aan cultuur, hetgeen ook met name zijn weerslag heeft op het om gaan met en het beheer van het monumen ten bezit in de stad. Voorts vallen de monumentenbelangen onder diverse gemeentelijke diensten, ter wijl Breda thans geen fulltime - coördine rend - ambtenaar, die zich met het monu mentenbestand bezighoudt, in dienst heeft. Maar ook bij de burgerij bestaat geen overmatig grote belangstelling voor 'gewone' monumenten, behalve de meest in het oogspringende als bijvoorbeeld de Grote Kerken het Begijnhof. Acties voor het behoud van bijvoorbeeld 'Het Fortuyn' stranden, ondanks de inzet van de Heem kundige Kring en de media, juist ook door gebrek aan belangstelling van de burgerij. Grote Kerk Een actie voor het herstel van de Grote Kerk daarentegen kan - gelukkig - wel op het enthousiasme van de burgerij rekenen. Kentering op handen nu Breda knooppunt is Er is evenwel thans een aantal redenen om aan te nemen dat het huidige beleid van de gemeente en de daarmede samenhan gende belangstelling vanuit haar bevol king, zal kunnen gaan wijzigen. Breda is inmiddels gevoegd bij het rijtje van stede lijke knooppunten, elite-steden, die zich niet alleen een goed economisch klimaat dienen te verschaffen, doch die ook een goed woonklimaat dienen tot stand te brengen. De eerste tekenen van een gewijzigde grotere culturele belangstelling als gevolg van de aanwijzing tot stedelijk knooppunt zijn reeds aan te wijzen, hoewel daarbij telkenmale de economische aspecten niet vergeten worden, zoals bijvoorbeeld bij de ver-/nieuwbouw van de monumentale schouwburg 'Concordia'. Een ander positief teken kan de stimulans, die uitgaat van de wet stadsvernieuwing en de nieuwe monumentenwet, zijn. In Breda is thans nog de oude monumenten verordening van kracht, die voortkomt uit de oude monumentenwet. Onder de oude verordening is Breda begonnen met een eigen - kleine - gemeentelijke monumen tenlijst op te stellen met een inventarisatie van het gemeentelijk monumentenbe stand.. Een belangrijke rol daarbij heeft gespeeld de Monumenten Advies Raad (MAR), een onafhankelijk college be staande uit met name architecten en cul tuurhistorici, die de gemeente Breda ge vraagd en ongevraagd adviseert met be trekking tot monumenten. Nieuwe monumentenverordening Breda stelt thans echter een nieuwe monu mentenverordening op, waarin een inte gratie van de rijks- en gemeentelijke lijst tot stand gebracht zal worden, en welke verordening wellicht dit jaar gepresen teerd zal worden. In het kader van de nieuwe verordening zal ook, tot grote vreugde van de MAR en haar voorzitter, de heer M. Strooper, grotere aandacht worden besteed aan beschermde monu mentale gebieden, zoals bijvoorbeeld de reeds genoemde uitlopers van het 'eitje', naast uiteraard de individuele monumen ten. Op advies van de MAR is de Ginne- kenstraat reeds als beschermd gebied aangemerkt. Structuurplan Daarnaast is de eerste daadwerkelijke ombuiging, waarbij in het gemeentelijk beleid rekening wordt gehouden met het monumentenbestand in de binnenstad, te vinden in de discussie-nota van april 1989 van het college van B. en W. 'Bijstelling van het structuurplan voor de binnenstad van Breda'. Hierin wordt een poging onderno men het monumentaal karakter van Breda daadwerkelijk in het ruimtelijk beleid te betrekken. Punt van kritiek is evenwel dat deze bij stelling summier blijft met betrekking tot de visie op het monumentale erfgoed en dat zij de schijn wekt het economisch be lang toch weer te laten prevaleren. Im mers veel duidelijker zal in het nieuwe structuurplan tot uitdrukking gebracht dienen te worden dat er tussen economi sche belangen, met name van de winkel nering en horeca, en die van de monumen ten geen tegenstrijdigheden hoeven te be staan. Heemschut, sept.-okt. 1989 29

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1989 | | pagina 29