Hilversum niet zuinig met
Salm
SLOOP
BOEKEN
Kijken naar monumenten in Nederland
In Hilversum zijn op één na alle bouwwer
ken van de eclectische architect Cerlof
Bartholomeus Salm (1831-1897) gesloopt.
Als gevolg van de verkoop van 'Cinecen-
trum'is nu dan het Heuvelhoeve aan de
beurt, tegelijk met de Villa Corvin die ont
worpen is door C.B. 's zoon, de eclectische
architect A. Salm (1857-1914).
Voor het terrein waarop beide buitenhui
zen staan, heeft de gemeente in 1985 een
bestemmingsplan goedgekeurd. Er zullen
nieuwe woningen worden gebouwd.
Vanaf 1834 was de cultuurhistorie van Hil
versum nauw verweven met de familie
Salm, doordat de Amsterdamse makelaar
in verzekeringen Hendrik Salm (1796-1862)
hier toen de allereerste buitenplaats liet
bouwen: het houten Heuvelhoeve.
Hendriks dochter Bregtje Maria trouwde
in 1856 met haar volle neef, de jonge veel
belovende architect Gerlof B. Salm. Bregtje
overleed op Heuvelhoeve, vlak na de dood
van haar jongste zoon, in hetzelfde jaar als
haar vader, 1862. Gerlof is drie jaar later
hertrouwd met Jacoba Maria de Jongh. De
eerste zoon van Bregtje en Gerlof, Abra
ham, zou net als zijn vader een belangrijke
architect worden en groot maatschappe
lijk aanzien verdienen.
Gerlof had in Amsterdam een reeks
nutsgebouwen ontworpen en enkele
woonhuizen, toen Abraham in 1880 zijn ar
chitectenstudie in Parijs afsloot. In de peri
ode 1882-1888 hebben Gerlof en Abraham
samen gewerkt aan een zevental projecten
in Amsterdam en Haarlem (het Artis-aqua-
rium, de eerste Gereformeerde kerk aan
de Keizersgracht 566 in Amsterdam, het
Gebouw voor Publieke verkopingen aan
de Smedestraat 23 in Haarlem).
In 1889 heft Gerlof een imposante stenen
Heuvelhoeve gebouwd op dezelfde plaats
Het voorjaar is het seizoen bij uitstek voor
het maken van uitstapjes, dag- en week-
endtochten. Steeds meer Nederlanders
blijven in lente en vroege zomer in eigen
land en ontdekken hoeveel unieke monu
menten en bezienswaardigheden Neder
land te bieden heeft.
Voor deze groeiende groep belangstellen
den is Kijken naar monumenten een even
nuttige als leerrijke reiswijzer. Het levert
een schat aan ideeën voor alleraardigste
speurtochten op cultuur-historisch gebied.
Het is de, in samenwerking met Monumen
tenzorg, geheel bijgewerkte en geactuali
seerde heruitgave van twee eerder ver
schenen, succesvolle delen 'Kijken naar...'
In één band verzameld, geeft het de lezer
informatie over:
stads- en dorpsgezichten
woonhuizen
De imposante Heuvelhoeve uit 1889 van C. B.
Salm
in Hilversum, waar zijn eerste vrouw en
hun tweede kind in 1862 gestorven waren.
(Het houten Heuvelhoeve is toen naar de
Vredelaan in Laren verplaatst, waar het nu
nog staat.)
Daama heeft Gerlof voor Hilversum het
kantongerecht en de Doopsgezinde kerk
gebouwd, naast enige buitenhuizen, waar
onder zijn eigen Villa Jacoba. Gerlof is 65
jaar oud geworden.
Zijn zoon, Abraham, heeft heel veel in
Amsterdam gewerkt, maar ook op veel an
dere plaatsen. Hij was o.m. de architect
van de Nederlandse Bankgebouwen in
veel steden. Voor Hilversum werden een
tiental villa's plus enige bijgebouwen, een
elektrische centrale, en het Logegebouw
door hem ontworpen. Abraham is maar 58
jaar oud geworden.
De Stichting Architecten G.B. en A. Salm
is op 15 januari 1985 in Hilversum opge
richt. Ze stelt zich ten doel om de belang
stelling voor het werk van vader en zoon
Salm te bevorderen, en zó mee te werken
aan het behoud ervan. Ondanks de inspan
ningen van de Stichting en vele anderen,
heeft de gemeente Hilversum in 1987 de
Villa Corvin van A. Salm gesloopt. Wij we
ten nu dat Hilversum het Heuvelhoeve gre
tig inruilt tegen woningbouw. Daar heeft
Hilversum veel voor over.
Het boekje 'De Amsterdamse familie Salm
en Hilversum' is uitgegeven door de Stich
ting Architecten G.B. en A. Salm, en kost
7,50. Het is te bestellen op het adres
Groenburgwal 35,1011HS te Amsterdam.
Een tweede uitgave van de Stichting is het
boekje 'Het Huis Herengracht 380-382 Am
sterdam', gebouwd door A. Salm, van de
hand van drs. P. A. H. M. de Wijs.
Gerda Spruit, free-lance
medewerkster Heemschut
kastelen en buitenplaatsen
kerken
molens
vestingwerken
klokken en torenuurwerken
historisch straatmeubilair
Kijken naar monumenten in Nederland is
schitterend geïllustreerd met meer dan
600 afbeeldingen in kleur en zwartwit. On
der eindredactie van A. P. Smaal en met
lucide bijdragen van tal van specifieke
deskundigen, geeft het boek een fraai
overzicht van Nederlands boeiendste mo
numenten.
Dankzij de medewerking van Monumen
tenzorg kunnen wij het boek voor een een
malige, zeer aantrekkelijke actieprijs
brengen. Voor 25,- stuurt Heemschut dit
boek naar u thuis. Het is trouwens ook in
de boekhandel te krijgen.
Unieke cultuur-historische gids voor eenmalige actieprijs
JJÊI: -WPilMÉÉii
Heemschut, mei 1988
13
