Parkje KNSM-eiland 'niet relevant' volgens gemeente Amsterdam
plaatbrug de voorkeur werd gegeven, die
met een eigen karakter toch aansluit bij
het oude stadsbeeld.
Ook het financiële aspect speelt nog
een rol. Als in de Jordaan, waarin het alge
meen de armere bevolking woonde, des
tijds houten bruggen ontstonden en in de
grachtengordel, waar de meer welgestel-
den woonden, bakstenen boogbruggen,
dan zullen ook heden ten dage de finan
ciën mede bepalend zijn voor de keuze
van het type brug en dan gaat het daarbij
tenslotte om de goede vormgeving.
Een geheel eigen vraagstuk, waarvoor
een oplossing moest worden gezocht, was
de verbreding van bruggen ingevolge een
verruimd straatprofiel. In de 19de eeuw
werden bij de stalen plaatbruggen gietijze
ren consoles aangebracht op de be
staande brugpijlers. Later werden die pij
lers verbreed met sprongsgewijs vergrote
natuursteenblokken, met hun levendige
weerspiegeling in het grachtwater. Dat
thema werd in 1922 bij de bouw van de
nieuwe bruggen, die nodig waren in ver
band met de verbreding van de Vijzel
straat, ook gebruikt door Van der Mey bij
de brug over de Herengracht en door Kra
mer bij de bruggen over de Keizersgracht
en de Prinsengracht.
Torontobrug
Als een brug leidt tot de verbinding van
twee wegen of twee culturen dan geldt dat
zeker voor de nieuwe bruggen in de oude
stad. In de architectuur bestaat nog steeds
het schrikbeeld dat de moderne bouw
kunst niet past in het oude stadsbeeld,
maar de nieuwe bruggen spreken zo'n dui
delijke taal dat zij met bewondering wor
den aanvaard. Een boeiend voorbeeld van
een nieuwe brug, die gekenmerkt wordt
door een nieuw materiaal - het voorge
spannen beton - is de Torontobrug over
de Amstel.
Architect Prof. Slebos heeft met
gebruikmaking van het eigen karakter van
het bouwmateriaal een verfijnde vormge
ving bereikt, die prachtig aansluit bij de
ijlheid van het stadsbeeld.
Zo wordt tussen oud en nieuw een brug
geslagen door de bruggenbouwers. Zij zijn
in de ware zin van het woord bemidde
laars, want zij vermogen een verbinding te
leggen tussen twee werelden, zij weten te
genstellingen te overbruggen.
Daarvan spreken ook de bruggen van
architect D.L. Sterenberg.
Zo feestelijk monumentaal als de Blauw
brug van De Greef en Springer is, zo char
mant en toch bijna onopvallend is zijn
vaste brug bij de Martelaarsgracht, met
haar karakteristieke lantaarns van een
fraaie eigentijdse vormgeving. Hier werd
een brug geslagen tussen de oude bebou
wing van de Prins Hendrikkade en het
Centraal Station. Omdat basaltblokken ge
schikt zijn voor glooiingen lijken de voor
geschreven basaltblokken- pijlers niet
juist. De vrije keuze van de architect voor
de bakstenen-pijlers van de brug over de
Singelgracht bij de Droogbak doet het be
ter.
Sterenberg huldigt de mening dat de ba
lustrades door een beeldhouwer moeten
worden ontworpen; daarvan zijn als goede
voorbeelden te noemen de doorHJ. van
der Heide ontworpen balustrades van de
Hortusbrug en de Weesperstraatbrug over
de Nieuwe Herengracht.
Boeiend ook is de brug over de Oude
Schans bij de Korte Koningstraat. Is de
brug van Van der Mey over de Kromme
Waal bij het Scheepvaarthuis wel erg mas
siefuitgevallen, Sterenbergs combinatie
van boog- en plaatbrug past beter in het
stadsbeeld.
Met haar uit technische overwegingen niet
meer noodzakelijk gekoppelde stalen
'priemliggers'is de stalen brug over de
Nieuwe Vaart voor de Oosterkerk een ver
rassend voorbeeld van eenvoud en karak
ter.
Ja bruggen zijn altijd weer boeiend omdat
constructeur en architect zo nauw met el
kaar samenwerken en dat leidde tot een
bruggenbestand dat zo typisch Amster
dams is.
Amsterdam - Op 2 mei j.1. hebben de commissies van Volkshuisvesting en Ruimte
lijke Ordening van de Amsterdamse gemeenteraad zich neergelegd bij het voorstel
van B&W voor woningbouw op het IJ-eiland Oost. Met alle gevolgen vandien voor
het fraaie parkje achter het KNSM-gebouw, ontworpen doorMien Ruys. Ondanks de
inspaimingen van buurtbewoners en de Nederlandse Tuinenstichting, en de Bond
Heemschut, die alle argumenten voorbehoud van het parkje en terugkeer van de
beeldengroep ruimschoots van tevoren hadden voorgekauwd, is het resultaat nul
komma nul.
'Uw adres zal worden behandeld bij de doorB. en W. in te dienen voorstellen ter
zake'heette het, letterlijk.
Wethouder van der Vlis na afloop van de vergadering tot ons: 'Als geen van de
raadsleden het belangrijk genoeg vindt om mij er een vraag over te stellen, dan krijgt
u dus geen antwoord, zó werkt het hier'.
Dat weten wij nu dan ook, en wij zullen er eens goed over nadenken.
De gehele vergadering was overigens een stijlloze vertoning voor iedereen die was
gekomen om haar recht om drie minuten 'in te spreken' te benutten. Men liet ons drie
uren wachten, en behandelde rustig eerst alle andere punten van de agenda.
Gerda Spruit
De beeldengroep 'Amphitrite' van Albert Ter-
mote wordt onverhoeds uit het parkje wegge
haald in 1980. Op de foto Amphitrite aan de
haak. (foto Annet Bult en Arend Verburg)
Enige tijd na de verwijdering van de beelden
groep komt terecht ergens op het Entrepöt-
West terrein, (foto Alice Roegholt) D>
Heemschut, juni 1988
19
