Herbouw 'Huize Josephine'
maakt goede kans
Subsidiestop
Rijksmonumenten
Als alles volgens plan verloopt zal op 13 april a.s. de raad van de gemeente Celdrop een
besluit nemen m.b.t. een voorstel van B&W waarbij mogelijk de weg wordt vrijgemaakt
voor herbouw van 'Huize Josephine'.
Dit jachthuisje uit 187S werd gebouwd
door de Geldropse textielfabrikant Anto-
nius Stephanus Eijcken, die in 1873 een
drietal percelen heuvel- en heidegrond
aan 'De Papenvoort' kocht. Hij het op deze
gronden in het tot dan toe practisch onbe
bouwde centrum van Zesgehuchten een
zg. 'koepel' bouwen.
In 1893 werd dit jachthuisje verkocht aan
de Zesgehuchtense postbode Antonius
Everardus van Vlerken, die het ver
bouwde tot woonhuis. Zijn enige zoon Har-
rie erfde deze koepel en verbouwde het in
1932 tot het pand 'huize Josephine' zoals
het in 1984 met de hand is gesloopt. Dit
laatste met de bedoeling om vanuit cul
tuur-historische motieven 'huize Josephine'
elders op Zesgehuchten te herbouwen en
voor het nageslacht te bewaren.
Huize Josephine, genaamd naar de vrouw
van Harrie, stond op de plaats waar men
een voorgenomen uitbreiding van het be
jaardencentrum Josephinehof had ge
pland. Ondanks zorgvuldig overleg en een
alternatief plan waarbij 'huize Josephine'
behouden kon blijven, stemde de gemeen
teraad op 14 februari 1984 met 12 tegen 9
stemmen in met plannen welke o.a. de
sloop van 'huize Josephine' inhielden. In de
loop van 1984 zijn hiertegen door diverse
instanties waaronder Heemschut bezwa
ren ingebracht - de provincie gaf zelfs te
kennen te overwegen 'huize Josephine' op
haar monumentenlijst te plaatsen - doch in
oktober 1984 viel het doek.
In goed overleg met de stichting Huis
vesting en Verzorging Bejaarden in Gel
drop werd afgesproken dat de inmiddels
opgerichte stichting 'behoud huize Jose
phine'een week de tijd zou krijgen het
pand handmatig te slopen.
Dat is toen m.b.v. de firma De Koning en
vele vrijwilligers gebeurd waarna alle
bouwelementen zijn opgeslagen op 3
boerderijen op Zesgehuchten en Gyzen-
rooi. Dit alles met de bedoeling dat een
stukje historie op Zesgehuchten zou terug
komen. Een stukje historie, dat in Geldrop
geen gemeengoed is, voor Zesgehuchten
vanuit haar schenker, en cultuur-historisch
vanuit de neo-romantische en neo-goti-
sche bouwstijl het bewaren meer dan
waard.
Tussen 1984 en 1988 heeft de stichting 'be
houd huize Josephine' in overleg met di
verse instanties in en buiten Geldrop ge
tracht naast een goede lokatie tevens de
financiën voor herbouw en bestemming te
vinden. Op 25 mei 1988 vroeg zij voor het
eerst aan het college van B&W van Gel
drop om een principebesluit te nemen
'huize Josephine' te mogen herbouwen op
een locatie in het uitbreidingsplan 'Bron
zenwei' op de hoek Rielsedijk/Zomerland.
Deze locatie, gelegen in het centrum van
Zesgehuchten, leek hen - en overigens
ook de monumentencommissie van Gel
drop - een goede plek om 'huize Jose
phine' te herbouwen.
De bestemming, en daarmede de finan
ciële haalbaarheid van zowel herbouw als
onderhoud, die in hun onderzoek terdege
is meegenomen, gaf bewoning aan als de
meest haalbare kaart. Struikelblok in het
totale verhaal is zoals vaak het kosten
plaatje, dat ondanks het vele vrijwilligers
werk mede als gevolg van de grondkosten
altijd nog op zo'n 345.000,- komt.
De stichting blijft zitten met een niet te
overbruggen nadelig saldo ter grootte van
de grondprijs. Gezien het feit dat 'huize Jo
sephine' geen formeel erkend monument
was op het moment van afbraak en her
bouw niet op de oorspronkelijke locatie
plaatsvindt, blijken subsidies in dit kader
niet voorhanden te zijn. Een bijdrage van
uit het fonds Stads- en Dorpsvernieuwing
is op 2 februari 1989 door de raad van de
gemeente Geldrop afgewezen, waarbij
wel via een motie de toezegging van B&W
werd verkregen dat zij met een voorstel in
de raad van april zal komen om voor
noemde grond voor een symbolisch be
drag per jaar en tegen nader overeen te
komen afspraken in erfpacht aan de stich
ting wil uitgeven.
Woord nu aan de politiek
Het is dit voorstel waarvan het afhangt of
'huize Josephine' op deze 'tip' herbouwd
zal gaan worden. Doorschuiven van de
bouwplannen naar Gyzenrooi-zuid of naar
een andere locatie geeft geen enkele ze
kerheid dat 'huize Josephine' nog ooit van
de grond komt. De stichting 'behoud huize
Josephine' heeft er tot nu toe alles aan ge
daan herbouw te realiseren. Het woord is
nu aan de politiek van Geldrop om vanuit
deze unieke mogelijkheid van stichtings-,
overheids- en particulier initiatief herbouw
in 1989 mogelijk te maken. (Red.)
Mevr. H. van Noordwijk-van
Zeyl overleden
Op 21 maart is onverwachts overleden
mevrouw H. van Noordwijk-van Zeyl te
Aarle-Rixtel. Zij was vanaf 1977 actief lid
van de Brabantse commissie van Heem
schut. Zij toonde zich steeds bijzonder
strijdbaar voor de idealen van Heemschut
en zette zich tot kort voor haar dood in
voor het behoud van de bestaande inrich
ting van kasteel Croy in Aarle-Rixtel (zie
Heemschut sept./okt. 1988 en jan./febr.
1989).
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
hebben besloten met ingang van 4 maart
a.s. geen bijdragen meer te verstrekken
voor de restauratie van rijksmonumenten
binnen de bebouwde kom. Reden hiervan
is, dat de provincie steeds meer geld uit
geeft aan de restauratie van rijksmonu
menten (waarop de provincie geen in
vloed meer heeft), wat ten koste gaat van
de financiële bijdragen aan provinciale
monumenten.
Het monumentenbeleid van de provincie
Noord -Holland zal in de toekomst meer
gericht zijn op preventieve monumenten
zorg. Dat betekent dat de provinciale aan
dacht zal verschuiven van restauratie ach
teraf naar tijdig onderhoud. Daarbij zullen
bij het verdelen van de financiële midde
len provinciale monumenten de voorkeur
krijgen boven rijksmonumenten. Deze
voorlopige uitgangspunten en doelstellin
gen voor het monumentenbeleid tot het
jaar 2001 zijn de kern van de nieuwe pro
vinciale nota Monumentenzorg.
Huize Josephine vóóz de sloop.
Heemschut, maart-april 1989
11