1
gen en Komsteeg. Het zusterhuis, gewijd
aan de Heilige Agnes, is in 1379-98 ont
staan uit een schenking van twee woonhui
zen aan de Oude Wand en Rijkenhagen.
Hierin woonden de vrouwelijke aanhan
gers van de beweging der Moderne Devo
tie. Officieel werd het zusterhuis pas in het
midden van de 15e eeuw onderdeel van
deze stroming. Het groeide in de loop van
die eeuw uit tot het grootste van zes zuster
huizen in Zutphen en kende een enorme
bloei. Met de Reformatie, gevolgd door de
Tachtigjarige Oorlog, kwam er een einde
aan deze stroming en werd het hofvoor
allerlei andere doeleinden gebruikt. De -
woningen dienden als onderkomen voor
predikanten en schoolmeesters.en later
werden er ook allerhande bedrijven in on
dergebracht. Het binnenhof werd gebruikt
als bleekveld en de kapel diende als op
slag voor oorlogsmaterieel. In ieder geval
raakte het complex met name in deze
eeuw steeds meer in verval. Bekijkt men
oude foto's dan ziet men de binnenhof vol
gebouwd met krotten en aanbouwsels, een
bekend beeld.
In 1465 werd er voor de zusters een
nieuwe kapel gebouwd met aansluitend
een refter (eetzaal) en vermoedelijk
daarboven een dormitorium (slaapzaal).
Deze gebouwen waren, zij het erg ver
minkt, ook nog steeds aanwezig.
Vanaf het jaar 1970 heeft het Wijnhuis
fonds alle woonhuizen en bedrijfsruimten
weten op te kopen. Het complex bestaat
uit 14 woningen die tussen 1977 en 1980
gerestaureerd werden onder leiding van
de architect IJsbrand Kok. Bij gebrek aan
gelden en een gepaste bestemming moes
ten kapel en refter nog tot 1984 wachten.
Bijzondere vondsten
Alvorens tot restauratie over te gaan wer
den alle latere aanbouwsels en krotten van
de binnenhof en alle pleisterlagen verwij
derd. Bij de ontmanteling van de panden
kwam men voor verschillende verrassin
gen te staan. Zo trof men in het huis Oude
Wand 25 vroeg 19e eeuwse wandschilde
ringen aan. Rijkenhagen 34 spande de
kroon. Dit pand stond ondermeer te boek
als 'stal van den Burgemeester Sloet' in
1751, later als opslagplaats en was uitein
delijk in gebruik als boerderij. Men trof er
een zandstenen gewelfboog en een muur
schildering uit de periode der Moderne
Devotie voorstellende een Christus-kop
met zwaard, doomen en gotische letters.
(De muurschildering bevindt zich thans in
het Stedelijk Museum Zutphen). Bij de ver
wijdering van een dubbele muur kwamen
drie gotische vensters met traceerwerk in
geprofileerde baksteen te voorschijn, die
in verbazend goede staat bleken te verke
ren. Wellicht bevond zich hier de eerste
kapel van voor 1465, alhoewel de ar
chieven leren dat zich hier het slachthuis
van de zusters bevond!
Financiën
De meeste woningen werden voor een be
drag van totaEil ca 300.000 gulden aange
kocht. De restauratiekosten bedroegen to
taal tegen de 5 miljoen. Om de restauratie
mogelijk te maken werd naar nieuwe be
woners, tevens economische eigenaren,
gezocht. Gelukkig werden deze snel ge
vonden. Op een andere manier zou zo'n
Kapel van de Agnietenhof voor de restaura
tie (foto C.F.J. Schriks, Zutphen) Kapel van de Agnietenhof na de restauratie
(foto C. Ploeg, Zutphen)
wr
'2
Heemschut,juni 1987
