Siumy Cottage: slecht voorbeeld van Breda HEEMSCHUT IN AKTIE MARIA ROERBAG Bella ciao, Suimy Cottage, met dit lied hebben krakers en buurtbewoners op 12 maart afscheid genomen van de villa Sunny Cottage in het Wilhelminapark te Breda. Een vaarwel, dat 's morgens begon met de opbouw van een podium, waarop een aantal artiesten optraden. In een tent konden liefhebbers van koffie en erwtensoep zich komen opwarmen. Automobilisten trapten op hun rem omdat in de anders zo rustige wijk de muziek uit de luidsprekers schalde. Spandoeken werden rondgedragen en de weg rondom het huis afgezet. De dag verliep rustig, buurtbewoners, de zeven krakers en andere betrokkenen gingen tegen het eind van de middag voor een protestmars naar het stadhuis, 's Avonds volgde er nog een feestelijke bijeenkomst in café Para in Breda en dan ligt Sunny Cottage er verder verlaten bij. Alleen de teksten op de aanplakborden vertellen nog het verhaal van deze villa in chaletstijl. Dat begint in 1983 als Sunny Cottage leeg komt te staan, omdat de eigenaar, een ac countant, failliet gaat. Het pand komt dan in handen van de Beheer- en Exploitatie Mij. VGS uit Amsterdam, dat het in eerste instantie voor zo'n zeven ton te koop aan biedt. Buurtbewoners zien met lede ogen aan, dat de verkoop niet schijnt te lukken en dat zelfs al illegaal met de sloop wordt begonnen door slopers, maar ook door vandalen, die het pand een 'bezoekje' brengen. Buurman Pietro de Jong, die zich vanaf het begin betrokken heeft gevoeld en thans woordvoerder is van een inmiddels opgerichte 'Vereniging tot behoud van Sunny Cottage'Op het pand ligt een be perking van aan- of verbouw, dat door de laatste verkoper is bedongen en dat in 1988 afloopt. Met die beperking in het ach terhoofd heeft men vermoedelijk niet zo'n haast gehad om plannen te maken, maar pleegde men ook geen onderhoud meer. Dan verdwijnt zo'n pand langzamerhand vanzelf wel'. Gekraakt Vervolgens wordt het pand, na twee jaar leeg te hebben gestaan, op 15 mei 1985 gekraakt door een aantal studenten, dat in Breda woonruimte zoekt. Daar gaat het de ze krakers in het begin in ieder geval om, maar als ze erachter komen, dat het pand monumentale waarde heeft, beginnen ze te verbouwen. Mondjesmaat, maar dege lijk, worden kapconstructie, kozijnen, cen trale verwarming en interieur hersteld en Fanfare d'n Erfenis uit Tilburg zorgde voor de muzikale noot tijdens een demonstratie voor het behoud van Sunny Cottage (foto Johan van Curp) wordt het pand weer bewoonbaar. In die tussentijd heeft de gemeente Bre da niet stilgezeten, In het kader van de centralisatie van taken van Provincie en Rijk naar gemeenten, is in 1982 een nota verschenen 'Ander.s omgaan met monu menten' met als subtitel 'Een nota over mo numentenzorg en monumentenbeleid in Breda'. Die nota mondt in 1983 uit in een Monumentenverordening, die op 1 januari 1984 in werking treedt. Bij het vaststellen van de nota is ook Heemschut als een der betrokkenen ge raadpleegd. Met name Mr. D. Merhottein, vice-voorzitter van de Provinciale Com missie Noord-Brabant en J. van der Haagen van het Bondsbureau hebben destijds hun licht laten schijnen over de in de nota aan gedragen gegevens. Besloten wordt ver volgens een inventarisatie te maken van panden, die mogelijk voor plaatsing op de gemeentelijke monumentenlijst in aanmer king zouden komen, een inventarisatie, die wordt afgerond in januari 1985. De inmiddels in het leven geroepen Monu menten-adviesraad komt dan met het voorstel om zo'n tweehonderd panden, waarbij Sunny Cottage als eerste wordt vermeld, op de gemeentelijke monumen tenlijst te plaatsen. En daar lijkt op dat mo ment alle reden toe te zijn. Gemeentelijk beleidsmedewerker, Willem Oomens, die tussentijds in de Sun ny Cottage-affaire is terechtgekomen: 'Wilhelminapark 1 kan gelden als een goed en zeer gaaf voorbeeld van een cha letstijl-villa. En daar zijn er in heel Neder land nog maar zo'n twintig van. De overige veertig rammelen aan alle kanten'. Dit pand, Sunny Cottage, is in 1906 ge bouwd door architect W, Men ten, een veelzijdig ontwerper, die zowel voor die tijd traditionele als geavanceerde archi tectuur heeft geproduceerd. De hoofd bouwmassa is bewust een schilderachtig karakter gegeven en die sfeer wordt nog versterkt door de tuin met enkele markan te bomen, waaronder beuk en ceder. Het interieur heeft nog veel van de oorspron kelijke details waaronder trapbalusters, stucwerk, paneeldeuren en marmeren schouwen. Van belang is bovendien, dat het bijzonder goed past tegen de achter grond van het in 1890 door tuinarchitect L. Springer in landschappelijke of Engelse stijl aangelegde Wilhelminapark. Toch komt er een kink in de kabel als de eigenaar Beheer- en Exploitatie Mij. VGS en de inmiddels ingeschakelde pro jectontwikkelaar KIM Vastgoed te Dongen op 9 oktober 1986 bezwaar aantekenen te gen de plaatsing op de monumentenlijst. Voor hun verzoek om afvoering van de lijst geven zij een aantal redenen op. Allereerst menen zij, dat het pand, gelet op het ge meentelijk vooroverleg over de ontwikke ling van een nieuwbouwplan en de daar door gewekte verwachtingen, nimmer op de monumentenlijst geplaatst had mogen worden. De raadsman relativeert namens de eigenaren vervolgens de monumentale waarde van het pand, althans de be schermwaardigheid ervan en wijst erop, dat het in de huidige staat van onderhoud niet op een economisch verantwoorde wij ze te handhaven is. Nadat, nog steeds volgens het verzoek tot afvoering, het pand niet te verkopen blijkt, zijn kosten nog moeite gespaard om met een goed nieuwbouwplan te komen, dat qua sfeer de locatie van Sunny Cottage waardig is. Gevolgtrekking van de raads man is, dat indien het pand op de gemeen telijke monumentenlijst blijft staan, zijn cliënten een schade zullen lijden van 1.950.000,-waarvan de gemeente een substantieel deel, nl. 1.200.000,- zou moe ten vergoeden. Actie Hoewel de gemeente het niet eens is met de argumenten van de eigenaren, en daar in volgens deskundigen ook gelijk heeft, zwicht zij voor de financiële eisen en be sluit in haar raadsvergadering van 10 de cember 1986 Sunny Cottage van de ge meentelijke monumentenlijst af te voeren. Dan is het hek van de dam, de Provinciale Commissie van Heemschut, die de affaire in de media met argusogen heeft gevolgd, onderschrijft onmiddellijk een door de Heemkundige Kring Breda - een andere betrokkene - ingesteld beroep en stelt dat de bouwkundige en stedebouwkundige waarde van het pand alleszins de gemeen telijke bescherming rechtvaardigt. De Vereniging tot Behoud van Sunny Cottage, die inmiddels zo'n honderd leden telt, laat een onderzoek instellen door ar chitect Henri Fraiture uit Breda, die wijst op de karakteristieke plaats van Sunny Cottage op een punt, waar drie lanen bij elkaar komen met een bebouwing die sinds 1800 begon 1900 vrijwel ongeschon- Heemschut, juni 1987 7

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1987 | | pagina 7