Expositie over Huis Wylerberg tot een daalder op te waarderen. Naast de zorgen van materiële aard is er ook nog de zorg om de bestemming en het gebruik. Waar de nieuwe functie met kracht het bestaande monument zijn wil oplegt, ligt het gevaar van discrepantie op de loer, ook een vorm van sloop, althans van verlies. Dat is feitelijk nergens zo af freus te zien als op de Korenmarkt en naaste omgeving - het 'Montmartre van de Veluwe', zoals een bekend Nederlands dichter dit pleintje onlangs noemde. Een mengsel van futurologie en vervalste mo numentaliteit. 'Bubbles' staat er met neon letters op de tot bioscoop-dancing omge doopte oude Lutherse kerk - inderdaad, hier bevindt een monument zich in de spannings-sfeer van de zeepbel. Het is een vorm van hergebruik, een onontkoombaar proces, dat al een lange traditie achter zich heeft en zich niet meer beperkt tot het verdraagzaam herbergen van kantoren in Singelhuizen, maar ook onherroepelijk het element 'woonkazerne'weer introduceert in kapitale panden als de Villa Beaulieu of een Eusebiuskerk. Zelfs 'privatiseren'kan een redmiddel zijn, naar de tijd ons zal le ren. De verkoop van het 'Huis Sonsbeek' is er een voorbeeld van. Ons stokpaardje be schikt over diverse teugels, maar het rij den vormt de kunst! Beleid en verantwoordelijkheid De opgave om in Arnhem tot een reëel, zinvol en waardig behoud van de mate riële cultuur te komen is immens zwaar, zeker als men bedenkt dat de z.g. rijksmo numenten niet veel meer zijn dan 'de kren ten 'in de pap. Het wordt echter hoog tijd 'depap'zelf eens te proeven. In het jongste verleden hebben de 'fop- monumenten'van. de Rijkslijst in het focus van de belangstelling gestaan en was daar de geldstroom op gericht. De rest moest voorlopig op de wachtlijst blijven figure ren. Deze vergeten groep ging zonder protest op in de grote structuur van het oude stadshart, waarvan men helaas de waarde in de praktijk nog onvoldoende onderkent. Deels is het al te laat, maar dat Arnhem desondanks nog voldoende kan sen kan aangrijpen, is een stelling die m.i. met succes is te verdedigen. De door de gemeente Arnhem in 1986 uitgebrachte en daarna door de Raad ge ratificeerde monumentennota geeft een in strumentarium, waarmee natuurlijk niet al le opgaven en problemen zullen en kun nen worden opgelost. Een hierop geba seerd, werkelijk geïnspireerd beleid kan echter de gewenste positieve ontwikke ling tot gevolg hebben, die bijdraagt tot een grotere harmonie en leefbaarheid in de stad en haar omgeving. Een dergelijk beleid geeft stellig nieuwe impulsen, maar er is meer voor nodig. De gemeenschap mag haar verantwoordelijkheid niet af schuiven op de individuele burger, maar omgekeerd evenmin. Mooie woorden zijn er al genoeg gesproken en geschreven, het is in Arnhem nu de hoogste tijd voor daden. Drs. A.G. Schulteis wetenschappelijk me dewerker van de RDMZ en lid van de Arn hemse monumentencommissie en be stuurslid van het Arnhems Historisch Ge nootschap 'Prodesse Conamur'. Onder de naam 'Huis Wylerberg: een ex pressionistisch landhuis van Otto Bartning Architectuur-Cultureel leven 1920-1966' (zie foto op omslag) presenteert het Nij meegs Museum Commanderie van St. Jan van 22 januari tot 6 maart 1988 een tentoon stelling over dit bijzondere Nederlands- Duitse monument. Het huis wordt getoond in haar architectuur-historische context en is tegelijkertijd het decor waartegen zich het kunstzinnige leven van haar bewoners afspeelt. Overeenkomstig dit uitgangspunt kent de expositie een grote diversiteit in het getoonde materiaal, uiteenlopend van de oorspronkelijke schetsen en ontwerp tekeningen voor de villa tot aan vele kunst werken, die tesamen een indruk geven van het oorspronkelijk kunstbezit van de Schusters. Er zijn werken van Heinrich Campendonck, Oskar Sommer, Christian Rohlfs, Heinrich Nauen, Ulli Nimsch, en Conrad FelixmüUerXe zien. Daarnaast be steedde de organiserende 'Werkgroep Wylerberg' veel aandacht aan het docu mentaire gedeelte van de tentoonstelling. Hier zijn gedeelten uit de correspondentie tussen de Wylerbergbewoners en hun vrienden te zien. Er zijn brieven van Otto Bartning, de componist Arnold Schönberg en de schrijver Gottfried Benn. Ter gelegenheid van de tentoonstelling verschijnt er een uitgebreide en uitvoerig geïllustreerde catalogus waarin het huis Wylerberg vanuit telkens andere invals hoeken beschreven wordt. Thema-concerten Tegelijkertijd met deze tentoonstelling te Nijmegen wordt er in deze stad en het na bij gelegen Beek-Ubbergen een serie the ma-concerten georganiseerd onder de noemer 'Moderne muziek uit het Duitse cultuurgebied van circa 1900-1950'm.m.v. een Nederlandse en een Duitse pianist. De bedoeling van deze concerten is de in dertijd bekende Muziekzaal van het Huis Wylerberg opnieuw onder de aandacht van het (beperkte) publiek te brengen en in de context van de tentoonstelling, be langstelling te wekken voor de muziek uit het Duitse cultuurgebied van begin deze eeuw tot circa 1950 - met het accent op het expressionisme. Voor deze concerten kan men vanaf 1 ja nuari 1988 een 'paspoort' kopen bij de kas sa van de Stadsschouwburg in Nijmegen (tel.: 080-22.11.00), waarmee men de con certen tegen een sterk gereduceerd be drag zal kunnen bezoeken. Bij deze con certen hoort een inleiding over de aspec ten van de Duitse muziek in de twintigste eeuw. Het precieze programma van deze thema concerten en de prijs van het 'paspoort' zal nog worden bekend gemaakt. Inlichtin gen. tel.: 080-22.83.44 mej. C. Andriessen. Het huis Wylerberg (foto Katholieke Universiteit Nijmegen) Heemschut, november-december 1987 11

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1987 | | pagina 11