Bezoekerscentra in steden?
L
i
Bond Heemschut
Antwoordnr. 3808
1000 PB Amsterdam
gade toelieten.
Kelder en rechter-zijgevel werden be
houden en de overige delen herbouwd. De
achterentree en binnenzijde zouden niet
vanuit de historische invalshoek behan
deld worden. De reactie van gemeente en
met name de heemkundige kring waren
enthousiast. De benodigde vergunningen
werden vlot afgegeven.
Twee werelden
Het resultaat analyserend zijn twee werel
den zichtbaar geworden. Enerzijds de bui
tenzijde aan het openbaar gebied, histo
risch van uitdrukking en zeer aanspreek
baar voor velen. Anderzijds geven achter
entree en binnenzijde het spanningsveld
weer tussen historisch geïnspireerde en
actuele werkelijkheid.
De buitenzijde is herbouwd met van el
ders komende oude stenen, de ramen
hebben een symmetrische plaatsing ge
kregen in het voorgevelvlak, bepaald van
uit het programma van eisen. De midden
stijl van de Empire-ramen is wat smal, de
voegkleur, en -breedte is niet historisch
juist. Maar de jaartalankers, de pannen, de
morfologie en de gedetailleerdheid van
diverse onderdelen zijn authentiek en roe
pen de sfeer van de oude plek weer op.
Zo kunnen details onderhevig zijn aan
kritiek want echt ambachtelijke details, au
thentiek vakmanschap en deskundig da
gelijks toezicht is (te) kostbaar.
Interieur en programma van eisen lieten
zich niet in een historisch keurslijf dwin
gen. Het interieur spreekt de taal van nu
en draagt dus ook het beeld van nu.
De voorzijde van het gebouw functio
neert als wand in een stedelijke setting en
heeft het uiterlijk meer ontleend aan de
stedelijke context dan aan het interieure
programma van eisen.
Mixture geeft spanning
Het beeld aan de voorzijde weerspiegelt
niet meer de functie die het gebouw nu
bezit. De vraag kan zijn of dit niet het lot is
van alle monumenten, waarvoor nieuwe
gebruiksmogelijkheden worden gezocht
en die toch op een zo puur mogelijke ma
nier worden herbouwd c.q. gerestaureerd.
De gekozen ontwerpbenadering aan de
achterzijde en binnenzijde is m.i. bruik
baarder dan een benadering die alleen
historische waarden centraal stelt. In de
benadering die een mixture mogelijk
maakt van oude en hedendaagse stijlmid
delen zit een spanning die het voor een
architect mogelijk maakt vanuit zijn eigen
vorm- en waardegevoel te reageren op het
historische gegeven. Het zichtbaar maken
van zo'n spanningsveld levert verrassin
gen en nieuwe realiteiten op.
Uit het voorafgaande blijkt dat dit pro
ject in een aantal opzichten exemplarisch
is voor de wijze waarop op zichzelf goed
bedoelde initiatieven, regelingen en subsi
dies, binnen het monumentenbeleid toch
een ad-hoc achtige uitwerking krijgen.
Het ware wenselijk dat procedures kor
ter maar inhoudelijk meer uitgediept zou
den worden. Dit zou een verhoging van de
slagvaardigheid tot gevolg kunnen heb
ben die ook leidt tot financiële winst t.o.v.
langlopende processen en vaak hieraan
gekoppeld een verhes aan enthousiasme
van partijen. In dit geval heeft het gebouw
een schoonheidsbehandeling ondergaan;
face-lifting op zich is een moderne aktivi-
teit, maar het verhult de ware aard en sta
tus van de bouwkundige grijsaard.
J. T. M. van Griensven is architect BI en
BNA en werkt bij architectenbureau Sleen-
holen Van Griensven te Sint-Oedenrode.
Hij schreef dit artikel geheel op persoon-
lijke titel.
BERTFRANSSEN
Den Bosch enthousiast over plan historie 'in één oogopslag' te
presenteren.
Mensen komen in een stad die ze niet kennen en denken: wat is hier te beleven?
Monumentenliefhebbers kunnen bij de VW terecht, maar komen daar maar al te vaak
niet aan hun trekken. Dat is de reden dan de Nationale Contactcommissie Monumenten- j
bescherming bij gemeenten is gaan pleiten voor het oprichten van bezoekerscentra met
informatie over de stad.
Directeur Van Brederode van de NCM legt
uit:
'Het idee is als volgt. Als je in een stad
komt kun je natuurlijk naar de VW stap
pen om folders te halen en te vragen wat
er te beleven is. Maar dan hangt het heel
sterk van de mensen achter de balie af of
zij een verhaal over de stad kunnen vertel
len. Je moet het wel net treffen of ze er iets
van af weten of er interesse voor hebben.
Bovendien komt het allemaal wat abstract
over. Ons idee is dat een gemeente een
kleine expositie maakt waarbij je in een
kwartiertje een overzicht krijgt van wat er
in de stad te beleven is, welke monumen
ten open zijn, welke wandelingen je kunt
maken, welke musea er zijn en waar je nog
meer informatie kunt halen. Een wervende
Heemschut
Vereniging tot bescherming
van cultuurmonumenten
in Nederland
bon uitknippen en in enveloppe
zonder postzegel opsturen naar;
presentatie van de historie van een stad,
dorp of streek, zoals je in Engeland wel
ziet, maar niet in Nederland. Wel kennen
we bezoekerscentra van Staatsbosbeheer
en Natuurmonumenten die een soort start
punt zijn voor een bezoek aan een bepaald
landgoed of bosgebied en waar je ook in
een nutshell een overzicht krijgt van wat er
in dat gebied te beleven is, hoe het is ont
staan, hoe oud het is, wat er aan cultuur
historische zaken is, waar leuke wandel
routes lopen, welke literatuur er bestaat,
en welke wandelkaarten je kunt krijgen.
Zoiets zou ook aardig zijn voor stedelijke
centra. Voor mensen die in een stad ko
men die ze niet kennen en denken: wat is
hier te beleven?'
Het idee van een bezoekerscentrum is
in eerste instantie gelanceerd door Quirine
den Oudsten. Zij liep in het kader van haar
opleiding een stage bij de NCM, schreef
uiteindelijk een rapport over het fenomeen
bezoekerscentra.
De NCM benaderde verschillende ge
meenten met het nieuwe idee. Onder an
dere Deventer en Den Bosch. De laatste I
stad reageerde nogal enthousiast, men
was toevallig met een promotiecampagne;
bezig. Den Bosch studeert nog steeds, zo
als zo vaak vormen de financiën een voor-j
lopig struikelblok. De NCM echter gaat
onverdroten door met initiatieven. Ze is j
van plan een samenvatting van het rapport
van Quirine Den Oudsten naar alle ge
meenten in Nederland toe te sturen. In
welke organisatorische vorm zo'n informa
tiecentrum gegoten wordt zal afhangen f
van de locale situatie. Van Brederode: 'De
gene die zoiets opzet zou heel goed de I
VW kunnen zijn. Het is zelfs mogelijk dat
een VW bij de balie nog ruimte heeft voor
het inrichten van een tentoonstelling met
foto's en tekst en dergelijke.'
Secretariaat:
Korenmetershuis
Nieuwezijds Kolk 28
tel. 020-225292
ledenadm.: 230994
Het aan ommezijde vermeld nieuw lid wordt
opgegeven door:
Naam:
Adres:
Postcode:
Woonplaats:
Geeft u dit lidmaatschap kado? Ja/Nee*
s Omcirkelen wat u wenst.
Postzegel
niet nodig
