Kasteel Middachten
Steeg
inde
KASTELEN
ANNEMARIE TEN CATE
Speciale expositie t.g.v. herdenkingsjaar William en Mary
In verband met het herdenkingsjaar rondom William Mary is het kasteel Middachten in
de Steeg, nabij Arnhem, in de maand juni een aantal dagen extra opengesteld. Ook is er
om dezelfde reden een expositie samengesteld die de betrokkenheid met dit konings
paar en de heren van Middachten laat zien. Enkele bijzondere voorwerpen zijn vanuit
Engeland in bruikleen verkregen.
Kasteel Middachten is onder de Nederlandse kastelen een bijzonderheid. Niet alleen
omdat het nooit via verkoop in andere handen is overgegaan, maar ook omdat het nog
particulier bewoond en in het eigen onderhoud van kasteel en park voorzien wordt.
Michdat
In 1299 wordt voor het eerst de naam Mid
dachten genoemd, wanneer Jacobus van
Michdat als getuige optreedt voor Otto
I van Celre. In 1299, een eeuw later, wordt
Everardus als de eerste heer van Mid
dachten genoemd. In 1403 kreeg Hendrik
van Middachten.dat huys te Middachten
ende dat voorgeborchte mit sijnen tobeho-
ren...', waaronder enkele boerderijen in
leen van de graaf van Gelre. Een belang
rijke figuur voor de bouwgeschiedenis van
het slot is Codard van Reede geweest, die
in 1666 Ursula van Raesfelt, vrouwe van
Middachten huwde. Godard, tevens heer
van Amerongen, maakte een grootse mili
taire carrière en was bevriend met Koning
Stadhouder Willem III. Deze gaf hem, als
dank voor zijn militaire prestaties in Ier
land, de titels graaf van Athlone en baron
van Aughrim. In 1702, vlak voor zijn dood
werd hij veldmaarschalk en opperbevel
hebber van de Nederlandse troepen. In
1853 kwam het slot via vererving in handen
van de familie Van Aldenburg Bentinck.
De huidige vrouwe en eigenaresse, Isa-
bella Adriënne van Aldenburg Bentinck
huwde in 1951 met Aurel graaf van Orten-
burg, waarmee er wederom sprake is van
een nieuw geslacht op Middachten.
Jacob Roman en Steven Vennecool
De voorgeschiedenis van het huidige huis
moet waarschijnlijk gezocht worden op de
plaats van de voorburcht. In het midden
van de 14de eeuw moeten er grote bouw
activiteiten hebben plaats gevonden, om
dat er in die tijd vier leningen op het huis
werden gedaan. Het oudste gedeelte van
het complex is de oostelijke voorburcht,
die het jaartal 1572 draagt; de westelijke is
van iets latere datum.
Het uiterlijk van het huidige slot dateert
echter uit de periode van Godard van
Reede. Hij liet het kasteel, nadat de Fran
sen het slot in 1672/3 in brand hadden ge
stoken, grondig verbouwen. In 1681 werd
Jacob Roman (1640-1715) aangesteld als
stadhouderlijk architect. De vriendschal
tussen Godard en Willem III, die zowel het
hof te Dieren als het jachtslot Het Loo be
zat, heeft de keuze van de architect be
paald. (Van Romans hand zijn o.a. Het Loo,
het kasteel te Voorst en de voorgevel van
het Deventer stadhuis).
Bij de verbouwing van Middachten werd
een deel van de oude muren en de slot
gracht gehandhaafd en ook de kelderver
dieping is grotendeels middeleeuws. Dit is
uitwendig te zien aan de verschillende for
maten van de stenen en in de kelders aan
de dikte van de muren. Aangebouwd wer
den de uitspringende gedeelten aan de
vier zijden. De oude binnenplaats werd
voorzien van een ovale koepel en een sta
tige, rijkgeomamenteerde dubbele trap.
Hieromheen werden de vertrekken ge
groepeerd en naar Engels voorbeeld lo
pen deze in elkaar over. Het slot kreeg een
sober classicistisch uiterlijk; slechts de
voorgevel werd versierd met een natuur
stenen pilasterfront. Bovenin prijken
krijgsattributen, die verwijzen naar de car
rière van Van Reede. De bekroning wordt
gevormd door het alliantiewapen van van
Reede-Van Raesfelt. Deze werden ook in
het gestucte trappehuis verwerkt. De voor
gevel en de detaillering van het interieur
zoals het trappehuis werden ontworpen
door Steven Vennecool (1657-1719), die in
1695 bij de bouw werd betrokken. De
voorgevel toont nauwe verwantschap met
diens stadshuis in Enkhuizen uit 1688.
Weinig veranderd
Eigenlijk heeft het huis na het overlijden
van Godard van Reede weinig veranderin
gen ondergaan. In het interieur hebben
Achterzijde kasteel Middachten, gezien vanaf de IJssel
Heemschut, mei 1988
11
