BOEKEN
Boeken tegen reductie
f
IN GRONINGEN
In samenwerking met uitgeverij Stich
ting Matrijs kunnen we onze leden
voortaan uitgaven van de stichting te
gen gereduceerde prijs aanbieden. Be
stellingen kunnen worden gedaan bij
Heemschut (gironummer 124326 t.n.v.
Bond Heemschut, Amsterdam, onder
vermelding van het te bestellen boek).
De ledenprijzen zijn inclusief porto.
Hieronder enkele uitgaven van Matrijs,
die nog leverbaar zijn:
Scholen in Groningen
De ontwikkeling van het schoolgebouw
in stad en land 1800-1940.
Vier deskundige (kunst)historici vertellen
de geschiedenis van het lager onderwijs in
Groningen, stad en land, en van de gebou
wen waarin het werd gegeven. Het is het
verhaal van de groei van de school vanaf
het eind van de achttiende eeuw, en van
de inspanningen van schoolinspecteurs en
onderwijzers om een zo goed mogelijk on
derwijs te kunnen bieden.
H. F. Bruijel-Van der Palm e.a.,
Scholen in Groningen. (Stad en Lande His
torische Reeks, deel 5) 80 p., rijk ge'ül.,
18,95 (ledenprijs 16,95)
Paleizen in Utrecht
Staan er dan paleizen in Utrecht? Dat is de
vraag die de titel van dit boek oproept. Het
antwoord luidt: Zeker! In zes bijdragen
schetsen kunsthistorici de geschiedenis
van zes Utrechtse paleizen: de vijftiende-
eeuwse bisschopshof aan de Servetstraat,
W.KWQ* Kïj
de voormalige woning van de oudkatho-
lieke bisschop aan de Mariaplaats, de hui
dige residentie van Kardinaal Simonis. Al
in de elfde eeuw verrees de Keizerspalts
Lofen; eeuwen nadien woonde koning Lo-
dewijk Napoleon aan de Wittevrouwen-
straat. Het laatste paleis is het beroemde
Paushuize.
Corjan van der Peet e.a.,
Paleizen in Utrecht
(Historische Reeks Utrecht, deel 8)
80 p., rijk geïll., 18,95 (ledenprijs 16,95)
Twente te pronk
Talloze kunstenaars lieten zich inspireren
door de schoonheid van Twente. Al in de
zeventiende eeuw trokken ze er op uit om
hun bewondering op papier te zetten.
Twente te pronk, zonder meer het mooiste
boek van Twente, laat voor de eerste keer
alle facetten van het schitterende gebied
zien: buitens, kerken, kastelen, oude
stadsgezichten, watermolens en verras
sende panorama's van het wijde heuvel
land.
H. Hagens en B. Olde Meierink
Twente te pronk (Overijsselse historische
reeks, deel 2) 208 blz., rijk geïllustreerd,
gebonden, 29,90 (ledenprijs 24,95)
Het Nederlandse landschap
Een historisch-geografische benadering
Puur natuur is er niet veel in Nederland.
Overal is de invloed van de mens te zien.
In de loop van de eeuwen is Nederland
omgevormd tot een cultuurlandschap
- stapsgewijs, door kleine veranderingen.
Dit proces staat centraal in Het Nederland
se Landschap. Acht deskundige auteurs
geven vanuit een historisch-geografische
benadering een overzicht van de land
schapstypen in Nederland en van hun ont
staan. Achtereenvolgens komen het zand-,
het rivierklei-, het veen-, het zeeklei-, het
duin- en een krijt-lösslandschap aan de
orde.
S. Barends e.a. (red.).
Het Nederlands Landschap. Een histo
risch-geografische benadering.
104 p., rijk geïll., 29,50
Van VOC tot Werkspoor
Het Amsterdamse industrieterrein
Oostenburg
(zie ook Heemschut juli/aug. 1987).
240 p., rijk ge'ül., geb., 49,50
(ledenprijs 39,50)
En verder nog de boeken:
Hoog Haags
Prijs 24,95 (ledenprijs 21,95)
Werven (in Utrecht)
Prijs 24,95 (ledenprijs 23,95)
Paleizen in utrecht
nes de Doper te Schiedam (1825) kunnen
zien.
Natuurlijk bleef het complex gedurende
de 175 jaar van zijn bestaan niet ongewij
zigd. De kerkvergrotingen zijn vanuit het
plein niet zichtbaar, maar de wijzigingen in
ramen en deuren verstoren de harmonie.
Opvallend zijn de moderniseringen van de
winkelpui-hoeken ter weerszijden van de
kerk. Op zichzelf rond de jaren '30 met
zorg uitgevoerd, symmetrisch ten opzichte
van elkaar. Aan 'beschermde dorpsge
zichten' dacht men toen nog niet en het
had heel wat erger gekund! Maar ook hier
zou terugkeer tot de authentieke vorm een
verbetering betekenen.
De aantastingen vormden rond het Mo
numentenjaar de aanleiding tot de oprich
ting van de Stichting Driebergen-Rijsen-
burg Vroeger en Nu (een initiatief van de
beeldhouwer Wim Harzing); de restauratie
van de kerk is van die zijde niet geënta
meerd. Ook in 'Heemschut' werd de aan
dacht op deze problematiek gevestigd.
Zo kwam de 'tegenstroom' op gang, die
na verminkingen eerherstel van de oor
spronkelijke harmonie nastreefde. En dan
richten wij ons primair op de winnaars van
de Heemschut jubileum plaquette voor de
provincie Utrecht: de heer en mevrouw
J. G. A. van Aamhem-Mulder. Al in 1926
vestigde de vader van de heer Van Am-
hem, J. G,. een kleermakerij in het weste
lijk hoekpand nr. 132. Hier werd o.m. de
kleding gemaakt voor de staf en de stu
denten van het toenmalig Groot-Seminarie
ter plaatse. Ook naar livreien voor het per-
Het op deze foto nog niet gerestaureerde
hoekhuis van de fam. Van Aamhem (foto's,
ook die oppag. 12 van Gemeentearchief
Driebergen-Rijsenbuzg)
soneel op de buitenplaatsen was toen nog
vraag. Als herenmodezaak zette de heer
J. G. A. Van Aamhem, na het overlijden
van zijn vader in 1960, het bedrijf voort,
waarin hij al vanaf zijn 17e jaar had meege
werkt. Sedert 1975 doet hij dit samen met
zijn enthousiaste echtgenote, mevrouw M.
Van Aamhem-Mulder. In 1982 besluiten ze
het hoekpand met zorg te restaureren.
Deuren en vensters krijgen daarbij exact
de oude vormen en detaillering terug.
Nauwelijks was het werk klaar, of in de
cember 1982 deed zich de gelegenheid
voor om het aangrenzende pand langs de
Hoofdstraat, Nr. 130, te verwerven. Uitbrei
ding was dringend nodig, zodat op dit aan
bod werd ingegaan, waarop het tweede
pand op dezelfde wijze werd gerestau
reerd. Daardoor ontstond er een groter
element, dat mèt die delen die in tact ble
ven weer een duidelijk beeld oproept van
de oorspronkelijke kwaliteiten. Het werk
zal zeker een aansporing vormen voor de
andere eigenaren om te trachten stap voor
stap het empire-pleintje weer te maken
wat het was: een markante stedebouwkun-
dige ruimte met één architectuur!
Literatuur
Voor gegevens omtrent de historie van het
complex: W. Harzing, Ontstaan en Weder
varen van Kerk en Parochie Rijsenburg,
Jaarboek van Oud-Utrecht 1952,117-143.
Prof. dr. ir. C. L. Temminck Groll is woon
achtig in Driebergen-Rijsenburg en geniet
veel bekendheid doorzijn jarenlange
hoogleraarschap Architectonisch Ontwer
pen aan de Universiteit van Delft. Vorig
jaar ging hij als hoogleraar wet pensioen.
Heemschut, september 1987
13
