NIEUWS UIT DE PROVINCIES
!03r\ Haagse MIP
A van start
LA
Utrecht
Noord-Holland
Tegen sloop fabriek
Nieuwe Weerdpoort
17e-eeuws of modern
Utrecht en Nationaal
Restauratie Fonds
Hendrick de Keyser
krijgt prijs PBF
Cuyperskerk in
verval
Plan voor Hamdorff
Proveniershuis klaar
Synagoge monument
Oude zijde blijkt nu
nieuwe zijde
Hortus wil superkas
Op 21 januari is in de tramremise aan de Haagse Parallelweg het
Monumenten Inventarisatie Project van Den Haag officieel van
start gegaan. Deze inventarisatie zal de periode 1850-1940 omvat
ten. In zijn openingstoespraak liet wethouder R. Vlaanderen zich
teleurstellend uit over de nieuwe monumentenwet. Waarom krij
gen de gemeenten niet naast het Rijk de bevoegdheid rijksmonu
menten aan te wijzen, vroeg hij zich af. En dat op een moment, dat
het monumentenbeleid in steeds meer gemeenten echt belangrijk
begint te worden. Verder vond hij, dat ons cultureel erfgoed niet
beperkt mag worden tot topmonumenten. Hij werd op z'n wenken
bediend. Diezelfde middag werd bekend, dat de minister de histo
rische tramremise, de enige gaaf gebleven remise uit het begin
van deze eeuw, heeft aangewezen als rijksmonument. Op de foto
een historische 'gele'tram uit 1923, dienaar Wassenaar, Leiden,
Delft en Voorburg reed. Trams zijn de enige erkende roerende
monumenten. (JK)
Het contactadres van Nuwenspete
is: Ds. de Bouterlaan 2,8071GX
Nunspeet, tel. 03412-51212.
Veenendaal - Er is verzet tegen de
gemeentelijke plannen om 'De
Nieuwe Fabriek', waarin het On-
dememerscentrum is gevestigd, te
slopen en te vervangen door
nieuwbouwwoningen. Een groep
van 35 Veenendaalse ondernemers
steunt het initiatief van het plaatse
lijk gevestigde Restauratie Advies
en Begeleidingsbureau (R.A.B.) om
te zoeken naar een waardevolle en
passende bestemming voor het
voormalige fabriekscomplex en
een financieel haalbaar alternatief
te bieden. Het bureau zoekt con
tact met groeperingen die zich
sterk maken voor het behoud van
de schaarse monumenten in Vee
nendaal, met de landelijke werk
groep Industriële Archeologie en
met Monumentenzorg om tot een
goede oplossing te komen. Vee
nendaal sloopte tot nu toe liever
dan de restanten te bewaren die
herinneren aan de vroegere siga
ren- en wolindustrie.
Utrecht - Op de plek waar de
Oude Gracht in het noorden van de
oude stad overgaat in de huidige
Van Asch van Wijckskade, lag
sinds de 13e eeuw Utrechts noor
delijke toegang, de Weerdpoort,
een stadspoort die in 1839 gedeel
telijk en in 1861 geheel werd ge
sloopt. Er zijn plannen om daar ter
plekke opnieuw een poortachtige
situatie te scheppen, maar de me
ningen zijn verdeeld of het er 17e-
eeuws moet gaan uitzien of juist
zeer modem. Er zijn twee ontwer
pen: architect Ir. P. van Vliet denkt
aan een gebouw met de allure van
de Gouden Eeuw, architect Ir. A.
Oosting zocht het in staal en veel
glas. In het 'oude' ontwerp is voor
zien in een restaurant met enige
woningen; het 'nieuwe' ontwerp
zou een computercentrum met wo
ningen kunnen bevatten.
Utrecht - De gemeente Utrecht en
het Nationaal Restauratie Fonds
zijn een overeenkomst aangegaan
over de financiering van de monu
mentenzorg. De overeenkomst legt
vast, dat gemeente en Nationaal
Restauratie Fonds de totale finan
ciering van een restauratie kunnen
verzorgen. In het vervolg gaat de
bemoeienis dus verder dan alleen
het aanvragen en uitbetalen van
subsidies.
Voor de eigenaar van een monu
ment betekent dat in de praktijk,
dat hij of zij alleen rechtstreeks met
de gemeente te maken heeft en
van veel financiële beslommerin
gen wordt verlost.
In Utrecht wordt de nieuwe finan-
cieringsvorm voor het eerst toege
past bij de restauratie van een aan
tal gebouwen van de Oude Katho
lieke Gemeenschap aan de Maria-
hoek. De St. Gertrudiskapel is een
van die gebouwen.
Amsterdam - Het Prins Bernhard
Fonds heeft de prijs voor de monu
mentenzorg 1988 toegekend aan
de Vereniging Hendrick de Key
ser, die zich dit jaar 70 jaar bezig
houdt met restauratie van woon
huismonumenten in heel Neder
land. Volgens het Fonds heeft het
restauratiewerk van Hendrick de
Keyser in talrijke steden eigenaren
van omliggende panden ertoe aan
gezet hun bezit eveneens te restau
reren. Opmerkelijk noemt het
Fonds het dat de vereniging zich
bij haar werk ook richt op het inte
rieur van de monumenten.
De prijs, groot 100.000, wordt op
4 juni uitgereikt in Blokzeil, een van
de steden waar de Vereniging
Hendrick de Keyser panden bezit.
Alkmaar - Het bestuur van de
'Stichting tot behoud van monu
mentale kerken in Alkmaaf dient
nog 240.000 te vinden voordat
Alkmaars enige Cuyperskerk, de
Sint-Laurentius aan het Ver-
dronkenoord, kan worden geres
taureerd. De Stichting bereidt een
actie voor. Er is haast bij want het
dak lekt en er vallen regelmatig
stenen naar beneden. Verder zal
er een beter uitgewerkt restaura
tieplan moeten worden ingediend
alvorens de subsidie van 1,3 mil
joen op tafel komt. De Sint-Lauren-
tius is het eerste project van de
Stichting; bestuursleden ervan za
ten ook in het comité dat de restau
ratie van het orgel van de Grote of
Sint-Laurenskerk heeft weten te
verwezenlijken.
Laren - Er komt een basisplan
voor het Hamdorff-complex. Archi
tect Dr.Ir. E.J. Hoogenberk is door
de eigenaar aangezocht voor deze
renovatie. Als de eigenaar ak
koord is, dienen B. en W. en ver
volgens de raad hun oordeel te ge
ven. Er komt een expositie zodat
ook de Larenaren er kennis van
kunnen nemen.
Edam - Het Proveniershuis, gele
gen tegenover de Grote Kerk, is
gerestaureerd. Staatssecretaris
E. Heerma van Volkshuisvesting
heeft het officieel geopend. Het
hofje dateert uit 1550 en is opgezet
voor arme mensen die er gratis
mochten wonen en eten, conform
de 'prove', een recht dat men kon
genieten door zich aan de huisre
gels te onderwerpen en een in
koopsom te betalen.
Zaandam - De provincie Noord-
Holland overweegt de synagoge
aan de Gedempte Gracht op de
monumentenlijst te zetten. Het is
het enige gebouw in de Zaanstreek
dat herinnert aan de vooroorlogse
joodse gemeente en vertegen
woordigt een bouwstijl met bijzon
dere cultureel-historische waar
den.
Amsterdam - Opgravingen aan de
Nieuwendijk. op de plek waar de
bioscoop Royal heeft gestaan, heb
ben aangetoond dat de stad zeker
vijftig jaar ouder is dan tot nu toe
werd aangenomen en dat de oud
ste bewoning niet aan de oostzijde
van de Amstel was gevestigd (de
Oudezijds Voor- en Achterburg
wal), maar juist aan de westzijde.
Dit betekent dus ook dat de
Nieuwendijk de 'oude zijde' is.
Er is een zilveren muntje uit om
streeks 1250 gevonden, wat bete
kent dat er toen al een geldecono
mie was, dus dat er sprake was van
een stedelijke nederzetting en niet
meer van een agrarische bevol
king die was aangewezen op zelf
voorziening. Er zijn zes goed ge
conserveerde vloeren aangetrof
fen en gebruiksvoorwerpen, die
aantonen dat er toen al stedelijke
bewoning was. Volgens stadsar-
cheoloog J. Baart is met deze vond
sten ook duidelijk geworden dat
de dam in de Amstel niet vanaf de
oostelijke kant is aangelegd, de
kant waar nu Krasnapolsky staat,
zoals tot nu toe werd aangenomen,
maar juist vanaf de kant van het pa
leis.
Amsterdam - Volgens het overle
vingsplan van de Hortus Botanicus
zal er één grote 'superkas' worden
gebouwd die alle bestaande kas
sen moet gaan vervangen behalve
de monumentale palmenkas. Het
ligt in de bedoeling die superkas
voor een deel aan te leggen in het
water van het grachtje achter de
Hortus, een mooi, maar kwetsbaar
stukje van de Plantage, een situe-
20
Heemschut, februari 1988
