mËlMSUiTDE PROVINCIES
Utrecht
Groningen
Noord-Holland
Zuid-Holland
Limburg
Utrecht heeft er 1168
monumenten bij
Woonhuis van
boerderij wordt
opgeknapt
Kerk Niekerk ook
Dorpshuis
Molen gesloopt
Kerk Zuidwolde in
restauratie
Nog 4 miljoen voor
'de Wester' nodig
Casinoplan
Leidseplein toch
doorgezet
Aantal molens neemt
weer toe
Hoogstraatkelders
weer in gebruik
Hotelplannen voor
kasteel afgeketst
Kasteeltuin nog geen
bungalowpark
Onderzoek naar Fort
Amsterdam op ons
eigen St. Maarten
Utrecht - B en W hebben besloten
1168 panden en objecten op de ge
meentelijke monumentenlijst te
plaatsen. Onder de objecten zijn
bijvoorbeeld het rosarium aan de
Prinsesselaan en de lunetten met
de Houtense Vlakte als directe om
geving. Van de lijst zijn 271 gebou
wen en objecten eigendom van de
gemeente. De eigenaren krijgen
bericht dat hun bezit op de monu
mentenlijst staat. Ongeveer de helft
van deze monumenten ligt in het
stadsvernieuwingsgebied, zodat
eigenaren een beroep kunnen
doen op de gemeentelijke subsi
dieverordening voor stadsver
nieuwing.
Saaksum - De stichting 'Het
Woonhuismonument' uit Gronin
gen begint met het opknappen van
het voorhuis van de monumentale
boerderij aan de Roodehaanster-
weg, eigendom van de gemeente
Oldehove, die het kocht om te
voorkomen dat het beeldbepalen
de pand verloren zou gaan. In de
erachter gelegen schuur waren vijf
woningwetwoningen gedacht,
maar die plannen kunnen niet wor
den verwezenlijkt. Nu gaat men
proberen er drie premie-D koop
woningen in onder te brengen en
als er geen markt voor bestaat, zal
de stichting de schuur in elk geval
wel opknappen, zo is afgesproken
met de gemeente Oldehove, die
45.000 bijdraagt in de bouwkos
ten en het opknappen van erf en
boerderij.
Niekerk - De kerk zal met 43.500
steun van de gemeente Ulrum en
met eenzelfde bedrag van de pro
vincie aan subsidies worden om
gebouwd zodat zij voor multifunc
tionele doeleinden kan worden be
nut. De totale verbouwings- en in
richtingskosten bedragen
139.340. De rest moet komen uit
fondsen en acties. Als dit alles ge
reed is, krijgen het dak en de go
ten een opknapbeurt in een uitge
breide restauratie die alles bij el
kaar nog eens 165.000 moet gaan
kosten.
Warfhuizen - De zieltogende mo
len, die al zo'n dertig jaar geleden
zijn wieken en bovenbouw verloor,
is binnen enkele uren geheel ge
sloopt. Alleen de gedenksteen, die
bij de bouw in 1851 werd ingemet
seld, kon worden gered, Deze zal
worden geplaatst op de plek waar
de molen stond. Laatstelijk werd
het gebouwtje nog benut als
opslagruimte en kantine.
Zuidwolde - De kerk wordt nu ge
restaureerd. Over enkele maanden
moet het karwei geklaard zijn: dak,
dakbedekking, goten, metsel- en
pleisterwerk worden gerepareerd.
Er is 134.620 mee gemoeid, waar
van 80% subsidie is. In 1975 werd
de Stichting Oude Groninger Ker
ken eigenaresse van deze kerk die
dateert uit de 1 le eeuw.
Amsterdam - Voor de restauratie
van de Westerkerk en het orgel is
zes miljoen gulden nodig, waarvan
twee miljoen voor het orgel. Van
dit bedrag is nu al ruim twee mil
joen gulden binnen voor de kerk
restauratie. De Stichting Restaura
tie Westerkerk hoopt de nu nog
benodigde twee miljoen voor de
kerk, evenals eenzelfde bedrag
voor het orgel voor het einde van
dit jaar bijeen te kunnen brengen.
De totale restauratiekosten belo
pen 16,7 miljoen gulden, waarvan
12,7 miljoen wordt gesubsidieerd.
De orgelrestauratie valt niet onder
de subsidieregeling.
Amsterdam - Er is weer een
nieuw plan voor het Kleine-Gart-
manplantsoen tussen het Hirsch-
gebouw op de hoek van het Leid
seplein en het voormalige gebouw
van de Vrije Gemeente, nu Paradi-
so, aan de Weteringschans. Daar
staan nog de niet meer gebruikte
gebouwen van het Huis van Bewa
ring. Een deel doet dienst als The
ater De Balie. Gemeentelijke plan
nen voorzien in het in stand houden
van De Balie en van het foeilelijke
cellencomplex. Daarachter moet
volgens die plannen een casino ko
men en een aantal flatwoningen
die door de gevelkromming en de
schottenarchitectuur veel doen
denken aan de Stopera.
Een groep architecten en stede
bouwkundigen is nu gekomen met
een alternatieve oplossing: geen
casino, maar een theater-restau
rant of een andere publieke gele
genheid, afbraak van het cellen
complex behalve de koepel en
geen gebogen gevelrand van flat
woningen, maar flattorens, zogehe
ten urban villas. Dit plan geeft
meer ruimtewerking en levert een
kostendekkende grondopbrengst
op, zeggen de indieners. Zij noe
men het uitdrukkelijk geen laatste
bod, maar een aanzet. De Amster
damse gemeenteraad heeft zich in
tussen neergelegd bij het plan van
B. en W.
Aanzetten tot vernieuwing van het
Kleine-Gartmanplantsoen zijn al in
de jaren vijftig gegeven, toen hote
lier Bouwes er een appartementen
hotel wilde neerzetten. Er kwam
een actiegroep 'Bouw-es-wat-an-
ders'. Na veel vijven en zessen
kwam de inspraakprocedure 'Loe
ren in de lik' tot stand. De inspre
kers kwamen met plannen die het
Leidseplein en omgeving weer een
'huiskamerfunctie' gaven, maar
wethouder J. Schaefer wilde er een
casino en ook zijn opvolger, Louis
Genet, eertijds tegenstander van
de casinoplannen, komt niet met
voorstellen om het 'speelhol' aan
de overkant van het water neer te
zetten, namelijk op het terrein waar
eertijds het Gemeentelijk Energie
Bedrijf kantoor hield. Het alterna
tieve plan voorziet daar wel in.
Amsterdam - Er is weer groeien
de belangstelling voor molens in
Nederland. Dat blijkt uit de gege
vens die voorzitter dr. R. van de
Waal van de vereniging 'De Hol-
landsche Molen', tevens be
stuurslid van Heemschut, bekend
maakte op haar algemene verga
dering in de hoofdstad. Er waren in
1986 zeven molens meer dan in het
jaar daarvoor: 965 windmolens en
77 watermolens. Vooral dank zij
particulier initiatief is de neergaan-
de lijn in het molenbestand
langzaam weer omgebogen en
overal in het land leveren plaatse
lijke organisaties, actiegroepen en
sponsors hun bijdragen aan het be
houd van molens.
Zorgen zijn er wel voor molenres
tauratie. De voorzitter zei niet te
begrijpen hoe een kleine gemeen
te met een subsidie van enkele
duizenden guldens een molen voor
honderdduizenden guldens zou
kunnen restaureren.
Leiden - De Hoogstraat en de Vis-
brug zijn na langdurige restauratie
weer opengesteld. De middel
eeuwse kelders onder de Hoog
straat zijn schitterend gerestau
reerd en bieden nu plaats aan win
keltjes en café's. Alleen de provi
sorische nieuwe winkelbebouwing
op de Visbrug langs de Hoogstraat
detoneert nogal. Leiden mag zich
gelukkig prijzen met het herstel
van deze twee historisch belangrij
ke objecten binnen de stadsmuren.
Het ongerief was van lange duur,
maar blijkt echt niet voor niets te
zijn geweest. Een uniek stadsge
zicht is voor lange jaren gered.
Gronsveld - Problemen over een
bankgarantie en wijzigingen in de
koopovereenkomst hebben ertoe
geleid dat Kasteel Gronsveld nog
niet wordt verbouwd tot een hotel
met 3 of 4 sterren. In het kasteel
zouden negentig kamers komen,
bij het koetshuis nog eens negen
eengezinswoningen en achter de
kerk, nabij de school van Grons
veld, zou een appartementenge
bouw worden gebouwd met onge
veer 28 koopflats. Buitenlandse ho
telketens schijnen belangstelling te
hebben voor dit project, vanwege
de gunstige ligging ten opzichte
van Maastricht, de grindplas Oost-
Maarland en de grens met België.
Het kasteel ligt in de dorpskom,
bezig nog 17e-eeuwse kruisgewel
ven en is voor een deel gebouwd
op restanten van een oud slot. Voor
het overige is het een gebouwen
complex uit de vorige eeuw.
Schaesberg - Voorlopig ziet het
niet er naar uit dat in de tuinen van
het kasteel Strijthagen een bunga
lowpark zal worden aangelegd. De
belegger, het GAK-Amsterdam,
namens een aantal pensioenfond
sen, ziet ervan af zestig miljoen gul
den in het project te stoppen, om
dat de aannemer, het aannemers
bedrijf Jongen bv te Schaesberg,
niet kan garanderen dat het park
Philipsburg/Amsterdam Archeo
logen op de Nederlandse Antillen
gaan samen met collega's nit
Amsterdam een onderzoek in
stellen naar de restanten van het
Fort Amsterdam op het Neder
landse deel van Sint Maarten. De
bedoeling is te bezien of verdere
opgravingen mogelijk zijn. Dit
eerste onderzoek kost een ton en
wordt betaald door de gemeente
Amsterdam en het ministerie van
Ontwikkelingssamenwerking.
Van het fort zijn slechts enkele
resten over. De versterking werd
in 1632 gebouwd in de koloniale
strijd om de hegemonie tegen de
Spanjaarden, die het eiland ech
ter al een jaar later veroverden.
Na 1819 kwamen de Nederlan
ders terug en werd de fortificatie
niet meer gebruikt.
Heemschut, juni 1987
19
