a
Rol Heemschut
Brede opzet
De Weem, waarschijnlijk het oudste gebouw van Nijkerk. Het pand wacht op een restauratie
(foto Abele Reitsma).
tencommissie van Nijkerk, evenals bij
voorbeeld vertegenwoordigers van de
Gelderse Monumentenraad, de Stichting
Oud Nijkerk en een regionale archeologi
sche organisatie.
De plaatsing van een pand op de Nij-
kerkse monumentenlijst gebeurt niet op
vrijwillige basis. Toch is het aantal be
zwaarschriften van eigenaren minimaal.
'We hebben gekozen voor zachte dwang,
voor de weg van de argumenten' zegt wet
houder Ketelaars. 'Je dwingt mensen dan
om met de gemeente om de tafel te gaan
zitten'.
Bezwaarschriften hebben hier niet per de
finitie succes.
Hoewel de wethouder enthousiast is, is hij
ook nuchter. Hij wil niet alles, koste wat
het kost, beschermen. 'Met fabrieksge
bouwen moet je erg voorzichtig zijn. Be-
Het station van Nijkerk, gebouwd even na
1860 (foto Abele Reitsma).
scherming stuit op weerstand bij delen van
de bevolking. Veel mensen hebben in een
fabriek hun beste jaren gesleten.'
Panden aan het Molenplein te Nijkerk (foto Abele Reitsma).
Voorlichting
De inventarisatie- en beschermingsproce-
dures worden begeleid door uitgebreide
voorlichtingsactiviteiten. Per wijk wordt
een informatie-avond gehouden, waar
blijkt dat de mensen geïnteresseerd zijn.
'Soms zien ze het als een opvijzeling van de
buurt', aldus de wethouder. 'De medewer
king van de bevolking is bijzonder groot.'
Met belanghebbenden wordt tevoren
overlegd. Er is een foldertje over het Nij-
kerkse monumentenbeleid, met informatie
over procedures, subsidiemogelijkheden,
enzovoort. Er gelden subsidieregelingen
voor restauratie en voor onderhoud van de
aangewezen monumenten.
Volgens de wethouder wordt het Nij-
kerkse monumentenbeleid breder van op
zet dan oorspronkelijk beoogd. Hij consta
teert een mentaliteitsverandering bij de
bevolking. 'Afbraak is niet meer vanzelf
sprekend.' In deze ontwikkeling past ook
de jaarlijkse Open Monumentendag sinds
1987, evenals het werk dat de archivaris
voor het publiek doet.
Het monumentenbeleid heeft binnenkort
ook een aanpassing van het bestemmings
plan voor de binnenstad tot gevolg. In het
kader van een rehabilitatieplan werd de
binnenstad enkele jaren geleden al 'ver
keersluw* gemaakt, het doorgaande ver
keer is uit het centrum gehaald.
Met dank aan de heren P.M.A. Ketelaars
(wethouder voor Ruimtelijke Ordening,
PvdA), Van den Belt (hoofd bureau
Ruimtelijke Ordening en Monumenten)
en Van der Wijk (hoofd Afdeling Bouw
kunde).
De provinciale commissie Gelderland
van Heemschut vindt dat Heemschut,
als organisatie met een landelijk refe
rentiekader, waardevolle bijdragen
kan leveren aan het gemeentelijke mo
numentenbeleid. Begin 1988 heeft de
commissie een brief geschreven aan 40
Gelderse gemeenten, met het aanbod
om adviezen te verstrekken en om mee
te werken aan inventarisatiewerk. Als
reactie hierop kreeg de commissie een
tiental verzoeken om een hd voor de
gemeentelijke monumentencommissie
•te leveren, of om te helpen bij de inven
tarisatie van waardevolle bebouwing.
Inmiddels heeft de provinciale com
missie vertegenwoordigersin de ge
meentelijk monumentencommissies
van Arnhem, Beuningen, Echteld,
Groesbeek, Lochem, Nijkerk, Rossum
en Wijchen.
Tegelijk met het stimuleren van het ge
meentelijk monumentenbeleid is de
provinciale commissie Gelderland be
gonnen met de opbouw van een cor
respondenten-netwerk in de provincie.
Contactpersonen zijn:
A.A.E.M. Gijsbers (Rivierengebied),
tel. 08895-41914
R.E. Lureman (Achterhoek en Liemers),
tel. 05430-17466
A. Reitsma (Veluwe), tel. 03412-51212
Heemschut, juli-aug. 1989
19
