De vijf bruggen van de
Langstraatlijn
H. HOESTRA
Indrukwekkend Brabants Spoorwegmonument
Reeds een aantal malen zijn afleveringen van dit blad gewijd geweest aan bepaalde
provincies. Daarbij werd telkens ook aandacht besteed aan de spoorwegstations. In het
geval van de provincie Noord-Brabant is besloten het licht nu eens op een ander type
spoorwegmonument te laten schijnen, en wel op een reeks van vijf bruggen in het traject
Den Bosch-Waalwijk van de gesloten spoorlijn Lage Zwaluwe-Den Bosch. Deze brug
gen vormen met elkaar een indrukwekkend monument; acties tot (definitief) behoud van
de bruggen zijn in volle gang.
=■<»-
Degenen die geïnteresseerd zijn in spoor
wegstations kunnen we verwijzen naar de
boeken op dit gebied, en in het bijzonder
naar een recent verschenen uitgave die de
Zuid-Nederlandse stations behandelt. Dit
boek geeft veel achtergrondinformatie en
uitstekend fotomateriaal. (Af. Vermooten:
Spoortocht langs oude en nieuwe NS-stati-
ons; Brabant - Limburg - Zeeland. Uitgave:
'De Kempen', Hapert).
Het besluit om de Langstraatspoorlijn
aan te leggen werd genomen in 1880, in
het kader van de 'tweede en derde staats-
aanleg' (wetten van 1873 en 1875). Mede
door de omvangrijke werkzaamheden die
verbonden waren aan de aanleg terrein en
de noodzakelijke bouw van een groot aan
tal bruggen, duurde het tot 1890 voordat de
gehele lijn kon worden opengesteld. (Het
gedeelte Lage Zwaluwe-Waalwijkwerd
reeds in 1886 geopend). Door oorlogs
schade werd de exploitatie einde 1944
stopgezet: zij werd eerst in 1947 hervat. Dit
vond zijn oorzaak in de noodzakelijke her
stelwerkzaamheden maar ook in het grote
tekort aan rollend materiaal in de eerste
na-oorlogse jaren. De omvang van het per
sonenvervoer viel tegen; het reizigersver-
voer werd op 1 augustus 1950 stopgezet.
Het goederenvervoer werd in 1972 beëin
digd.
De spoorbrug door het moerasgebied
Moerputten (fotoH. Hoestra)
De lange brug in Waalwijk (foto Chantal van
Escb) met het bestuur van 'Redt de
Waalwijkse Spoorbrug'
Brug over natuurgebied 'De
Moerputten'
Tussen Den Bosch en Waalwijk treffen we
ook nu nog vijf bruggen aan. Op enkele
kilometers van Den Bosch bevindt zich een
brug in het natuurgebied 'De Moerputten'.
Dit is een laaggelegen, moerassig, ondoor
dringbaar begroeid terrein, met in het
midden een meer, waarover de brug ligt.
De oppervlakte van het water is vrijwel ge
heel bedekt met waterplanten (vooral wa
terlelies) en met weelderig groeiende
planten langs de oevers, tegen de achter
grond van een mangrove-achtig bos
(vooral bestaande uit wilgen en elzen),
maakt het geheel een exotische indruk.
Men waant zich in het Amazonegebied, zij
het met de flatgebouwen van een Bossche
buitenwijk in het zicht. De brug is 600 me
ter lang en rust op 35 zware pijlers en 2
landhoofden, die ongeveer 6 meter boven
het water uitrijzen. De pijlers zijn bere
kend op dubbelspoor, maar een tweede
spoor is nimmer aangelegd. In het midden
van het spoor liggen metaalplaten waar
door de brug begaanbaar is; enkele on
derbrekingen in deze beplating maken
een bezoek niet geheel ongevaarlijk. Wie
het object bezoeken wil wordt dringend
aangeraden zich door minstens één per
soon te laten vergezellen.
Vlijmen
Volgen we het spoor in westelijke richting
over de deels overgroeide spoordijk, dan
komen we bij Vlijmen bij een korte brug,
met één middenpijler en twee landhoof
den. Deze brug is niet begaanbaar en laat
juist daardoor duidelijk de details van de
ijzerconstructie zien.
Waalwijk
In Waalwijk werd oorspronkelijk een
lange brug gebouwd; een combinatie van
een overbrugging van het Drongelense af
wateringskanaal en van een overlaat. Met
de aanleg werd begonnen in 1882; de brug
werd opgeleverd, beproefd en goedge
keurd in maart 1885. Bij de opening kon als
bijzonderheid worden vermeld dat de aan
leg geen mensenlevens gekost had(!).
Oorspronkelijk bestond de brug uit 53 de
len met een totale lengte van 880 meter.
Het gedeelte over de overlaat werd in 1910
overbodig met het gereedkomen van het
afwateringskanaal Den Bosch - Drongelen.
22
Heemschut, sept.-okt. 1989
